Η Γεωργία έχει ως καθήκον προς τη κοινωνία να εξασφαλίσει ασφαλή και υγιεινά τρόφιμα και τις απαραίτητες πρώτες ύλες για ένα συνεχώς αυξανόμενο πληθυσμό.Ταυτόχρονα πρέπει να διατηρήσει τη μη ανανεώσιμη παραγωγική βάση της, το έδαφος, να μην εξαντλήσει τους μη ανανεώσιμους φυσικούς πόρους που χρησιμοποιεί (νερό, ενέργεια) να περιορίσει τις αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και να συμβάλλει όσο μπορεί στην άμβλυνση του φαινομένου του θερμοκηπίου που προκαλεί τη κλιματική αλλαγή.
Ανθρωπογενής Κλιματική αλλαγή
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της συμφωνίας των Παρισίων, εφ’ όσον εφαρμοστούν, η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης θα περιοριστεί στους 2ο C μέχρι το τέλος του αιώνα.Προβλέπεται μια μείωση των βροχοπτώσεων καισημαντική αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων όπως έντονων βροχοπτώσεων και ημερών καύσωνα.Η Γεωργία βρίσκεται σε μια ιδιότυπη κατάσταση: από τη μια πλευρά θα υποστεί τις συνέπιες της κλιματικής αλλαγής από την άλλη μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.Θα πρέπει να αναπτύξουμε καλλιεργητικές πρακτικές που να μας εξασφαλίζουν υψηλές αποδόσεις και ποιότητα προϊόντων και ταυτόχρονα να προστατεύσουμε το περιβάλλον.
Δύο τεχνολογίες και καλλιεργητικές πρακτικές φαίνεται ότι μπορούν να απαντήσουν σε πολλές από τις προκλήσεις:
Η Γεωργία Συντηρήσεως
Η Γεωργία Συντηρήσεως είναι μια μέθοδος καλλιέργειας που χρησιμοποιεί αμειψισπορές, καλλιέργειες φυτοκάλυψης και ακαλλιέργεια ή μειωμένη κατεργασία του εδάφους για να εξασφαλίσει σταθερές αποδόσεις και προστασία του περιβάλλοντος
Η χρήση καλά σχεδιασμένων αμειψισπορών επιτρέπει τη καλύτερη εκμετάλλευση στρωμάτων του εδάφους και αυξάνει τις αποδόσεις των καλλιεργειών ενώ περιορίζει τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Η εισαγωγή ψυχανθών περιορίζει τη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων.
Οι καλλιέργειες φυτοκάλυψης εξασφαλίζουν την συνεχή κάλυψη του εδάφους από φυτά περιορίζοντας τη διάβρωση ενώ με τη χρήση ψυχανθών μειώνουν τις ανάγκες σε αζωτούχο λίπανση.
Η ακαλλιέργεια δηλαδή η απ’ ευθείας σπορά χωρίς καμία προηγούμενη κατεργασία του εδάφους επιτυγχάνει:Μείωση της κατανάλωσής ενέργειας για την εγκατάσταση της φυτείας κατά τουλάχιστον 80% και της αποδόμησης της οργανικής ουσίας. Για καλλιέργειες μα πασσαλώδη ρίζα η κατεργασία σε λωρίδες φαίνεται να δίνει καλά αποτελέσματα. Η ΓΣ μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην άμβλυνση του φαινομένου του θερμοκηπίου καθώς μπορεί να αποθηκεύσει στο έδαφος τεράστιες ποσότητες άνθρακα που αφαιρεί από την ατμόσφαιρα.
Γεωργία Ακριβείας
Γεωργία Ακριβείας είναι η διαχείριση της παραλλακτικότητας στα αγροκτήματα με στόχο τη βελτίωση των οικονομικών αποδόσεων και τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η Γεωργία Ακριβείας συνδυάζει τις τελευταίες εξελίξεις στην Πληροφορική μαζί με καλή γνώση των γεωπονικών επιστημών (γεωργική μηχανική, φυτική παραγωγή, εδαφολογία, κλιματολογία, οικονομικά) για να βοηθήσει τους παραγωγούς να κατανοήσουν καλύτερα τα αγροκτήματά τους με αποτέλεσμα την καλύτερη διαχείρισή τους .Επιτρέπει τη διαχείριση τμήματος των αγρών σύμφωνα με τις ανάγκες των καλλιεργειών.
Συμπεράσματα
Η ΓΣ μπορεί να μειώσει ουσιαστικά τις εισροές της και να εξοικονομήσει φυσικούς πόρους ενώ θα μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση των εισροών και στην ενσωμάτωση άνθρακα στο έδαφος συμβάλλοντας στη άμβλυνση του φαινομένου του θερμοκηπίου
Η ΓΑ μπορείνα μειώσει σημαντικά τις εισροές χωρίς να μειώσουν τις αποδόσεις. Σε πολλές περιπτώσεις μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων.
* Ο κ. Θεοφάνης Γέμτος είναι Ομότιμος Καθηγητής Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και η παραπάνωη εισήγηση έγινε στην Ημερίδα της 17ης ΟΙκολογικής Γιορτής Καρδίτσας.
