Επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Κ. Γαβρόγλου απέστειλε στις αρχές της εβδομάδας ο Δήμαρχος Καρδίτσας κ. Φωτ. Αλεξάκος ζητώντας να έχουν λόγο οι τοπικές κοινωνίες και οι εκπρόσωποί τους στον διάλογο για την σχεδιαζόμενη ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με τη «συγχώνευση» κάποιων Τμημάτων του ΤΕΙ Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, καθώς και τη δημιουργία νέων Τμημάτων, ώστε αυτή να γίνει ισόρροπα και να μην αδικηθεί η Δυτική Θεσσαλία.
Ειδικότερα στην επιστολή του ο κ. Αλεξάκος αναφέρει τα εξής:
“Αξιότιμε κ. Υπουργέ, Αγαπητέ κ. Γαβρόγλου,
Όπως έχουμε πληροφορηθεί από τα ΜΜΕ, βρίσκεται σε εξέλιξη πρωτοβουλία σας για ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, η οποία θα περιλαμβάνει τη «συγχώνευση» κάποιων Τμημάτων του ΤΕΙ Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, καθώς και τη δημιουργία νέων Τμημάτων. Επιπλέον, έχουμε ενημερωθεί για τη σύσταση Επιτροπής, η οποία θα εξετάσει τις προοπτικές του παραπάνω εγχειρήματος και θα σας αποστείλει σύντομα σχετικές προτάσεις. Αντιπαρέρχομαι το γεγονός ότι, ως Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν είχαμε καμιά ενημέρωση από το Υπουργείο σας ή το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας για τις παραπάνω εξελίξεις και διατυπώνω στη συνέχεια ορισμένες απόψεις μου αναφορικά με τις εξελίξεις αυτές.
(α) Σας ενημερώνω ότι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχει μεγάλη σημασία για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής μας και οι σχέσεις του με τις τοπικές κοινωνίες είναι πολύ πιο έντονες συγκριτικά με τις αντίστοιχες σχέσεις των κεντρικών Πανεπιστημίων της χώρας (Αθήνας και Θεσσαλονίκης). Τα Περιφερειακά Πανεπιστήμια και οι Σχολές τους αποτελούν όχι μόνο «φάρους» γνώσης και βελτίωσης του κοινωνικού επιπέδου κάθε επαρχιακής πόλης, αλλά την «καρδιά» και τον «αιμοδότη» κάθε τοπικής κοινωνίας. Κατόπιν τούτων, αντιλαμβάνεστε ότι το ενδιαφέρον των τοπικών κοινωνιών μέσω των βασικών τους εκφραστών (Τοπική Αυτοδιοίκηση, Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, Βουλευτές, Επιστημονικές Ενώσεις κ.λ.π.) είναι έκδηλο και υπάρχει μια αγωνία για το μέλλον του Πανεπιστημίου και την ορθολογική του ανάπτυξη.
(β) Ήδη έχουν εκφραστεί οι πρώτες ανησυχίες των τοπικών κοινωνιών για τον τρόπο που διεξάγεται ο διάλογος για την ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και για τις πρώτες προτάσεις που έχουν διατυπωθεί από την πλευρά μιας μικρής μειοψηφίας καθηγητών των Σχολών του Βόλου. Σας ενημερώνω ότι οι αντιδράσεις αυτές θα λάβουν έντονο χαρακτήρα με τη δική μας ενθάρρυνση, εφόσον δεν προσκληθούμε έγκαιρα να συμμετάσχουμε στον διάλογο για την ανάπτυξη του Πανεπιστημίου, ώστε να διατυπώσουμε τις προτάσεις μας και εφόσον οι τελικές αποφάσεις δεν ληφθούν με δημοκρατικό τρόπο.
(γ) Η κατανομή των Τμημάτων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σήμερα είναι η εξής: Δώδεκα (12) Τμήματα στο Βόλο, δύο (2) στη Λάρισα, δύο (2) στη Λαμία και μόλις από ένα (1) στα Τρίκαλα και στην Καρδίτσα. Όπως ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί, η κατανομή αυτή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως δίκαια ή ισόρροπη και προφανώς αδικεί προκλητικά τους νομούς της Δυτικής Θεσσαλίας, δηλαδή Καρδίτσας και Τρικάλων. Εφόσον έχει επιλεγεί η ανάπτυξη του Πανεπιστημίου σε όλες τις πόλεις της Περιφέρειας και όχι η δημιουργία ενός campus στο γεωγραφικό κέντρο και πρωτεύουσα της Περιφέρειας, δηλαδή στη Λάρισα, η κατανομή των Τμημάτων θα πρέπει να είναι ισόρροπη ή – αν δράσουμε πιο προοδευτικά – να ευνοεί την ανάπτυξη των λιγότερο αναπτυγμένων νομών, όπως είναι οι νομοί Καρδίτσας και Τρικάλων. Αυτό αποτελεί βασική αρχή περιφερειακής πολιτικής και μείωσης των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, αλλά και μελέτες που έχει εκπονήσει το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, οι νομοί της Δυτικής Θεσσαλίας εμφανίζουν τα τελευταία χρόνια πληθυσμιακή και οικονομική «καθίζηση», γεγονός ανεξήγητο για πλεονεκτήματά τους και την κεντροβαρή θέση τους στο χάρτη της χώρας.
