Με χαμηλά υδάτινα αποθέματα ξεκινά τον Μάιο η αρδευτική περίοδος

Σύσκεψη του άτυπου συντονιστικού οργάνου για την άρδευση πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας, με πρωτοβουλία του αντιπεριφερειάρχη κ. Β. Τσιάκου και με τη συμμετοχή αυτοδιοικητικών παραγόντων αλλά και εκπροσώπων των εμπλεκόμενων φορέων. Στη σύσκεψη ακούστηκαν οι απόψεις των πολιτικών και υπηρεσιακών παραγόντων για την φετινή αρδευτική περίοδο, ενώ κοινός τόπος ήταν η επιδίωξη όλων των εμπλεκομένων να γίνει η διαχείριση του πολύτιμου αγαθού, με τρόπο που αγροτικός κόσμος να πετύχει τη μεγίστη δυνατή αξιοποίηση του για τις καλλιέργειες αλλά και το περιβάλλον να προστατεύεται, περιορίζοντας στο ελάχιστο την σπατάλη. Εισαγωγικά ο Αντιπεριφερειάρχης Καρδίτσας κ. Βασίλης Τσιάκος υπογράμμισε ότι πάγιο αίτημα της αιρετής περιφέρειας είναι η σύσταση ενός φορέα διαχείρισης που θα βρίσκεται στην αρμοδιότητα της, καθώς είναι ο θεσμός που γνωρίζει καλύτερα από όλους τις αρδευτικές ανάγκες του Θεσσαλικού διαμερίσματος. Επίσης κάνοντας ένα σύντομο απολογισμό της περυσινής χρονιάς υπογράμμισε ότι αν εξαιρέσουμε κάποιες μικροαρρυθμίες που παρατηρήθηκαν σε ορισμένες περιοχές, η αρδευτική περίοδος εξελίχτηκε πολύ ικανοποιητικά. Επίσης μίλησε για το πολύ καλό επίπεδο συνεργασίας που είχε η Αντιπεριφέρεια με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, γεγονός που οδήγησε στην καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού προς όφελος των αγροτών αλλά χωρίς σπατάλες και υπερβολές.

Για τη φετινή αρδευτική περίοδο

Σχετικά με τη φετινή αρδευτική περίοδο ο Αντιπεριφερειάρχης τόνισε μεταξύ άλλων:

Κατά την αρδευτική περίοδο που θα ξεκινήσει σε λίγες μέρες θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, καθώς ο χειμώνας που πέρασε, υδρολογικά ήταν από τους φτωχότερους των τελευταίων ετών, με αποτέλεσμα τα αποθέματα των ταμιευτήρων να παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό αναπλήρωσης. Επειδή δεν μπορούμε να κάνουμε πρόβλεψη για τις επόμενες χρονιές, πρέπει να σχεδιάσουμε ένα πρόγραμμα άρδευσης, έχοντας στο μυαλό μας το δυσμενέστερο σενάριο της συνέχισης της ξηρασίας. Γι’ αυτό η διαχείριση πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο , ώστε να εξασφαλίσουμε επάρκεια νερού για τις ανάγκες άρδευσης των καλλιεργειών και των άλλων χρήσεων, αφήνοντας στο τέλος της αρδευτικής περιόδου τους ταμιευτήρες Πλαστήρα και Σμοκόβου στην υψηλότερη δυνατή στάθμη. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλίσουμε τόσο την περιβαλλοντική ισορροπία των ταμιευτήρων και επιφανειακών αποδεκτών του Νομού, αλλά κυρίως θα εξασφαλίσουμε την επάρκεια νερού για άρδευση σε μελλοντικές ξηρές περιόδους.

Για τον σχεδιασμό του προγράμματος άρδευσης πρέπει να ληφθούν υπόψη βροχομετρικά και υδρολογικά δεδομένα, το ύψος των αποθεμάτων στους ταμιευτήρες, η έκταση και οι καλλιέργειες που προβλέπεται να αρδευτούν, ώστε να κάνουμε μια ρεαλιστική πρόβλεψη των υδάτων που θα καταναλωθούν, πάντα με τη λογική της κάλυψης των αναγκών των καλλιεργειών και της εξοικονόμησης νερού για το μέλλον.

