Ασφαλώς το ξεσκόνισμα των ιστορικών μας γνώσεων, από καιρού εις καιρόν, ενισχύει την κρίση μας και ξεκαθαρίζει τον εθνικό μας ορίζοντα. Έτσι, μάς προφυλάσσει και από τυχόν φανατισμούςκαι κορόνες αντιπαλότητας. Γιατί, φορτώσαμε πολύ τις μέρες που περνούμε με ψευδολογίες και κακόβουλα τεχνάσματα, με αποτέλεσμα να θολώνει η ατμόσφαιρα και να πνιγόμαστε από μια θανατηφόρα δύσπνοια.
Το «Μακεδονικό» θέλει την έγκυρη γνώση μας, τον πόνο του καθενός. Οφείλει δηλαδή ο ίδιος ο πολίτης να αναζητήσει την αλήθεια καταφεύγοντας σε γραπτά ντοκουμέντα και σε βιβλιογραφία, που είναι πλούσια και προσιτή στον αναγνώστη. Διάβασα αυτό τον καιρό (ξαναδιάβασα, δηλαδή)το βιβλίο του Κώστα Λιάπη «Καπετάν Κώστας Γαρέφης- Ο σταυραετός του Πηλίου», Έκδοση Εξωραϊστικού- πολιτιστικού Συλλόγου Μηλεών «Γρηγόριος Κωνσταντάς»,Β΄ Έκδοση, Βόλος 2008, σελ.189. Βιβλίο, γραμμένο με έμπνευση, ισοζυγιασμένο, αφηγηματικό και πατριωτικά συγκινητικό.Άλλωστε, η θυσία ενός Μακεδονομάχου πάντα θα μάς γεμίζει τα μάτια δάκρυα και την καρδιά μας περηφάνια!
Ο Καπετάν Κώστας Γαρέφης καταγόταν από τις Μηλιές του Πηλίου, απ΄ όπου και οι διδάσκαλοι του Γένους, Άνθιμος Γαζής, Γρηγόριος Κωνσταντάς και Δανιήλ Φιλιππίδης. Ο παππούς του, από ηρωική σουλιώτικη οικογένεια, κλεφταρματολός και καταδιωκόμενος από τον Αλή Πασά, ήρθε και εγκαταστάθηκε στο Πήλιο, όπου και παντρεύτηκε, αποκτώντας τρεις γιους, τον Απόστολο, τον Κωνσταντίνο και τον Δημήτριο ή Κατσούδα, τον πατέρα του Μακεδονομάχου.Συνεχίζοντας την πολεμική παράδοση της οικογένειας συμμετείχαν και διακρίθηκαν στις πηλιορείτικες επαναστάσεις του 1854 και 1878.Για τον Κώστα Γαρέφη (1874 – 1906), δευτερότοκο με άλλα 6 αδέλφια, σχετικά με τα νεανικά του χρόνια οι πληροφορίες είναι λειψές, όπως μάς βεβαιώνει ο Λιάπης.Ατίθασος χαρακτήρας, δεν έβγαλε το Δημοτικό, αγαπούσε τη θάλασσα, σε ηλικία 16 ετών γίνεται ναυτόπουλο του πολεμικού μας ναυτικού στον Πόρο,για να γυρίσει γρήγορα στο καράβι του πατέρα του.Μνήμες και ενθυμίσεις τον θέλουν ασυμβίβαστο με ανυπόταχτο φρόνημα και «δε ζούσε παρά για την παλικαριά», συγκέντρωνε τις αρετές – καθώς σημειώνει ο συγγραφέας- ενός Ανδρούτσου, ενός Καραϊσκάκη, ενός Μπότσαρη, ενός Κολοκοτρώνη.
Ως υπαρχηγός του Καραβαγγέλη πήρε μέρος στον άδοξο πόλεμο του 1897, το 1904 ξενιτεύεται στη Μαύρη Ήπειρο κοντά στον θείο του Δημ. Γεωργιάδη,για να βοηθήσει την οικογένειά του, αλλά ενωρίς τον εγκαταλείπει και εγκαθίσταται στην Αίγυπτο ανοίγοντας μικρό καπνοπωλείο.Τον ίδιο χρόνο ο Μακεδονικός αγώνας, με τη θυσία του Παύλου Μελά, ξεσηκώνει το πανελλήνιο.Εγκαταλείπει την Αίγυπτο και δηλώνει «Θα πάω στη Μακεδονία», ήταν η φωνή του χρέους προς την Ελλάδα.Έτσι, με την επιστροφή του, αρχές του 1905, έσπευσε να καταταγεί στο Σώμα του Καπετάν Ακρίτα (του Κώστα Μαζαράκη), ο οποίος στις 18 Απριλίου 1905, μαζί με τους οπλαρχηγούς Μπούα (Σπυρομήλιο) και Κόδρου (Μωραΐτη) ξεκινούν για την τουρκοκρατούμενη Μακεδονία.Με πολλές δυσκολίες φθάνουν στον Όλυμπο,στην Πιερία, περνούν τον Αλιάκμονα, πολεμώντας τους Βουλγάρους κομιτατζήδες και Ρωμούνους.Από την Νάουσα ο Γαρέφηςκατευθύνθηκε προς το Μορίχοβο, διαδρομή όπου έδειξετην παλικαριά και τα ηγετικά του προσόντα.Τέλος του 1905 επιστρέφει στο Βόλο, όπου στις Μηλιές του αποδίδονται μεγάλες τιμές.