(δ) Σύμφωνα με πληροφορίες που «διαρρέουν» στον τοπικό τύπο, -αφού δεν έχουμε ουδεμία επίσημη ενημέρωση μέχρι στιγμής, -η Επιτροπή που ορίσατε έχει προχωρήσει στη διαμόρφωση αρχικών προτάσεων, σύμφωνα με τις οποίες συνεχίζεται η προκλητική πλέον χωροθέτηση νέων Τμημάτων στο Βόλο και η εγκατάλειψη της Δυτικής Θεσσαλίας. Η Επιτροπή, υπακούει πιθανόν σε μικροσυμφέροντα μειοψηφίας καθηγητών που εκ των πραγμάτων αντιμετωπίζει το θέμα με υποκειμενική και ενδεχομένως με συντεχνιακή προσέγγιση, καθώς και σε «τοπικισμούς» που δεν εξομαλύνουν τις ανισότητες που προκάλεσε η αρχική χωροθέτηση των Τμημάτων του Πανεπιστημίου, αλλά αυξάνουν τις αρχικές αδικίες μεταξύ των Θεσσαλικών πόλεων. Είναι άξιο επισήμανσης ότι το αρχικό επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε για τη χωροθέτηση των περισσοτέρων Τμημάτων στο Βόλο κατά τις δεκαετίες ‘80 και ‘90 ήταν η αποβιομηχάνιση της Μαγνησίας, ένα επιχείρημα εντελώς αβάσιμο, αφού η Μαγνησία τα τελευταία 30 χρόνια βρίσκεται στις πρώτες πέντε (5) θέσεις της ανάπτυξης μεταξύ των 51 νομών της χώρας, ενώ ο νομός Καρδίτσας στις τελευταίες πέντε (5)!!
(ε) Η Θεσσαλία μετά την ολοκλήρωση των οδικών υποδομών, είναι πλέον περιφέρεια που μπορεί να λειτουργήσει ιδανικά ως ένας ενιαίος χώρος, αφού ο χρόνος μετακίνησης από μια πόλη σε μια άλλη κυμαίνεται από 20 λεπτά έως το πολύ μια ώρα. Αν παρόλα αυτά ακολουθήσουμε την επιχειρηματολογία των άλλων πλευρών, καλό είναι να επισημάνουμε ότι μεταξύ των πόλεων που προβλέπεται να στεγαστούν τμήματα (Τρίκαλα, Λάρισα, Βόλος, Λαμία, Καρδίτσα) την πλέον κεντροβαρική θέση έχει η Καρδίτσα. Σε κάθε περίπτωση, η άποψή μας είναι ότι το Πανεπιστήμιο ανήκει σε όλους, γιατί όλοι συμμετέχουν στην πληρωμή των λειτουργικών του εξόδων, ενώ λίγοι καρπώνονται από τα οφέλη που προκαλεί η ανισόρροπη χωροθέτησή του.
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Κρίνουμε ότι πιθανά μικροσυμφέροντα μικρών ομάδων εντός και εκτός του Πανεπιστημίου και οι «τοπικισμοί» θα πρέπει να παραμεριστούν, η ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας πρέπει να γίνει με ισόρροπο τρόπο και να ενισχύσει τους λιγότερους αναπτυγμένους νομούς και όχι τους ήδη αναπτυγμένους. Ήδη πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόκειται να προκηρυχτούν 200 νέες θέσεις καθηγητών στις Σχολές του Βόλου και καμία στις Σχολές και τα Τμήματα των υπολοίπων πόλεων. Αυτό είναι ιδιαίτερα προκλητικό, σε περίοδο που η κρίση και η ανεργία μαστίζει κυριολεκτικά το νομό μας.
Κατόπιν τούτων σας παρακαλώ πολύ όπως:
- Δώσετε άμεσα εντολή προς την Επιτροπή που έχετε συστήσει να διευρύνει το διάλογο και να συμπεριλάβει σε αυτόν την τοπική κοινωνία μέσω των εκφραστών της.
- Οι τελικές προτάσεις που θα διαμορφωθούν να είναι το αποτέλεσμα ενός δημοκρατικού διαλόγου και ευρείας συναίνεσης, ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχής έκβαση της όλης προσπάθειας.
- Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είναι Πανεπιστήμιο όλης της Κεντρικής Ελλάδας και όχι της πόλης του Βόλου και η τελική απόφαση θα πρέπει να διαμορφωθεί μέσω ανταλλαγής λογικών επιχειρημάτων, να είναι απαλλαγμένη σκοπιμοτήτων, να εξυπηρετεί το εθνικό συμφέρον και όχι μικρότερα ή μεγαλύτερα συμφέροντα μειοψηφιών. Έτσι θα αποφευχθούν ανώφελες αντιπαραθέσεις και διαχωρισμοί μεταξύ νομών καθώς και κινητοποιήσεις των τοπικών κοινωνιών σε μια εποχή που η χώρα χρειάζεται τη σύνθεση και όχι την αντίθεση.
Με εκτίμηση
Φώτης Αλεξάκος
Δήμαρχος Καρδίτσας
