Μεγάλη αναταραχή έχει δημιουργηθεί με την ανάρτηση των δασικών χαρτών, που αφήνει για άλλη μια φορά έκθετη την κυβέρνηση και τον αρμόδιο Υπουργό στους πολίτες και καταδεικνύει την ανευθυνότητα με την οποία η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ νομοθετεί.
Παρότι πρόκειται για ζήτημα μείζονος σημασίας για τη χώρα και ιδιαίτερα για την περιφέρεια, παρατηρούνται προχειρότητα και έλλειψη σχεδιασμού στο στάδιο της κατάρτισης, αλλά και προσήλωση σε φοροεισπρακτικές τακτικές τύπου «παράβολο». Οδηγούνται έτσι χιλιάδες ιδιοκτήτες στην απόγνωση, καθώς αρκετοί καλούνται να πληρώσουν υπέρογκα ποσά, για κάτι που έως σήμερα θεωρούσαν ιδιοκτησία τους.
Οι δασικοί χάρτες καταρτίζονται με την οριοθέτηση των δασικών εκτάσεων από τη φωτοερμηνεία ιστορικών και πρόσφατων αεροφωτογραφιών, σύμφωνα με τις διατάξεις τις δασικής νομοθεσίας. Οι στρεβλώσεις που παρατηρούνται στους ανηρτημένους δασικούς χάρτες οφείλονται στη χρήση αεροφωτογραφιών δύο μόνο χρονικών οριζόντων (1945 και 2008) και όχι όσων είναι διαθέσιμων και απεικονίζουν με σαφήνεια ενδιάμεσες καταστάσεις, καθώς και στο γεγονός ότι δεν προηγήθηκε επαρκές και ξεκάθαρο στάδιο διαβούλευσης.
Οι δασικοί χάρτες αναρτήθηκαν χωρίς να έχει προηγηθεί διασταύρωση και στοιχειώδης αξιοποίηση των στοιχείων που διαθέτει ήδη το κράτος μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ και του Υπουργείου Γεωργίας με το ΟΣΔΕ αλλά και οι δηλώσεις Ε9, όπου αναγράφονται όλες οι ιδιοκτησίες. Υπάρχουν ελλιπή στοιχεία και δεν έχουν εφαρμοστεί οι ίδιες πράξεις του ελληνικού δημοσίου, δηλαδή οι κυρωμένες διανομές, ούτε έχουν ληφθεί υπόψη συμπληρωματικές διανομές και αναδασμοί.
Ως αποτέλεσμα της ανεπαρκούς προετοιμασίας και της παντελούς έλλειψης οργάνωσης, είναι ο χαρακτηρισμός ιδιωτικών εκτάσεων, αγροτικών ή με κατοικίες, ως δασών ή δασικών, που κατά τεκμήριο θα περιέλθουν στη συνέχεια στο Δημόσιο.
Δεν είναι υπερβολή πως η ανάρτηση προκάλεσε χάος, αναστατώνοντας τον αγροτικό κόσμο.
Κάποιες από τις αδυναμίες που διαπιστώνονται είναι:
– Η ανάρτηση γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά, αποκλείοντας απ’ αυτήν τον κάθε πολίτη που δε διαθέτει πρόσβαση στο διαδίκτυο, αλλά και τη δυνατότητα να χειριστεί την online εφαρμογή της ΕΚΧΑ που έχει σχεδιαστεί για γνώστες GIS
– Το απαράδεκτα υψηλό ειδικό τέλος που φτάνει μέχρι και τα 3.600 ευρώ (!) και απαιτείται να καταβάλει ο πολίτης προκειμένου να υποβάλει αντιρρήσεις, τη στιγμή μάλιστα που το κόστος σύνταξης των χαρτών έχει καλυφθεί από κοινοτικούς πόρους. Και ενώ υπάρχει παντελής έλλειψη ενημέρωσης, ορίζεται και ασφυκτική ημερομηνία δύο μηνών για υποβολή αντιρρήσεων. Η διαδικασία των ενστάσεων είναι χρονοβόρα και κοστοβόρα και απαιτεί μελέτη βιωσιμότητας της καλλιέργειας
– Η πλήρης αποτυχία της διαδικασίας στην ενσωμάτωση των θεσμικών γραμμών που προσδιορίζουν τις αστικές περιοχές, για να εξαιρεθούν αυτές του δασικού χαρακτήρα
– Η ασυμβατότητα που υπάρχει μεταξύ των δασικών χαρτών και των διαγραμμάτων του ΟΣΔΕ, που θα οδηγήσει μεγάλο αριθμό αγροτών σε απώλεια των επιδοτήσεων
Άλλο ένα σημείο που χρήζει επανεξέτασης είναι ότι δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν η επιχειρησιακή αδυναμία των μικρών δήμων και ιδιαίτερα των ορεινών να έλθουν σε συνεννόηση με τους αρμόδιους φορείς, με σκοπό ο κάθε φορέας να αναλάβει την αρμοδιότητα που του αναλογεί. Η αδυναμία συνεννόησης των δημόσιων υπηρεσιών που εμπλέκονται στη διαδικασία, σε συνδυασμό με την περιπλοκότητα της νομοθεσίας, αυξάνει την ανησυχία αγροτών και κτηνοτρόφων της χώρας για πιθανές επιπτώσεις στην επιλεξιμότητα των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκτάσεων.
