Σε κάθε φανταστική διήγηση που στοχεύει στην ευχαρίστηση του ακροατή, χωρίς όμως να γίνεται πιστευτή, ονομάζεται παραμύθι. Πρόκειται για διηγήσεις έντεχνες, με ποικίλο περιεχόμενο και που δεν αναφέρονται σε ορισμένο χρόνο, πρόσωπο και χρόνο. Χαρακτηριστικό τους σημείο είναι ότι αρχίζουν με το: «Μια φορά κι έναν καιρό», πράγμα που φανερώνει την αοριστία και τη χρονική ασάφεια.
Δύο είναι οι βασικές διαφορές του παραμυθιού από τις άλλες λαϊκές παραδόσεις: η αοριστία και το ότι το παραμύθι δε γίνεται πιστευτό, όπως οι παραδόσεις. Το παραμύθι μας εμφανίζει έναν κόσμο εξωπραγματικό, αλλά ταυτόχρονα και την ανθρώπινη καθημερινότητα. Περιγράφεται ένας κόσμος ιδεατός, όπου τα γεγονότα είναι υπερβολικά και παρουσιάζονται κάτω από διαφορετικές διαστάσεις. Οι ανθρώπινες δυνατότητες ξεπερνιούνται και οι ήρωες διαθέτουν μαγική και υπεράνθρωπη δύναμη.
Κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες και έγιναν έρευνες από τους λαογράφους για να προσδιοριστεί η καταγωγή και η προέλευση των παραμυθιών. Το συμπέρασμα των ερευνών έδειξε ότι πολλά στοιχεία του παραμυθιού έχουν ονειρική καταγωγή, αλλά δείχνουν τον αρχέγονο πολιτισμό, ενώ άλλα στοιχεία δηλώνουν πως τα παραμύθια είναι ενότητες διαδομένες από λαό σε λαό ως δάνεια, προφορικά ή γραπτά.
Μεγάλη είναι η συμβολή των παραμυθάδων στη διάπλαση και τη διάδοση του παραμυθιού. Αυτοί γύριζαν από τόπο σε τόπο, γνώριζαν και μετέδιδαν με την αφήγηση όλη την κληρονομιά τη σχετική με τα παραμύθια, με σκοπό την τέρψη των ακροατών, που ήταν κυρίως ενήλικες. Με τον καιρό, το παραμύθι έγινε κτήμα των παιδιών. Το παραμύθι θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μέσα για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, γι’ αυτό και οι παιδαγωγοί το μελετούν ιδιαίτερα.
Στη χώρα μας έχουν διακριθεί πολλοί παραμυθάδες επώνυμοι κυρίως, με κύριο αντικείμενο τα κοινά. Πίσω από μία βαρύγδουπη δήλωση όπως π.χ. για πάταξη φοροδιαφυγής, περί κοινωνικού κράτους, μείωση του χρέους κ.λπ. κρύβεται ένας τέτοιος αφηγητής.
Άραγε, ζούμε σε μία παραμυθένια χώρα ή είμαστε ένας παραμυθιασμένος λαός;
){kind=link}