Στη συνέχεια και με βάση τα στοιχεία και τις εισηγήσεις των υπηρεσιακών παραγόντων ανακοινώθηκαν τα παρακάτω:

1. ΒΡΟΧΟΜΕΤΡΙΚΑ ΚΑΙ ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ.

Ο φετινός χειμώνας υδρολογικά ήταν ο χειρότερος της τελευταίας πενταετίας, με αποτέλεσμα να μην αναπληρωθούν τα αποθέματα που καταναλώθηκαν την προηγούμενη περίοδο, ενώ ανάλογες είναι οι επιπτώσεις και στη στάθμη των γεωτρήσεων. Ιδιαίτερα για τον ταμιευτήρα Σμοκόβου όπου οι εισροές ήταν ελάχιστες, η συνολική εκμεταλλεύσιμη ποσότητα, μέχρι εξαντλήσεως του αποθέματος, είναι η μισή από την ποσότητα που χρησιμοποιήθηκε την περσινή χρονιά . Σε ότι αφορά τον ταμιευτήρα Πλαστήρα το διαθέσιμο απόθεμα μέχρι σήμερα υπολείπεται κατά 60.000.000 m³ περίπου σε σχέση με πέρυσι. Βέβαια οι εισροές στον ταμιευτήρα Πλαστήρα συνεχίζονται μέχρι και το Μάιο, αντίθετα με τον ταμιευτήρα Σμοκόβου, όπου οι εισροές εξαρτώνται από τυχόν βροχοπτώσεις.

Σύμφωνα με τα μετεωρολογικά δεδομένα, από την λήξη της περσινής αρδευτικής περιόδου μέχρι σήμερα είχαμε τις παρακάτω τιμές, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και την μέση τιμή πενταετίας:

Οι στάθμες των ταμιευτήρων σε σχέση με τις αντίστοιχες στάθμες του περασμένου έτους είναι :

ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑΣ ΤΑΥΡΩΠΟΥ

ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑΣ ΣΜΟΚΟΒΟΥ

2. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΡΔΕΥΟΜΕΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ

Για την προσεχή αρδευτική περίοδο οι αρδευόμενες εκτάσεις αναμένεται να τροποποιηθούν σε σχέση με τα περσινά δεδομένα με σαφή τάση αύξησης της καλλιέργειας βάμβακος, μείωση της καλλιέργειας αραβοσίτου και αύξηση της καλλιέργειας σιτηρών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Αγροτικής οικονομίας και κτηνιατρικής και του ΟΠΕΚΕΠΕ, η κατανομή των αρδεύσιμων καλλιεργειών στις εκτάσεις του Νομού εκτιμάται για την προσεχή αρδευτική περίοδο ως εξής:

• Βαμβάκι 470.000 στρέμματα (το 2013 καλλιεργήθηκαν περίπου 412.000 στρέμματα )

• Αραβόσιτος 55.000 στρέμματα (το 2013 καλλιεργήθηκαν περίπου 70.000 στρέμματα)

• Μηδική 70.000 στρέμματα (περίπου στα ίδια περσινά επίπεδα)

• Καπνά Βιρτζίνια 12.000 στρέμματα (αναμένεται αύξηση περίπου 20% από τις 10.000 στρέμματα της περσινής περιόδου)

• Βιομηχανική ντομάτα 4.000 στρέμματα (αναμένεται αύξηση περίπου 30% από τα περσινά επίπεδα)

• Κηπευτικά 16.000 στρέμματα (περίπου στα περσινά επίπεδα)

Οι παραπάνω εκτάσεις εκτιμήθηκαν λαμβάνοντας υπόψη τις παρακάτω παραμέτρους:

• Τις υψηλές τιμές και ζήτηση βαμβακιού κατά την περσινή περίοδο

• Τις χαμηλές τιμές του αραβόσιτου κατά την περσινή καλλιεργητική περίοδο και τα υψηλά αποθέματα.

3. ΑΡΔΕΥΟΜΕΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΗΓΗ ΥΔΡΟΛΗΨΙΑΣ

Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις του Νομού αρδεύονται κατά κύριο λόγο από τους ταμιευτήρες Ταυρωπού και Σμοκόβου και από τις κρατικές και ιδιωτικές γεωτρήσεις. Στον παρακάτω πίνακα γίνεται εκτίμηση των αρδευόμενων εκτάσεων ανά πηγή υδροληψίας για την προσεχή αρδευτική περιόδο.

4. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΚΡΟΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ

Λαμβάνοντας υπόψη τα στατιστικά στοιχεία των παρελθόντων ετών, της ΔΕΗ, της ΔΕΒ, των ΤΟΕΒ, του ΟΠΕΚΕΠΕ και άλλων υπηρεσιών, καθώς και την εκτίμηση για τις αρδευόμενες εκτάσεις ανά καλλιέργεια και τα αποθέματα του ταμιευτήρα Πλαστήρα, σχεδιάστηκε ένα πρόγραμμα άρδευσης και έγινε μια πρόβλεψη των εκροών για την αρδευτική περίοδο. Επισημαίνεται ότι το προτεινόμενο σενάριο εκροών σχεδιάστηκε με την παραδοχή ότι οι καιρικές συνθήκες την προσεχή αρδευτική περίοδο θα είναι οι κανονικές για την περιοχή μας. Στην περίπτωση που θα επικρατήσουν ξηροθερμικές συνθήκες (υψηλές θερμοκρασίες, λίβας, πλήρης ανομβρία κλπ), είναι αυτονόητο ότι οι εκροές από τους ταμιευτήρες θα προσαρμοστούν προς τα πάνω, ανάλογα και με τα διαθέσιμα αποθέματα. Αντίθετα, στην περίπτωση που οι βροχοπτώσεις είναι περισσότερες των αναμενομένων, οι εκροές θα προσαρμοστούν ανάλογα προς τα κάτω.

Για τον ταμιευτήρα Σμοκόβου λαμβάνεται υπ όψη η εισήγηση του ΤΟΕΒ Θεσσαλιώτιδας ο οποίος είναι ο φορέας διαχείρισης του έργου Σμοκόβου.

Ως έναρξη της αρδευτικής περιόδου προτείνουμε να οριστεί η 1^η Μαΐου με απόκλιση ±10 ημέρες, ανάλογα και με τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν την περίοδο εκείνη και με την εποχή της σποράς. Θα ληφθεί μέριμνα για προφυτρωτικά ποτίσματα, εφόσον απαιτηθούν.

Ως λήξη της αρδευτικής περιόδου προτείνουμε να οριστεί η 20^η Αυγούστου με απόκλιση ±5 ημέρες, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν εκείνη τη περίοδο και ανάλογα με την κατάσταση των καλλιεργειών (πρώιμες ή όψιμες).

Για την χρονική περίοδο από την 21^η Αυγούστου μέχρι την 15^η Σεπτεμβρίου, προτείνεται να υπάρχει μια μικρή παροχή η οποία εκτιμούμε ότι πρέπει να κυμαίνεται σε 100.000 έως 200.000 m³/ημέρα από τον ταμιευτήρα Ταυρωπού, αφενός για την διατήρηση της οικολογικής παροχής στους επιφανειακούς αποδέκτες και αφετέρου για την κάλυψη των αναγκών των κηπευτικών και άλλων καλλιεργειών.

Επισημαίνουμε ότι αρμόδια υπηρεσία για την διαχείριση των υδάτων είναι η Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας. Σε επίπεδο Νομού, η Διοίκηση της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας έχει μόνο συντονιστικό ρόλο.

Σε τοπικό επίπεδο τον πρώτο λόγο πρέπει να τον έχουν οι τοπικές κοινωνίες και φορείς, γιατί είναι οι μόνοι που έχουν πλήρη γνώση των υδατικών αναγκών της περιοχής, των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι αγρότες και των απαραίτητων παρεμβάσεων για την βελτίωση των συνθηκών για τους αγρότες. Προκειμένου η αρδευτική περίοδος να κυλήσει ομαλά και να ικανοποιηθούν κατά τον καλύτερο τρόπο οι ανάγκες των καλλιεργειών, είναι απαραίτητη η συνεργασία και συνεννόηση όλων των εμπλεκομένων στη άρδευση στα πλαίσια του άτυπου συντονιστικού οργάνου, λαμβάνοντας υπόψη ότι από τα νερά των ταμιευτήρων πρέπει να ποτίσουμε το σύνολο των καλλιεργειών και ότι η φετινή ανομβρία μπορεί να συνεχιστεί και τις επόμενες χρονιές.