Την άνοιξη του 1906 ως οπλαρχηγός και με εντολή του Προξενείου της Θεσσαλονίκης επιχειρεί νέα έξοδο στη Μακεδονίαμε το πηλιορείτικο Σώμα, που είχε συγκροτήσει και μετά από την τελετή της «Αγίας Τριάδας» (26 Μαΐου 1906). Και μάς περιγράφει ο Λιάπης: «Εκεί λοιπόν, μέσα στο μυροβόλο ανοιξιάτικο τοπίο, έγινε πρώτα σεμνά η μυστική τελετή της αδελφοποίησης και του όρκου των παλικαριών, ακολούθησε κατανυκτική θεία λειτουργία, στη διάρκεια της οποίας ο Γαρέφηςμ΄όλα τα παλικάρια του, κοινώνησε των αχράντων μυστηρίων…», ακολούθησε αποχαιρετιστήριο γλέντι και ξεκινώντας βροντοφώναξε: «Στη Μακεδονία θα λιώσω.Άτιμος δε θα γυρίσω!»
Με εντολή του Προξενείου βάδισε για το Μερίχοβο, στις ανατολικές κορφές του Καϊμακτσαλάν, κοντά στα σύνορα με τη Fyrom, όπου δρούσαν οι Βούλγαροι κομιτατζήδες με αρχηγούς τον Λούκα και Καρατάσο.Με την πολύτιμη βοήθεια των Σαρακατσαναίων της περιοχής κατόρθωσε να εξοντώσει τις συμμορίες τους.Η σφοδρή και θανατηφόρα επίθεση έγινε το πρωί της 5ης ή 6ης Αυγούστου.Στη μάχη τραυματίζεται από σφαίρα στην κοιλιά και τα ξημερώματα «έφυγε» σαν αρχάγγελος! Έγινε η ταφή του ως κοινού Σαρακατσάνου στο ελληνικό χωριό Γραδέσνιτσα. Και σημειώνει ο συγγραφέας: «Εκεί που ακόμα βρίσκονται τα τιμημένα κόκαλά του, καρτερώντας ίσως το ξύπνημα ενός μεγάλου και πανίερου Χρέους της ελληνικής Πολιτείας και των συμπατριωτών του…»
Τέτοια βιβλία πρέπει να διδάσκονται τα ελληνόπουλα στα σχολεία, αν θέλουμε να έχουμε πολίτες με αρετές και αξίες που υπερβαίνουν το πρόσκαιρο και το ρηχό.Η γνώση της ιστορίας είναι γνώση ζωής.Και η γνώση όσων πότισαν με το αίματους το χώμα της πατρίδας, είναι ο φωτεινός δρόμος του μέλλοντος. Λέγεται ότι οι παπαρούνες της Μακεδονίας είναι πιο κόκκινες, γιατί είναι ποτισμένες με το άλικο αίμα των ηρώων της! Και ήταν πολλοί και διαλεχτοί από τη μοίρα αυτοί οι ήρωες! Και ανάμεσα στους πρώτους ο δικός μας Μακεδονομάχος, ο Θεσσαλός, ο Καπετάν Κώστας Γαρέφης!
Διαβάζοντας κανείς με προσοχή το βιβλίο,κατανοεί την αγωνία και τον πολυχρόνιο μόχθο, που χρειάστηκε ο συγγραφέας για να συλλέξει σπειρίσπειρί την αλήθεια των γεγονότων εκείνης της ηρωικής εποχής.Να ακούσει, να μελετήσει πηγές και το ιστορικό πλαίσιο, να καταγράψει καινα διασταυρώσει πληροφορίες, να επιχειρήσει επιτόπια έρευνα, να αναζητήσει τον τάφο του ήρωα!Και να μάς χαρίσει μια σπουδαία μονογραφία για τον Μηλιώτη ήρωα, τον σταυραετό του Πηλίου!
Σαν τέτοιες μέρες, πριν από 112 χρόνια, 6 Αυγούστου, «έφυγε» για τη χώρα των ηρώων, χύνοντας το αίμα του για τη Μακεδονία, ο δικός μας Μακεδονομάχος, ο Καπετάν Κώστας Γαρέφης!Και η Μνήμη του τιμή και δόξα και χρέος για όλους!
Γράφει ο Β. Δ. Αναγνωστόπουλος, Ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου Θεσσαλίας
