Για δε τον γράφοντα ήταν ευλογία, αποκάλυψη και, συνάμα, επιβεβαίωση η ύπαρξη κομματιών της αγραφιώτικης στολής από το Ξυνονέρι, της τσιτσικένιας τσίπας, με τη στρώση με τα «τσιτσέκια», όπως υπερήφανα και έξεργα τα έδεναν στο νυφικό κεφαλόδεσμο οι Ξυνονερίτισσες, της κεντημένης πολύπτυχης αγραφιώτικης ποδιάς, του φλοκάτου και του «τρουβά» της κυρίας, η οποία υπανδρεύθη στην κοινότητα Αγιοπηγής Καρδίτσας, όπου εκεί, φορούσαν την ενδυμασία της πολιτισμικής ομάδας των Καραγκούνηδων.
Τα κομμάτια της ενδυμασίας άνηκαν στην κ. Αγορή Στεργιούλα, το γένος Παπανικολάου, από το Ξυνονέρι Καρδίτσας, που παντρεύτηκε από το Ξυνονέρι Καρδίτσας στην Αγιοπηγή Καρδίτσας.. Η φωτογραφία είναι του κ. Θωμά Κωστάμη. Στη φωτογραφία το φλοκάτο, το οποίο φορούσαν και στο χωριό, ως επίσημο πανωφόρι της καλής ενδυμασίας και, κυρίως, το χειμώνα, γνωστό και ως “αγραφιώτικο”(«φλο(υ)κάτο(υ) αγραφιώτ’κο»), ήταν, κοντά, αλλά διαφοροποιημένο, με αυτό της φωτογραφίας, που ήταν άλλης γυναίκας. Επίσης, όσες γυναίκες παντρεύτηκαν στην κοινότητα, πέραν της παπαδιάς, Χαρίκλειας Παπανικολάου, σύζυγος του παπά Χρήστου Μπουγουλιά, που έμεναν στην Καρδίτσα, παντρεύτηκαν όλες, με την ενδυμασία τους, τα “αγραφιώτικα”(αγραφιώτ΄κα’), όπως τα έλεγαν, όπως και η Βάϊα Μπουρναβέα, σύζυγος του Μπουγουλιά Βάϊου. Η παπαδιά, που αναφέρθηκε, η Χαρίκλεια Παπανικολάου ήταν κόρη του παπά Δημήτρη Παπαχρήστου – Παπανικολάου και η μάνα της το γένος Παπαναστασίου από την κοινότητα Ξυνονερίου Καρδίτσας.
Να αναφερθεί, ότι, πέραν του ψυχαγωγικού μέρους, ο επιστημονικός υπεύθυνος αναφέρθηκε και στο τραγούδι, το οποίο απέδωσαν η κ. Βάσω Βαλαράκου, η κ. Νίκη Λάμπρου – Γκιάτα και ο ίδιος, κατ’ αντιφωνίαν, με την ομάδα του χορευτικού, και χόρεψε η ομάδα του Πολιτιστικού Συλλόγου Καμινάδων, η ενδεδυμένη, με την ενδυμασία της πολιτισμικής ομάδας των Καραγκούνηδων, και, σωστά, εν μέρει, με προέλευση, ως δημοτικό αστικό τραγούδι, από την πόλη της Καρδίτσας, το οποίο υπάρχει και διαδίδεται στην ημιορεινή και ορεινή ζώνη του ν. Καρδίτσας(Παν. Νάνος & Ροδάνθη Π. Νάνου, 2000: σ. 25 & Μορφωτικός Σύλλογος Βαθυλακκιωτών Αθήνας, ¨Ζαβαλές¨: 2013, σ. 11), πρώτα, και, έπειτα, από τις διάφορες ορχήστρες στα χωριά της πολιτισμικής ομάδας των Καραγκούνηδων, όπου χρησιμοποιείται στην εθιμική περίσταση των αρραβώνων, όπως και στο χωριά Βαθύλακκος και Αμάραντος Καρδίτσας, στην πόλη της Καρδίτσας και παντού, όπου ήταν σε χρήση, στην εν γένει εθιμική περίσταση του γάμου.