Τελειώνοντας θα πρέπει να επισημάνουμε, ότι το νερό είναι αγαθό το οποίο δεν είναι ανεξάντλητο και προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι και οι επόμενες γενιές θα απολαμβάνουν τουλάχιστον όσο και εμείς σήμερα, πρέπει να προχωρήσουν λύσεις που πραγματικά συμβάλουν στην οικονομία νερού. Ενόψει και της νέας προγραμματικής περιόδου (ΣΕΣ) 2014-2020, στην οποία θα δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενίσχυση των υποδομών του αγροτικού τομέα, θα πρέπει όλοι οι φορείς να προετοιμαστούν κατάλληλα για να διεκδικήσουν έργα μείωσης του κόστους και εκσυγχρονισμού της παραγωγής.

Στη σύσκεψη πήραν μέρος οι κάτωθι: Παπαδόπουλος Μπάμπης Δήμαρχος Σοφάδων, Πατσιαλής Κων/νος Δήμος Παλαμά, Κατσικάρας Λεωνίδας εκπρόσωπος δήμου Σοφάδων, Σακελαρίου Γεώργιος αντιδήμαρχος Λίμνης Πλαστήρα, Μαρκινός Αθανάσιος Δήμος Καρδίτσας, Μπακοστέργιος Δημ. Αντιδήμαρχος Δομοκού, Αλεξόπουλος Βασίλης Δήμος Σοφάδων, Λάντζος Κων/νος Δήμος Καρδίτσας, Κατσαούνη Ελένη Δήμος Καρδίτσας, Αγναντοπουλος Ευάγγελος εκπρόσωπος ΤΟΕΒ, Σανούδος Ιωάννης εκπρόσωπος ΤΟΕΒ Θεσσαλιώτιδος τεχνικός σύμβουλος, Μάνθος Σειντος ΤΟΕΒ Θεσσαλιώτιδος, Μακροστέργιος Αθανάσιος εκπρόσωπος Ε.Υ.Δ.Ε. /Ο.Σ.Υ.Ε. / Υ.Π.Ο.Μ.Ε.Δ, Καρυά Ιουλία εκπρόσωπος ΕΥΔΕ /ΟΣΥΕ/ΥΠΟΜΕΔ, Κωστής Δημήτριος εκπρόσωπος ΔΑΟΚ ΠΕ Καρδίτσας, Τσιμπερούδης Γεώργιος εκπρόσωπος ΤΟΕΒ 5η ζώνη, Μασούρας Ηρακλής εκπρόσωπος ΤΟΕΒ Σελλάνων, Νιαβής Παναγιώτης εκπρόσωπος ΤΟΕΒ 6η ζώνη, Κοντίνου Ιωάννα εκπρόσωπος ΤΟΕΒ 5η ζώνη, Στάλιας Θεοδώσης εκπροσωπος ΥΗΣ Ν.Πλαστήρα, Κωνσταντής Δημήτριος εκπρόσωπος ΚΕΨΕ θεσσαλίας, Καραμπέκος Θωμάς εκπρόσωπος ΚΕΨΕ Θεσσαλίας, Καμινιώτης Παναγιώτης εκπρόσωπος δήμου Σοφάδων, Μπάρας Κων/νος Πρόεδρος ΤΟΕΒΤαυρωπού, Μπαλαμώτης Ιωάννης υδροοικονόμος Περ. Θεσσαλίας, Γεωργίου Θεοδώρα εκπρόσωπος δ/νσης υδάτων θεσσαλίας, Γάκης Ευάγγελος πρόεδρος Α.Σ. Γραμματικού, Βερμισόγλου Γεώργιος Πρόεδρος Τ.Κ. Γραμματικού –Ν. Ικονίου, Ρίζος Δημήτριος Προιστ. ΔΑΟΚ Π.Ε. Φθιώτιδας, Νταής Κων/νος Προιστ. ΔΑΟΚ Π.Ε. Φθιώτιδας, Ζήκας Ιωάννης Προιστ. ΔΑΟΚ Π.Ε. Φθιώτιδας, Σακελλαρίου Θωμάς Προιστάμενος τμήματος Περιβάλλοντος, Τσολάκης Στέργιος τμήματος Υδροοικονομία Περ. Θεσσαλίας, Οικονόμου Παναγιώτα Τοεβ 6ης ζώνης, Κοντίκου Ιωάννα ΤΟΕΒ 6η ζώνης, Σκαρπέλος Κων/νος ΤΟΕΒ 6ης ζώνης.