Κάποιοι επαίρονται για την υλοποίηση «προγράμματος σχολικών γευμάτων», όπως λένε, σε ορισμένα σχολεία της επικράτειας. Ένα «πρόγραμμα» που κατόρθωσε να υλοποιηθεί μετά από πολλές παλινωδίες. Είναι όμως έτσι; Πρόκειται πράγματι για πρόγραμμα που υλοποιείται στο σχολείο ή για ένα μέτρο κοινωνικά αντισταθμιστικό που το επέβαλε η σκληρή πραγματικότητα;
Πρόγραμμα, και μάλιστα σχολικό, είναι μια δράση που σχεδιάζεται με δομή, έχει στάδια υλοποίησης, συγκεκριμένη στοχοθεσία και αξιολόγηση με μετρήσιμα αποτελέσματα. Τι απ’ όλα αυτά περιέχει το συγκεκριμένο, για να μας κάνει, μάλιστα, υπερήφανους που το υλοποιούμε;
Δυστυχώς, δεν πρόκειται για πρόγραμμα αλλά για ένα μέτρο σωστό και αναγκαίο. Και βέβαια θα έπρεπε να καλύπτει το σύνολο των σχολείων και όχι επιλεκτικά ορισμένα. Άλλωστε, η επιλογή των περιοχών εφαρμογής, φημολογείται ότι έγινε κατά προτεραιότητα σε περιοχές με ευάλωτες κοινωνικά ομάδες και χαμηλό οικογενειακό εισόδημα. Αν είναι έτσι, τότε από μόνο του μαρτυρά την αναγκαιότητα του μέτρου και όχι την ονοματοδοσία που του προσδίδουν.
Η έλλειψη όμως υποδομής και σχεδιασμού το καθιστούν ανεφάρμοστο στην πράξη, τουλάχιστον στο βαθμό που το είχαν φανταστεί οι υπεύθυνοι. Πώς να υλοποιηθεί γεύμα ως πρόγραμμα, όταν μέσα σε 30΄ θα πρέπει να χωρέσουν: η αποχώρηση των μαθητών από τις τάξεις τους, η μετατροπή των αιθουσών διδασκαλίας σε εστιατόριο, το καθάρισμα των θρανίων και η αλλαγή χρήσης τους σε τραπέζια εστίασης (με τον απαραίτητο υγειονομικό καθαρισμό και απολύμανση), το στρώσιμο και το σερβίρισμα, η στοιχειώδης υγειονομική προετοιμασία των μαθητών (πλύσιμο χεριών κλπ), το γεύμα αυτό καθ’ αυτό και τέλος το μάζεμα και η αποκατάσταση του χώρου, για να μετατραπεί πάλι σε αίθουσα διδασκαλίας;
Κάπως αλλιώς θα έπρεπε να σχεδιαστεί και να λάβει «σάρκα και οστά», αν θέλουμε να λέμε ότι αποτελεί μέρος των σχολικών δραστηριοτήτων και όχι μια κοινωνική αναγκαιότητα σε περίοδο κρίσης. Θα έπρεπε να είχανε φροντίσει για διακριτούς χώρους, υγειονομικές προϋποθέσεις, απαραίτητο προσωπικό, και κυρίως ως διαδικασία αγωγής υγείας και υγιεινής διατροφής για ένα σωστό και ισορροπημένο γεύμα, θα έπρεπε να υπήρχε η ανάλογη ευαισθητοποίηση των μικρών μαθητών για το περιεχόμενο των γευμάτων, το τι και πώς γευματίζουμε, για την χαρά να είμαστε μαζί με άλλους και όχι μόνοι και ένα σωρό άλλα πράγματα. Τότε θα μπορούσαμε να μιλάμε για πρόγραμμα που αναπτύσσει συγκεκριμένες γνώσεις, δεξιότητες και συμπεριφορές. Όχι κάτι το ιδιαίτερο. Το αυτονόητο, που υπάρχει σε σοβαρές ευρωπαϊκές χώρες που σέβονται τους εαυτούς τους και τους μαθητές τους. Βέβαια το θέμα άπτεται και της λειτουργίας του «ολοήμερου σχολείου» που οι στρεβλώσεις είναι πολλές, όχι όμως του παρόντος.
Ελλείψει των παραπάνω προϋποθέσεων, η συντριπτική πλειονότητα των σχολείων που σιτίζονται ανά την επικράτεια, έχουν επιλέξει την διανομή των γευμάτων στους μαθητές, ως πακέτο, για το σπίτι τους. Εδώ που τα λέμε δεν θα μπορούσε να γίνει και τίποτα καλύτερο, αφού δεν θέλει και πολύ να χαρακτηριστούν οι εκπαιδευτικοί ότι σαμποτάρουν ένα ευαίσθητο κοινωνικά θέμα και αρνούνται να βοηθήσουν στην σίτιση των μαθητών τους. Κανείς βέβαια, δεν μπαίνει στον κόπο να δει αν όλη αυτή η διαδικασία χωράει στο σημερινό αναλυτικό πρόγραμμα. Αν λειτουργεί εις βάρος των μαθημάτων και της λειτουργίας των σχολείων (προλαβαίνουν να ετοιμαστούν όλες οι παραπάνω προϋποθέσεις;), εις βάρος των εκπαιδευτικών (που τα κάνουν όλα) και ένα σωρό άλλες παράμετροι.
Σήμερα, μετά από οχτώ χρόνια σκληρών μνημονίων, βιώνουμε όλοι γύρω μας την ανέχεια και τις δυσκολίες της καθημερινότητας για όλο και περισσότερους συμπολίτες μας. Πόσες φορές, ευαισθητοποιημένοι σύλλογοι διδασκόντων, εξασφάλιζαν το κουλούρι μαθητών τους ή πόσες ενορίες, σ’ αυτά τα δύσκολα χρόνια, δεν βοήθησαν διακριτικά μεν αλλά ουσιαστικά δε, στο κολατσιό των ανήμπορων οικονομικά μαθητών; Μην ξεγελιόμαστε επειδή η Εκκλησία δεν διαφημίζει τα συσσίτιά της, αλλά είναι σίγουρο πως χωρίς την αρωγή της στο θέμα αυτό, θα είχαμε πολλά τραγικά γεγονότα να διηγούμαστε. Απλά ήρθε η ώρα το κράτος να αναλάβει ένα μέρος της ευθύνης του. Αυτή είναι η σκληρή αλήθεια.
Συνεπώς, δεν μιλάμε για γεύματα αλλά για συσσίτια. Δεν μιλάμε για πρόγραμμα αλλά για αναγκαιότητα. Παράλληλες εποχές ζούμε, τώρα όπως και τότε, που ένας εξαθλιωμένος λαός χρειάζονταν / χρειάζεται βοήθεια για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του ίδιου κατακτητή… Ας κάνουμε την ανάγκη φιλότιμο, αλλά ας μην βαυκαλιζόμαστε με καινοτομίες και άλογες επάρσεις.