Το τραγούδι καταγράφηκε από τον γράφοντα για πρώτη φορά και, με τη βοήθεια της αειμνήστου κ. Μαρίας Κουτσιμπέλου – Κεραμίδα, στην Καρδιτσομάγουλα Καρδίτσας, από την κ. Χρυσούλα Χαντζοπλάκη, το γένος Κακαμπάκου, στο σπίτι της, και από εκεί άρχισε να το τραγουδούν και να είναι σε χρήση από την κ. Μαρία Κεραμίδα στα χορευτικά, με τα οποία συνειργάζετο ή συμμετείχε.
Αυτά τα σημειώνει η αναξιότητά μου και, μάλιστα, για την επίρρωση των προηγουμένων, η ίδια η κ. Κακαμπάκου τόνισε. τότε, ότι το τραγούδι το μετέφεραν στο χωριό οι ορχήστρες ή κομπανίες της Καρδίτσας, που πήγαιναν και έπαιζαν στο χωριό σε τέτοιες περιστάσεις. Όλα αυτά για να μην λέγονται κάποιες ανακρίβειες και για να μην αποδίδεται σε κάποια, μόνο, συγκεκριμένη ομάδα το ως άνω τραγούδι και, μάλιστα, σε πανελλήνιας εμβέλειας εκπομπές, για το οποίο συμβαίνει η διάδοσή του να ξεκινά από ένα αστικό κέντρο και, όχι, ως ένα τραγούδι χρήσης κάποιων κοινοτήτων και κάποιας ομάδας, και καθ’ αυτόν τον τρόπο, που αποδίδεται, που είναι ένας και ο συγκεκριμένος.
Αυτά για την επίρρωση της θέσης και τις αμφιβολίες, που υπήρξαν και υπάρχουν από κάποιους, αλλά η δύναμη της γνώσης και της αλήθειας είναι μεγάλη και ανεκτίμητη, παρά το προσωπικό κόστος, και ο χρόνος αποδεικνύει αυτό, που κάποιοι δεν ήθελαν να ακούσουν. Γιατί, όποιος δεν θέλει να δει και δεν θέλει να ακούσει λόγω εμμονών και συμφερόντων, αυτός δεν μπορεί να συνομιλήσει στο πλαίσιο ενός γόνιμου διαλόγου, έστω και, αν υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, εκτιμήσεις και οπτικές, και εν τέλει διαφορετική ερμηνεία. Και όλα αυτά, χωρίς κανένα ίχνος αντιδικίας και έναρξης νέων διαμαχών, που δε βοηθούν κανένα, Από εκεί και πέρα δε σημαίνει, ότι θα σιωπήσω και δε θα τοποθετώ τα πράγματα στη θέση τους, έστω και, αν υπάρχουν ή έχουν παγιωθεί κάποιες λανθασμένες απόψεις ή, με λανθασμένα στοιχεία, σε κάποια έρευνα και σε όποια επιστήμη έχω δώσει την υπόσχεση να υπηρετώ για τη γνώση της αλήθειας και την κατανόηση της κάθε εποχής.
Αυτό δε σημαίνει, ότι δε μπορεί να κάνω και εγώ λάθος ή να έχω το αλάθητο. Αλλά, όταν οι σωστές εκτιμήσεις και απόψεις πολλών έγκριτων ερευνητών και τα πορίσματα της πολύχρονης επιτόπιας έρευνας, που να έχει πραγματοποιηθεί, με τη χρήση των σωστών μεθόδων και εργαλείων, αλλά και η ανάλυση των στοιχείων συγκλίνει και με τη βοήθεια των ιστορικών τεκμηρίων και αντικειμένων, αλλά, με την ύπαρξη και κατανόηση, λόγω πολύπλευρης γνώσης, παράλληλων φαινομένων και καταστάσεων, τότε, είναι δύσκολο να οδηγηθούν σε λανθασμένα μονοπάτια στην ιστορική και λαογραφική επιστήμη τα συμπεράσματα μιας έρευνας. Ο χρόνος αποδεικνύει πολλά πράγματα και φανερώνει και άλλα. Γιατί, όπως έλεγε και ένας καλός φίλος, έγκριτος επιστήμονας, σοφός άνθρωπος και μετριοπαθής, «…ο χρόνος δείχνει και θα αποδείξει την αλήθεια». Και όλα αυτά απηχούν την προσωπική, μόνο, άποψη του γράφοντα, γιατί «η δε χειρ σήπεται, η δε γραφή αύτη μένει αιώνια ή αιωνία»…
Κώστας Πεσλής
