«Ένα σπουργίτι κάθισε στον ώμο μου για μια στιγμή, την ώρα που έσκαβα κάποιου χωριού ένα κήπο, κι αισθάνθηκα απ’ αυτό πιο τιμημένος κι από το μεγαλύτερο παράσημο» Χένρι Θορώ, Walden
Το περιβάλλον αποτελεί κεντρικό θέμα συζήτησης των τελευταίων ημερών, μετά την απόφαση-σοκ του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού.
Η κίνηση αυτή, που σήμανε ένα επίπονο πισωγύρισμα (η Αμερική είναι η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός αερίων του θερμοκηπίου), πέρα από τους κινδύνους που κρύβει, ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά της διεθνούς κοινότητας και αφύπνισε -κάπως βίαια- την κοινή γνώμη σε θέματα που σχετίζονται με το περιβάλλον.
Το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και η κατάσταση στην οποία ο ίδιος ο άνθρωπος έχει φέρει τον κόσμο που τον περιβάλλει, καθιστά τη συζήτηση για το περιβάλλον επιτακτική και την τοποθέτησή του στην ατζέντα με τις βασικές προτεραιότητες κάθε χώρας στον πλανήτη.
Λόγω των παραπάνω, η 5η Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, συγκεντρώνει φέτος πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη χρονιά (από το 1972 οπότε καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ) και βρίσκει περισσότερα ευήκοα ώτα από ποτέ προς την κατεύθυνση της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα.
Το θέμα του φετινού εορτασμού είναι «η επανασύνδεση των ανθρώπων με τη φύση», που ίσως βρίσκεται στην καρδιά όλων των περιβαλλοντικών ζητημάτων.
Η απομάκρυνση του ανθρώπου από τη φύση εξηγεί πολλά από τα προβλήματα που ταλανίζουν τον μοντέρνο άνθρωπο και κυρίως την αδιαφορία του για τη σωτηρία της.
Ο σημερινός άνθρωπος ζει σε ρυθμούς εξοντωτικούς, σε τσιμεντουπόλεις με ελάχιστους χώρους πρασίνου, αναπνέοντας καυσαέρια και ακούγοντας αποκλειστικά τους ήχους του αστικού χάους. Οι εξαντλητικοί εργασιακοί ρυθμοί δεν του αφήνουν ελεύθερο χρόνο για να επωφεληθεί από τα θετικά της φύσης και της αρχέγονης λυτρωτικής μεταξύ τους αλληλεπίδρασης.
Η φύση ανέκαθεν υπήρξε το καταφύγιο του ανθρώπου, ένας τόπος ασφάλειας και αίσθησης ελευθερίας. Σήμερα, εν έτει 2017, μπορεί να αποτελέσει το ιδανικό αντίδοτο στο άγχος, την πίεση της καθημερινότητας και τις ασθένειες που απορρέουν από ένα τόσο ασφυκτικό περιβάλλον όπως αυτό που έχει οικοδομήσει ο σύγχρονος άνθρωπος.
Η φετινή θεματολογία της Παγκόσμιας Ημέρα Περιβάλλοντος έχει ως βασικό σκοπό να ενθαρρύνει όλους μας να βγούμε έξω και να εκτιμήσουμε βιωματικά τα οφέλη αυτά, απολαμβάνοντας την ομορφιά και την ποικιλομορφία του φυσικού κόσμου που μας περιβάλλει και μας συντηρεί. Μας καλεί να νιώσουμε τη φύση μέσα στο περιβάλλον που ζούμε, να έρθουμε σε επαφή με όσα έχει να μας προσφέρει και με αυτόν τον τρόπο να εμπεδώσουμε την ανάγκη προστασίας της.
Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ, τη βλέπουμε σταδιακά να αποκτά όλο και πιο ανησυχητικές διαστάσεις και είναι καθήκον όλων μας να δράσουμε άμεσα, εδώ και τώρα.
Η αύξηση της θερμοκρασίας παγκοσμίως, το λιώσιμο των πάγων και η άνοδος του παγκόσμιου μέσου επιπέδου της θάλασσας είναι γεγονός. Την περίοδο 2000-2012, για κάθε έναν βαθμό Κελσίου αύξηση της μέγιστης ημερήσιας θερμοκρασίας πάνω από τους 31,5°C, το ποσοστό της θνησιμότητας αυξήθηκε κατά 5,2%.
Η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη ήρθε με μεγάλο κόστος για τον άνθρωπο και η αντιστροφή της σημερινής πραγματικότητας απαιτεί αποφασιστικά μέτρα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συνειδητοποιήσει εδώ και χρόνια την σοβαρότητα της κατάστασης και έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο στη μετάβαση προς καθαρές μορφές ενέργειας, αναλαμβάνοντας τη δέσμευση να μειώσει τις εκπομπές CO2 κατά τουλάχιστον 40 % έως το 2030.
Στο πλαίσιο της Ε.Ε., η Ελλάδα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, ελέω κρίσης όμως έχει μείνει αρκετά πίσω στους εθνικούς ενεργειακούς της στόχους.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, ανταποκρινόμενη στις παραπάνω συνθήκες και στο «SOS» που εκπέμπει ο πλανήτης, έχει θέσει ως προτεραιότητα μέσα από τις δράσεις της (βλ. επαναδημιουργία Λίμνης Κάρλας και υλοποίηση έργων οικολογικής αναβάθμισης και περιβαλλοντικών παρεμβάσεων) τη διατήρηση, προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος, τη συνετή διαχείριση των φυσικών πόρων, την καταπολέμηση των καταστροφών του περιβάλλοντος στην πηγή δημιουργίας τους, την ανάδειξη των δυνατών σημείων της τοπικής περιβαλλοντικής ταυτότητας και τη σύνδεση της αναγκαιότητας προστασίας της φύσης με την ποιότητα της ανθρώπινης ζωής. Στοχεύοντας στην πράσινη και βιώσιμη ανάπτυξη και την αειφορία, με βασική αρχή πως το φυσικό περιβάλλον θα είναι κάθε μέρα και περισσότερο παράγων ανάπτυξης.
Η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί πλέον να θεωρείται απλώς ένα περιβαλλοντικό ή αναπτυξιακό ζήτημα, καθώς θέτει σε κίνδυνο την προστασία και βελτίωση της ανθρώπινης υγείας και ευημερίας.
Είναι λοιπόν απαραίτητη η άμεση εγκαθίδρυση μιας διεθνούς συμμαχίας για το περιβάλλον, που μέσα από την από κοινού δέσμευση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και τις κατάλληλες δράσεις, να καταφέρει να κινητοποιήσει τον άνθρωπο ώστε να γίνει επιτέλους μέρος της λύσης μέσα από τις απλές, καθημερινές του συνήθειες και όχι πια θύτης, με «όπλο» την αδιαφορία του.
Του Κωνσταντίνου Γ. Νούσιου, Δικηγόρου – Θεμ. Αντιπεριφερειάρχη Θεσσαλίας
