Από την πλευρά του ουδέτερου θεατή που παρατηρεί τα πνευματικά και γενικότερα πολιτιστικά δρώμενα της Καρδίτσας, με τις ποικίλες δράσεις και εκδηλώσεις, με την πρώτη ματιά είναι ολοφάνερη η έλλειψη, όχι μόνο τώρα αλλά εδώ και μερικές δεκαετίες, μιας μεγάλης κλειστής αμφιθεατρικής αίθουσας που θα φιλοξενεί μεγάλες και μικρές πολιτιστικές εκδηλώσεις αλλά και θα στεγάζει το πολυπληθές φιλοθεάμον κοινό της πόλης που ασφυκτιά και συνωστίζεται κάθε φορά σε μικρούς και ακατάλληλους χώρους. Ακόμα και το Μουσικό Σχολείο, το «κόσμημα» της περιοχής, δεν έχει μία κατάλληλη αίθουσα για να δώσει ένα αξιοπρεπές βήμα έκφρασης στους μαθητές και την ευκαιρία στους γονείς και στο κοινό της Καρδίτσας να απολαύσουν τον καλλιτεχνικό κόπο τους.
Η δημιουργία ενός πολιτιστικού κέντρου όσο και αν κοστίζει, έχει πολλαπλάσια και διαχρονική αξία για την τοπική κοινωνία.Συμβάλλει, όπως δηλώνεται και στο νόημα της έννοιας, στην ανάπτυξη του πολιτισμού. Η λέξη “πολιτισμός” προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα “πέλω” (=συναναστρέφομαι, συναθροίζομαι). Σημαίνει δηλαδή την ανθρώπινη συναναστροφή, τη συμβίωση μιας ομάδας ανθρώπων. Και αν δώσουμε έναν ευρύτερο χαρακτηρισμό, τότε σημαίνει τη δημιουργία αξιών, την καθιέρωση ηθών και εθίμων, τη δημιουργία πνευματικών και τεχνικών έργων με τη συνδρομή του γραπτού και προφορικού λόγου.
Ο πολιτισμός στηρίζεται στην ύπαρξη κοινής συνείδησης και ενεργητικής συμμετοχής των ανθρώπων στα δρώμενα ενός τόπου. Και όσο υπάρχει πολιτισμός τόσο υπάρχουν άνθρωποι που σκέφτονται, που ονειρεύονται, που συναισθάνονται, που δημιουργούν βάζοντας τη δική τους, την προσωπική σφραγίδα στα γεγονότα μιας εποχής.
Και “πολιτισμός” δεν είναι μόνο το παρελθόν και ο στείρος μηρυκασμός του αλλά και το παρόν όπου οι άνθρωποι αγωνίζονται να δώσουν έκφραση στα μικρά ή τα μεγάλα ερωτήματα που απασχολούν τη θνητή ύπαρξή τους.
“Πολιτισμός” όμως είναι και η συμβολή του καθενός στο κοινό καλό και η πίστη του σε μια σειρά αξιών της κοινότητας.Γι’ αυτό και η πιο σπουδαία αποστολή μας είναι τόσο η διατήρηση της πνευματικότητας και της κοινωνικότητάς μας όσο και η κληροδότησή τους στις επόμενες γενιές.
Μπορούμε όμως σήμερα να “παράγουμε” τον δικό μας αυθεντικό πολιτισμό;Σε μια εποχή που όπως επισημαίνει ο Άγγελος Ελεφάντης “Οι άνθρωποι δεν ξέρουν τα τραγούδια, ξέρουν μόνο τα θραύσματα από φευγαλέα ακούσματα, δεν μπορούν να οργανώσουν συλλογικά την έκφρασή τους, αφού το συλλογικό τραγούδι προϋποθέτει στοιχειώδη οργάνωση των φωνητικών μέσων, ένα πρωτόκολλο συμπεριφοράς”. Στη σημερινή εποχή όπου τα μεγάλα οράματα και οι μεγάλες ιδέες εξαντλούνται στην ικανοποίηση της κατανάλωσης, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να πάψουμε να «παράγουμε» νέες μορφές πολιτισμού και να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές, άγραφες και λευκές τις σελίδες της σύγχρονης ιστορίας. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε, κυρίως οι νέοι, συνεχώς ερεθίσματα και αφορμές να δημιουργούμε έργα πολιτισμούκαι βεβαίως, κατάλληλες και ποιοτικές πολιτιστικές υποδομές.Μέσα σ’ ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον όπου καταργούνται όλων των ειδών τα σύνορα και οι φραγμοί, η δημιουργία νέων μορφών πολιτισμού θα συνδράμει στον πολιτισμικό αυτοπροσδιορισμό μας.
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης είναι επιτακτική η ανάγκη της διατήρησης της διαφορετικότητας. Ο καθένας λαός που σέβεται τον εαυτό του και τους άλλους, πρέπει να φροντίσει για τη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας ώστε να μη χαθεί μέσα στο χωνευτήρι της οικονομικής και πολιτισμικής παγκοσμιοποίησης.
Και η προσπάθεια αυτή ξεκινά από τον γενέθλιο τόπο:ο τόπος μαζί με τις αντιλήψεις, τις γιορτές, τις εκδηλώσεις, τα ήθη και τα έθιμα, τις δοξασίες, τις προλήψεις και τις προκαταλήψεις δείχνει την εγγραφή των ανθρώπων στο χώρο, την ταυτότητα, την ατομική και συλλογική μνήμη, την ιστορική κληρονομιά, τις ρίζες τους.
Και συνεχίζεται να «παράγεται» πολιτισμός όταν οι άνθρωποι συνεχίζουν να νοηματοδοτούν τα έμψυχα και τα άψυχα, τα υλικά και τα άϋλα, τα μικρά και τα μεγάλα και όταν συνδυάζουν τη γνώση με τον δέοντα σεβασμό.
Ένας ευρύχωρος, στεγασμένος πολιτιστικός πολυχώροςστην πόλη της Καρδίτσας, που έχει και έχει να δώσει και στο μέλλον δείγματα γραφής πολιτισμού, θα γίνει μία «κυψέλη» παραγωγής πολιτισμού μέσα από την ανάγκη έκφρασης και προσδιορισμού των κοινωνικών ομάδων και ιδιαίτερα των νέων.
Όμως, οι νέοι ως αριθμοί και ως ποσοστά μειώνονται σε ανησυχητικό βαθμό. Η υπογεννητικότητα είναι πλέον η «ωρολογιακή βόμβα» που απειλεί τα θεμέλια της ήδη γερασμένης κοινωνίας μας. Δεν υπάρχει μέλλον χωρίς τον αυθορμητισμό των παιδιών, χωρίς τον ενθουσιασμό των νέων όπως φυσικά δεν υπάρχει και πολιτισμός.
Ας μη λησμονούμε τούτο: η πιο ακριβή και συγχρόνως πολύτιμη «επένδυση» για έναν τόπο είναι οι νέοι και η πολιτιστική έκφρασή τους. Ας «επενδύσουμε» λοιπόν όσο είναι καιρός…
Υ.Γ. Ιδού λοιπόν πεδίο δόξας λαμπρό (σ.σ. η διεκδίκηση κατασκευής μιας εμβληματικής αίθουσας πολιτισμού) για τους τοπικούς άρχοντες, για τους πνευματικούς ανθρώπους και όλους τους ενεργούς πολίτες για το άμεσο και όχι για το απώτερο μέλλον…
Γράφει ο Ευθύμιος Κουφογιάννης, φιλόλογος – υποδιευθυντής Μουσικού Σχολείου Καρδίτσας
