Η νόσος περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1921 στην Κένυα, μετά εμφανίστηκε στην Πορτογαλία από σίτιση χοίρων με μολυσμένα υπολείμματα τροφίμων αεροσκαφών και ενώ ευχόμασταν να μην την συναντήσουμε κατάφερε και μπήκε από την πίσω πόρτα. Όσο και να θορυβήθηκαν οι Έλληνες κτηνοτρόφοι η πρόληψη δεν κατάφερε να αναχαιτίσει την πορεία της ζωονόσου. Στις 5 Φεβρουαρίου η Αφρικανική Πανώλη των χοίρων πέρασε στη χώρα μας. Συγκεκριμένα επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη θετικού κρούσματος σε μια μικρή οικόσιτη χοιροτροφική εκμετάλλευση στο νομό Σερρών.
Το νόσημα της Αφρικανικής Πανώλους προκαλείται από έναν ιό. Ο ιός επιβιώνει για μεγάλο διάστημα στα πτώματα των ζώων, στο περιβάλλον, μέσα στο κρέας ακόμα και στην κατάψυξη για χρόνια. Μπορεί να μεταδοθεί σε χοίρους και αγριόχοιρους (όχι στον άνθρωπο)είτε με κατανάλωση μολυσμένης τροφής, είτε με άμεση επαφή με ασθενή ζώα, είτε από αντικείμενα που έχουν μολυνθεί ( ρουχισμός ,οχήματα μεταφοράς). Επίσης μπορεί να μεταφερθεί από μολυσμένα έντομα(τσιμπούρια). Δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο και ούτε κινδυνεύει αν καταναλώσει χοιρινό κρέας.
Το πιθανότερο ενδεχόμενο είναι η αφρικανική πανώλη να μεταδόθηκε στην Ελλάδα από αγριόχοιρο από τη γειτονική Βουλγαρία.Ο ιός εξαπλώνεται ραγδαία ,τα δε κοπάδια αγριόχοιρων είναι ικανά να ταξιδέψουν αναζητώντας τροφή, εκατοντάδες χιλιόμετρα σε λίγες μέρες. Έτσι λόγω αυξημένης πιθανότητας επαφής με αγριόχοιρους ο κίνδυνος μόλυνσης είναι αυξημένος στους οικόσιτους χοίρους και στις εκμεταλλεύσεις που οι χοίροι διαβιούν σε πρόχειρα καταλύματα ενώ η κάλυψη της διατροφής γίνεται με την βόσκηση (ημιεκτατικού ή εκτατικού τύπου).
Γι αυτό η καταγραφή όλων των οικόσιτων χοίρων είναι υψίστης σημασίας για την αποφυγή εισόδου και εξάπλωσης της νόσου της Αφρικανικής Πανώλους των χοίρων στο νομό μας. Όσοι διατηρούν στην αυλή χοίρους ,θα πρέπει να τους δηλώσουν υποχρεωτικά στην Κτηνιατρική υπηρεσία. Οι χοίροι πρέπει να βρίσκονται σε περιφραγμένο χώρο ο οποίος θα εμποδίζει οποιαδήποτε είσοδο/έξοδο ζώων, και ειδικότερα την είσοδο αγριόχοιρων.
Σε περίπτωση μη δήλωσης και σήμανσης των χοίρων προβλέπονται κυρώσεις από την εθνική νομοθεσία και δεν χορηγείται αποζημίωση όταν διαπιστώνεται ότι η εμφάνιση της ασθένειας των χοίρων προκλήθηκε εσκεμμένα ή από αμέλεια, λόγω μη τήρησης των μέτρων βιοασφάλειας. Το δυσκολότερο όμως είναι πως ένας πολίτης θα αντέξει την ευθύνη της καταστροφής της χοιροτροφίας και της οικονομίας του νομού, επειδή μολύνθηκε ο χοίρος που έκτρεφε σε ακατάλληλες συνθήκες.
Για να καταλάβουμε την απειλή αρκεί να σκεφτούμε το μέγεθος της καταστροφής στην Βουλγαρία. Μπορεί να χάσει 600.000 χοίρους και αγριόχοιρους, ενώ οι οικονομικές επιπτώσεις αναμένεται να υπερβούν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ ,. Σε κλειστές φάρμες, εάν υπάρξει ο ιός, σε πέντε μέρες, μεταδίδεται και πεθαίνουν όλα τα ζώα. Η Περιφέρεια κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες με σκοπό την πρόληψη και τον έλεγχο του νοσήματος σε περίπτωση που εμφανιστούν κρούσματα στο νομό.Αν εμφανιστεί η νόσος, θα πληγεί άμεσα η οικονομία γιατί θα επιβληθούν αυστηρά μέτρα στο εμπόριο ζώων, στα προϊόντα ζωικής προέλευσης του νομού (θανάτωση ζώων, καταστροφή μολυσμένων προϊόντων) στο εμπόριο ζωοτροφών και σιτηρών. Ο νομός και τα προϊόντα του θα τεθούν σε καραντίνα.
Για να βγούμε αλώβητοι από αυτή την απειλή πρέπει να συνεργαστούμε όλοι μαζί. Οι κυνηγοί αγριόχοιρων χρειάζεται να μεριμνήσουν για την προσεκτική διαχείριση των θηραμάτων, (αποφυγή απόρριψης σπλάχνων και τεμαχίων κρέατος στο περιβάλλον) και τη μη χορήγηση εντοσθίων ή ωμών κρεάτων ως ζωοτροφή για οικόσιτα ζώα. Να φυλάσσεται το θήραμα σε ξεχωριστό αποθηκευτικό χώρο, όπου δεν έχουν πρόσβαση οικόσιτα ζώα και δε φυλάσσονται ζωοτροφές .
Όσοι έχουν οικόσιτους χοίρους έπρεπε να τους είχαν δηλώσει «εχθές» εάν δεν θέλουν να αναλάβουν την ευθύνη διασποράς μιας θανατηφόρας ασθένειας που θα πλήξει και θα αποδεκατίσει τους χοίρους του νομού Καρδίτσας. Τα οικόσιτα είναι ο πιο αδύναμος κρίκος για να κολλήσουν τον ιό από αγριόχοιρους όταν δεν βρίσκονται κατάλληλα περιφραγμένα .Η καταστροφή θα είναι δική σου ευθύνη. Δήλωσε το!
Γράφει η Λία Ρογγανάκη, Γενικός–Οικογενειακός Ιατρός, Επιμελήτρια Ά Κέντρο Υγείας Μουζακίου, Περιφερειακή Σύμβουλος
