Οι μεγάλες μάχες που διαδραματίστηκαν από τις 9 ΜΑΡΤΊΟΥ 1941 – ιδιαίτερα στο ύψωμα 731, που βρίσκεται πάνω από την Κλεισούρα, σε Αλβανικό έδαφος – κατά τη λεγόμενη «Εαρινή Επίθεση» των Ιταλών του Μουσολίνι υπήρξαν ιστορικά γεγονότα με τεράστια πανευρωπαϊκή σημασία. Πρωταγωνιστές ήταν για μια ακόμη φορά οι δυτικοθεσσαλοί στρατιώτες σε ένα αγώνα για την ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα όχι μόνον των Ελλήνων αλλά όλων των λαών της Ευρώπης.
Τα γεγονότα αυτά μέχρι το 2000 είχαν, σχεδόν, ξεχασθεί.
Η πρώτη, πανελλαδικά, εκδήλωση, πραγματοποιήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2000 στην αίθουσα του Εργατικού Κέντρου Καρδίτσας. Τότε, για πρώτη φορά, 59 χρόνια μετά το τέλος του πολέμου , ως πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Καρδίτσας, κάλεσα τον πρώην Δ/ντή της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού κ. Μυτιληναίο και παρουσίασε τα ιστορικά στοιχεία και την σημασία των μαχών στο ύψωμα 731.
Άμεσος στόχος ήταν η ανάδειξη των γεγονότων και η ίδρυση μνημείου στη Δυτική Θεσσαλία μέσα στα πλαίσια της γενικότερης προσπάθειας για την προβολή της τεράστιας συνεισφοράς των Καρδιτσιωτών στους εθνικοαπελευθερωτικούς και κοινωνικούς αγώνες των Ελλήνων.
ΤΙ ΚΑΤΟΡΘΩΣΑΜΕ
- Με τη συνεχή προσπάθεια, τη διαρκή αρθρογραφία και προβολή, τα γεγονότα έχουν πλέον αναδειχθεί πανελλαδικά.
Έτσι πραγματοποιήθηκαν-όπως κάθε χρόνο- επίσημες εκδηλώσεις στη Θεσσαλία ενώ την Τετάρτη 12 Μαρτίου διοργανώνεται και η αντίστοιχη εκδήλωση στο Πολεμικό Μουσείο της Αθήνας με την συμμετοχή της ηγεσίας του Στρατού και εκπροσώπων Συλλόγων και της Πολιτείας γενικότερα. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι έχουν γραφεί αρκετά βιβλία και δεκάδες δημοσιεύματα σε πολλά περιοδικά και εφημερίδες της χώρας.
- Το 2002 με μια σειρά άρθρων στις εφημερίδες της Καρδίτσας και των Τρικάλων πρότεινα την κατασκευή κοινού μνημείου στα σύνορα Καρδίτσας- Τρικάλων και μάλιστα το προσδιόρισα πλησίον της Γέφυρας του Πηνειού σε μια πανέμορφη τοποθεσία από όπου διέρχεται και η σημερινή οδός Καρδίτσας – Τρικάλων και ο Ε65. Κάτι που η Νομαρχία Τρικάλων έσπευσε – μέσα σε ένα κλίμα πλήρους αδιαφορίας της Καρδίτσας-να το παραβιάσει κατασκευάζοντας το μνημείο κοντά στην πόλη των Τρικάλων.
- Για την καλύτερη προβολή, γενικότερα της ιστορίας της Καρδίτσας, και την ανάδειξη της ταυτότητάς της πήρα την πρωτοβουλία, το 2003 και ιδρύθηκε ο ΣυλλόγοΦίλων Ιστορίας Νομού Καρδίτσας.
Ο Σύλλογος αυτός κατασκεύασε ένα μικρό μνημείο στην κορυφή του υψώματος 731 και διοργάνωσε εκεί εκδρομές και εκδηλώσεις μνήμης με συμμετοχές από όλη την Ελλάδα..
4. Μάλιστα τον Απρίλιο του 2005 κάλεσα στην Καρδίτσα τον ομότιμο καθηγητή της Ανωτ. Σχολής Καλών Τεχνών και γλύπτη κ. Θύμιο Πανουργιά, ο οποίος μας παρέδωσε τα σχέδια για την κατασκευή του μικρού μνημείου στο ύψωμα 731 (που το κατασκευάσαμε μέν αλλά το κατέστρεψαν πρόσφατα…) καθώς και για ένα αρκετά μεγαλυτέρου μνημείου στην πόλη της Καρδίτσας.
5. Με Π.Δ. που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ (175/7-9-2009) η 9 Μαρτίου καθιερώθηκε ως δημόσια εορτή τοπικής σημασίας για το Νομό Καρδίτσας προς τιμήν των ηρώων του 5ου Δυτικοθεσσαλικού Συντάγματος.
6. Έγινε στις 9 Μαρτίου 2010 με πρωτοβουλία του Δήμου Καρδίτσας, αδελφοποίηση των Λυκείων της πόλης Δερβιτσάνης της Βορείου Ηπείρου με το 4ο Λύκειο και το 2ο Γυμνάσιο Καρδίτσας. Η αδελφοποίηση αυτή σήμερα τείνει να ξεχαστεί…
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ
Σήμερα αποδεικνύεται ότι οι προσπάθειες δεν πήγαν χαμένες. Υπάρχει γενική αποδοχή και τα γεγονότα έχουν αναδειχθεί πανελλαδικά.
Γίνεται όμως μια προσπάθεια να ταυτισθεί το 731 κυρίως με τα Τρίκαλα και δευτερευόντως με το Βόλο. Δεν είναι σωστό.
Όλες οι εκδηλώσεις έχουν πλέον επίκεντρο τα Τρίκαλα λόγω της έδρας της ΣΜΥ και παλαιότερα του 5ου Συντάγματος αλλά και της αδιαφορίας της Καρδίτσας.
Το κυριότερο είναι ότι η Νομαρχία Τρικάλων προγραμμάτισε και η Περιφέρεια Θεσσαλίας εγκαινιάζει στις 16 Μαρτίου στα Τρίκαλα ένα εντυπωσιακό μνημείο για το 731. Αυτό αλλάζει όλα τα δεδομένα. Προσπάθησαν να ταυτίσουν τους αγώνες του 731 μόνον με τα Τρίκαλα.
Μπορεί η Νομαρχία Καρδίτσας να αδιαφόρησε και η Περιφέρεια Θεσσαλίας να μην το έλαβε υπ’ όψη αλλά είναι αυτονόητο ότι στο επόμενο διάστημα η Νέα Περιφερειακή Αρχή θα πρέπει να αρχίσει τις διαδικασίες για την κατασκευή μνημείου για το 731 και στην Καρδίτσα. Δεν είναι κακό κάτι τέτοιο και όλες οι πόλεις έχουν μνημεία για τους δικούς τους ανθρώπους και τα δικά τους ιστορικά γεγονότα.
Πρωτοβουλίες όμως πήρε, πολύ σωστά, και ο Βόλος για το 731.
Η Νομαρχία Μαγνησίας τίμησε τον ταγματάρχη Κασλά, που ήταν ένας από τους τέσσερες ταγματάρχες του 5ου Συντάγματος. Όχι μόνον εξέδωσε σχετικό λεύκωμα για τη ζωή και τη δράση του αλλά κατασκευάσθηκε στην Αργαλαστή του Πηλίου , την ιδιαίτερη πατρίδα του, και ολόκληρο μουσείο αφιερωμένο στον ίδιο.
Ο ταγματάρχης Κασλάς έγινε επίσης γνωστός από εκπομπές της τηλεόρασης.
Αντίθετα, ο συνταγματάρχης και διοικητής του 5ου Συντάγματος στο 731 Γεωργούλας -από τη Ρεντίνα της Καρδίτσας –δεν έτυχε της παραμικρής αναφοράς.
Αδικαιολόγητες διακρίσεις και πρωτοφανής αδράνεια τοπικών παραγόντων. Κανένας όμως, ιδιαίτερα εκλεγμένος, δεν έχει δικαίωμα να αδιαφορεί για την προβολή και το μέλλον της Καρδίτσας ούτε να «δωρίζει» την τοπική ιστορία και τους αγώνες της.
Θα πρέπει λοιπόν να συνεχισθούν οι προσπάθειες που με τόσο κόπο έχουμε προχωρήσει. Να μη μείνουμε στη μέση του δρόμου.
Το θέμα δεν είναι ούτε κομματικό ούτε πολιτικό.
Είναι ένα ζήτημα που αφορά στις θυσίες και την αποτελεσματικότητα των δικών μας ανθρώπων, σε ένα δίκαιο αγώνα για την ελευθερία, την ανεξαρτησία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Αφορά γενικότερα στην ιστορία της Ελλάδας και την ταυτότητα της Καρδίτσας.
Δομήνικος Βερίλλης
