Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ψυχικής Υγείας (WFMH) καθώς και ο Παγκόσμιος οργανισμός υγείας (WHO) έχουν ορίσει την 10η Οκτωβρίου κάθε έτους, ως την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας.
Για το έτος 2018 το θέμα είναι : ‘’ Νέοι ‘άνθρωποι και ψυχική υγεία σε έναν κόσμο που αλλάζει’’, ένα μήνυμα με σκοπό και στόχο να ενημερώσει την παγκόσμια κοινή γνώμη για τους παράγοντες κινδύνου και τα μέτρα πρόληψης σχετικά με τις ψυχικές διαταραχές στην παιδική και εφηβική ηλικία.
Σύμφωνα με το ΠΟΥ, η εφηβεία και τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης είναι περίοδοι της ζωής κατά τις οποίες συντελούνται πολλές αλλαγές. Για παράδειγμα αλλαγές στο σχολικό περιβάλλον, αναχώρηση από το σπίτι για σπουδές ή για μια νέα εργασία. Σε πολλούς νέους, αυτές θεωρούνται συναρπαστικές στιγμές, μπορεί όμως και να είναι περίοδοι πρόκλησης άγχους και ανησυχίας. Σε μερικές περιπτώσεις, αν δεν αναγνωριστούν και δεν γίνει κατάλληλη διαχείριση από τους νέους, αυτά τα συναισθήματα είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε ψυχικές επιπλοκές ή και ασθένειες. Η χρήση των διαδικτυακών τεχνολογιών που εξαπλώνεται, ενώ αναμφίβολα παρέχει πολλά πλεονεκτήματα, ενδέχεται επίσης να επιφέρει επιπρόσθετες πιέσεις, καθώς η συνδεσιμότητα σε εικονικό δίκτυο οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας και της νύχτας αυξάνεται. Επίσης πολλοί έφηβοι ζουν σε περιοχές, οι οποίες επηρεάζονται από περιστατικά έκτακτης ανθρωπιστικής κρίσης, όπως πολεμικές συγκρούσεις, φυσικές καταστροφές και επιδημίες. Οι νέοι που βιώνουν τέτοιες καταστάσεις είναι ιδιαιτέρως ευάλωτοι σε ψυχικές διαταραχές και ασθένειες.
Οι μισές από τις ψυχικές ασθένειες ξεκινούν στην ηλικία των 14 ετών, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ανιχνεύονται και δεν θεραπεύονται. Με όρους βαρύτητας της ασθένειας μεταξύ των εφήβων, η κατάθλιψη είναι η τρίτη αιτία νοσηρότητας σε αυτούς. Η αυτοκτονία είναι δεύτερη αιτία θανάτου σε άτομα μεταξύ 15 και 29 ετών. Η επιβλαβής χρήση αλκοόλ και παράνομων εξαρτησιογόνων ουσιών από εφήβους, αποτελεί μείζον θέμα σε πολλές χώρες, γεγονός που είναι δυνατόν να οδηγήσει σε επικίνδυνες συμπεριφορές. Οι διατροφικές διαταραχές αποτελούν επίσης ανησυχητικό ζήτημα για τους νέους.
Ευτυχώς, υπάρχει μια αναπτυσσόμενη αναγνώριση της σημασίας της προσφοράς βοήθειας στους νέους ανθρώπους, ώστε να οικοδομήσουν τη ψυχική τους δύναμη, από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, για να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις του σημερινού κόσμου που αλλάζει. Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η προώθηση και η προστασία της ψυχικής υγείας των εφήβων ‘έχει πλεονεκτήματα, όχι μόνο στην υγεία τους βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, αλλά και στις εθνικές οικονομίες και στην κοινωνία. Με υγιείς νέους ανθρώπους ικανούς να συνεισφέρουν περισσότερο στην εργασία, στην οικογένεια, στην κοινότητα και στην κοινωνία, επιτυγχάνεται η ευημερία και η ανάπτυξη σε κάθε επίπεδο.
Του Αχιλλέα Γεωργίου, επιστημονικά και διοικητικά υπεύθυνου του Ξενώνα Ζέφυρος του Γ.Ν. Καρδίτσας
