Απάντηση από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Μιλτιάδη Παπαϊωάννου έλαβε η Μαρία Θεοχάρη, στην ερώτηση που κατέθεσε μαζί με άλλους 34 Βουλευτές ΠΑΣΟΚ σχετικά με τη λήψη μέτρων ταχείας εκδίκασης των φορολογικών υποθέσεων και την είσπραξη των οφειλομένων φόρων από μεγαλοοφειλέτες.
Στην απάντησή του, ο Υπουργός αναφέρει μεταξύ άλλων:
Με πρωτοβουλία του Υπουργείου και με στόχο την αντιμετώπιση της καθυστέρησης στην απονομή δικαιοσύνης, τόσο στο Συμβούλιο της Επικρατείας όσο και στα διοικητικά πρωτοδικεία και εφετεία, ψηφίστηκε ο ν. 3900/2010 «Εξορθολογισμός διαδικασιών και επιτάχυνση της διοικητικής δίκης». Με τον εν λόγω νόμο θεσπίστηκε η λήψη μέτρων ιδιαίτερης επιτάχυνσης της εκδίκασης των φορολογικών διαφορών, όπως ένας -κατά βάση- βαθμός ουσιαστικής δικαιοδοσίας: στον Διοικ. Πρωτοδικείο για τις «μικρές» διαφορές, στο Διοικ. Εφετείο για τις «μεγάλες» (με κριτήριο τα 150.000 ευρώ). Ήδη στα πλαίσια της διάταξης αυτής εκκαθαρίζονται τα αρχεία των Δ. Πρωτοδικείων ώστε να διαβιβαστούν στα Διοικ. Εφετεία οι εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις ποσού άνω των € 150.000. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι από τα Διοικ. Πρωτοδικεία Αθηνών & Πειραιώς έχουν εντοπιστεί 1400 και 950 υποθέσεις αντίστοιχα, που έχουν χρεωθεί σε τμήματα των εν λόγω δικαστηρίων και διαβιβάστηκαν στα οικεία εφετεία. Εκτιμάται ότι με τη διαδικασία αυτή μόνον από τα δύο Πρωτοδικεία θα παραπεμφθούν στα αντίστοιχα Εφετεία 10 έως 12 χιλιάδες υποθέσεις, ενώ η ίδια διαδικασία ακολουθείται και στα λοιπά πρωτοδικεία της χώρας.
Επιπροσθέτως, με την τροποποίηση του αρθρ. 4 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών, πλέον στα Διοικ. Πρωτοδικεία και Εφετεία μπορούν να συνιστώνται ειδικά τμήματα για την εκδίκαση διαφορών που προκύπτουν από την εφαρμογή της νομοθεσίας για τους φόρους, τους δασμούς, τις εισφορές, τα τέλη και τα συναφή δικαιώματα του δημοσίου, των ΟΤΑ και των λοιπών ΝΠΔΔ. Έως σήμερα έχουν συσταθεί συνολικά 23 τμήματα, ενώ παράλληλα εκδικάζονται φορολογικές υποθέσεις και από τα λοιπά τμήματα των δικαστηρίων. Σημειώνεται ότι η σύσταση των φορολογικών τμημάτων δεν αρκεί αφ’ εαυτής να λύσει το πρόβλημα, καθώς ο όγκος των υποθέσεων είναι πολύ μεγάλος. Βοηθά όμως το γεγονός ότι οι δικαστές εξειδικεύονται στα φορολογικά ζητήματα, καθώς επίσης οι νέοι δικαστές που αποφοιτούν από την Εθνική Σχολή Δικαστών καταρτίζονται στα φορολογικά ζητήματα.
Άλλες διατάξεις του Ν. 3900 που συμβάλλουν στην επιτάχυνση της απονομής φορολογικής δικαιοσύνης είναι:
- 1. Η προώθηση της διαδικασίας της πρότυπης δίκης ως προς την κατηγορία υποθέσεων μαζικού χαρακτήρα και αυτών για τις οποίες υφίσταται διχοστασία νομολογίας, ώστε σε σύντομο χρόνο, κατά παράκαμψη της συνήθους χρονοβόρας διαδικασίας, να παραχθεί νομολογία του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου κατευθυντήρια για τις εκκρεμείς υποθέσεις. Καθοριστικό ρόλο για την επιτυχία του στόχου θα έχει ο εντοπισμός και η ομαδοποίηση των όμοιων φορολογικών υποθέσεων.
- 2. Εφαρμογή της ταχείας δίκης στις διαφορές που εκδικάζει ο Πρόεδρος Πρωτοδικών, οι οποίες απαιτούν ταχύτατη εκκαθάριση και που αφορούν σε περιπτώσεις αναστολής λειτουργίας επαγγελματικής εγκατάστασης και αφαίρεσης πινακίδων και αδειών κυκλοφορίας λόγω φορολογικών παραβάσεων, σε περιπτώσεις λήψης μέτρων προς διασφάλιση των συμφερόντων του δημοσίου λόγω φοροδιαφυγής και σε περιπτώσεις προσωρινής παύσης λειτουργίας της επαγγελματικής εγκατάστασης, άρνησης χορήγησης πιστοποιητικών ενημερότητας και θεωρήσεως βιβλίων και στοιχείων, λόγω φορολογικών παραβάσεων ή οφειλής στο δημόσιο.
- 3. Αυστηρότερες προϋποθέσεις χορήγησης αναστολής εκτελέσεως των πράξεων των φορολογικών αρχών και δυνατότητα του Δημοσίου για επέκταση της εκτελεστότητας της πράξης και πέραν του 25% (και ήδη 50%) υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Επίσης, με το αρθρ. 61 του ν. 3900, αυξήθηκαν οι οργανικές θέσεις των δικαστικών λειτουργών των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, και θα καλυφθούν μελλοντικά από την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών.
Η Γενική Επιτροπεία της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων έχει αποστείλει τα στοιχεία τα σχετικά με τις εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις στα Διοικητικά Πρωτοδικεία και Εφετεία, σύμφωνα με τα οποία εκκρεμούν 165.452 υποθέσεις, εκ των οποίων οι 138.720 δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί να δικαστούν. Εκ των ως άνω υποθέσεων, 18.352 έχουν προσδιοριστεί να δικασθούν σε προσεχείς δικασίμους, ενώ επί 8.380 υποθέσεων αναμένεται η έκδοση των αποφάσεων των δικαστών. Έως το τέλος Δεκεμβρίου υπολογίζεται ότι εκδικάσθηκαν περί τις 27.000 υποθέσεις. Υπό το πρίσμα αυτό, αναμένεται ότι τα τελικά στοιχεία για το 2011 θα δείχνουν ότι επιτεύχθηκε ο στόχος της εκκαθάρισης του 15% επί των 165.000 εκκρεμών υποθέσεων, που είναι 24.800.
Πλέον αυτών, με την παράκαμψη ενός βαθμού δικαιοδοσίας για τις φορολογικές υποθέσεις ποσού άνω των € 150.000, αναμένεται να ανταποκριθούν τα διοικητικά δικαστήρια στον στόχο της επιτάχυνσης και καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε, έως το τέλος Ιουλίου 2013, να προσδιοριστούν οι 138.000 εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις.