Η προσχηματική ανάρτηση των δασικών χαρτών, δημιουργώντας ένα αβέβαιο τοπίο σε εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα, ενέχει σοβαρούς κινδύνους. Η μαζική προσφυγή πολιτών στην «αργή» δικαιοσύνη, καταβάλλοντας χιλιάδες ευρώ για να αποδείξουν τα αυτονόητα, θα είναι εκ των πραγμάτων καταστροφική, όπως και η απώλεια εκατομμυρίων ευρώ κοινοτικών ενισχύσεων για τον αγροτικό τομέα.
Θα επιβραδύνει επίσης την αναπτυξιακή δυναμική που παρατηρείται σε πολλές περιφέρειες της χώρας και που έχουν «ματώσει» για να θέσουν σε κίνηση… Θα υπάρξουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην βιοποικιλότητα και θα υπονομευτεί κάθε προοπτική ανάκαμψης του πρωτογενούς τομέα, που ήδη βρίσκεται σε δεινή κατάσταση.
Οι αντιδράσεις ήταν άμεσες, με τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό, να ζητά την αναστολή της κύρωσης και ανάρτησης των δασικών χαρτών, ώστε να εξεταστούν τα προβλήματα που εντοπίζονται και αφορούν τους πολίτες και την τοπική αυτοδιοίκηση.
Αναμφίβολα το συγκεκριμένο εγχείρημα είναι πολύ σημαντικό για το ξεκαθάρισμα της εικόνας των χρήσεων γης και τη σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου, προς την κατεύθυνση της προσέλκυσης επενδύσεων και της κατάργησης της γραφειοκρατίας, οφείλει όμως να αποβεί προς όφελος όλων των οικονομικών και παραγωγικών τάξεων. Λόγω της σπουδαιότητάς του, το έργο πρέπει να γίνει κατά τρόπο ορθολογικό και με γνώμονα την πραγματική κατάσταση σε κάθε περιοχή, ώστε να μην πληγούν ανεπανόρθωτα η αγροτική και η κτηνοτροφική παραγωγή.
Αν κατά την κατάρτιση των δασικών χαρτών δεν υπάρξουν εχέγγυα και ορθή αποτύπωση, θα έχει γίνει μια τρύπα στο νερό. Είναι λοιπόν απαραίτητο η διαδικασία να ανασταλεί προκειμένου να διορθωθούν οι «ανορθογραφίες» και να βρεθούν λύσεις για τα πιθανά διαχειριστικά θέματα.
Τα αρμόδια υπουργεία καλούνται να συνεργαστούν και να καταθέσουν μια αξιόπιστη, ολοκληρωμένη πρόταση, η οποία θα λαμβάνει υπόψη όλα τα πραγματικά δεδομένα, με εξορθολογισμό των τελών αντίρρησης προκειμένου να μην λειτουργήσουν αποτρεπτικά για τον απλό πολίτη, εν είδει νέου χαρατσιού. Έξοδα στα οποία οι Έλληνες δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν, υπό τις δεδομένες συνθήκες διαβίωσης.
Κωνσταντίνος Γ. Νούσιος
Δικηγόρος
Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλίας
