Η χρονική συγκυρία στην οποία έρχεται αυτό το σχέδιο νόμου, ενέχει κάτι οξύμωρο. Αφ’ ενός είναι αδήριτη η ανάγκη για την ίδρυσης συνεργατικών σχημάτων (είναι ζήτημα επιβίωσης των αγροτών και της παραγωγής) και αφ’ εταίρου η συνεταιριστική ιδέα είναι ενοχοποιημένη και απολυτός απαξιωμένη.
Βεβαίως κανένας νόμος δεν μπορεί να επιβάλει συνεταιριστική κουλτούρα. Μπορεί όμως να δημιουργήσει ένα θεσμικό πλαίσιο τέτοιο που θα κάνει ελκυστική την συμμετοχή των παραγωγών στους συνεταιρισμούς και κυρίως θα διασφαλίζει κέρδη από την παραγωγή και μέρος της υπεραξίας των προϊόντων τους.
Θα αναφέρω σύντομα τα θετικά στοιχεία του νομοσχεδίου που διορθώνουν παθογένειες του παρελθόντος.
- Κάθε μέλος συμμετέχει στον ΑΣ με μία μερίδα και δικαίωμα μίας ψήφου.
- Η δημιουργία ψηφιακής βάσης για την ιχνηλασιμότητα των συνεταιριστικών προϊόντων. Είναι σημαντικό κάποια στιγμή να τελειώνουμε με την παραπλάνηση των καταναλωτών και να είναι ξεκάθαρη η προέλευση, το είδος και η ποιότητα των προϊόντων που διατίθενται στην αγορά. Πολύ περισσότερο τώρα με τα προβλήματα που έχουν ανακύψει στην αγορά του αγελαδινού γάλακτος και του γιαουρτιού.
- Ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στη χρεοκοπία του συνεταιριστικού κινήματος το περασμένο διάστημα, ήταν και οι «αιώνιοι πρόεδροι». Ο περιορισμός των θητειών των προέδρων σε δύο, κατά τη γνώμη μου είναι πολύ θετικό και θα έπρεπε να έχει αναδρομική ισχύ. Όπως επίσης και η χρήση ενιαίου ψηφοδελτίου με αριθμό σταυρών το 1/3 των υποψηφίων.
- Η εκκαθάριση του τοπίου από συνεταιρισμούς «σφραγίδες». Είναι γνωστό ότι από τους 6000 περίπου συνεταιρισμούς, πραγματικοί, κερδοφόροι και υγιείς είναι περίπου 20! Όσοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις θα πρέπει να οδηγηθούν σε λύση.
- Η θεσμοθέτηση της σύμβασης μελλοντικών πωλήσεων, δημιουργεί το νομικό πλαίσιο για την προστασία της τιμής των αγροτικών προϊόντων.
Τα σημεία τώρα, που κατά τη γνώμη μου χρειάζονται οπωσδήποτε βελτίωση είναι τα ακόλουθα:
(Κεφ. ΣΤ’ Εποπτεία – έλεγχος)Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνεται στο σ/ν, ο ΑΣ είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου έχει εμπορική ιδιότητα και αναπτύσσει δραστηριότητες για τους σκοπούς του στα πλαίσια του νόμου και του καταστατικού του.
Συνεπώς, το γενικό πνεύμα του ασφυκτικού ελέγχου των συνεταιρισμών από τις υπηρεσίες του υπουργείου καθώς και η λεπτομερής κατευθύνσεις και προβλέψεις για το κάθε τι, είναι λάθος. Οι ΑΣ λειτουργούν σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον μαζί με πολλές άλλες οντότητες και οι οικονομικοί, θεσμικοί και λειτουργικοί κανόνες θα έπρεπε να είναι κοινοί.
Κατά τη γνώμη μου αρκεί η καταγραφή στο εθνικό μητρώο. Από εκεί και μετά εφαρμόζονται οι ισχύουσες διατάξεις του εμπορικού δικαίου, του αστικού κώδικα και γενικά των νόμων του κράτους.
Ειδικότερα η δημοσιοποίηση του τριετούς επιχειρησιακού πλάνου, αντίκειται στις κοινές πρακτικές του ανταγωνισμού.
(Άρθρο 4, Παρ. 1) Στην παρούσα συγκυρία τα 30 άτομα πού απαιτούνται για τη σύσταση νέου συνεταιρισμού είναι πάρα πολλά. Η επιταγή για διπλάσιο αριθμό μελών για τη σύσταση δεύτερου συνεταιρισμού στην ίδια περιοχή εγκυμονεί τον κίνδυνο, τα υπάρχοντα «χρεοκοπημένα» σχήματα να εμποδίζουν την ίδρυση νέων σχημάτων. Η πρότασή μου είναι τα 5 μέλη ως ελάχιστος αριθμός.
(Άρθρο 8, Παρ. 2)Δεν είναι λογικό να ρυθμίζεται με νόμο το ποσοστό της παραγωγής που θα παραδίδεται στο συνεταιρισμό. Υπάρχουν προϊόντα που η παράδοση του συνόλου της παραγωγής είναι επιβεβλημένη, ενώ σε άλλα, το μικρότερο ποσοστό μπορεί να είναι επ’ ωφελεία του συνεταιρισμού. Σε κάθε περίπτωση η Γενική Συνέλευση των μελών θα πρέπει να αποφασίζει ανάλογα με τις συνθήκες, όπως ορίζεται και για την αγορά των εφοδίων από τα μέλη.
Π.χ. στη βιομηχανική τομάτα η παράδοση δεν μπορεί παρά να είναι 100%, ενώ σε προϊόντα κρέατος και γάλακτος που μπορεί να συμμετέχουν και μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι δεν είναι εφικτό.
(Άρθρο 16, Παρ.10) Νομίζω ότι είναι τουλάχιστον υποκριτικό να λέμε ότι η ομάδα των ανθρώπων που διοικεί έναν οργανισμό με κύκλο εργασιών μέχρι 10 εκατομμύρια, το κάνει εθελοντικά. Η αμοιβή ή όχι των μελών του ΔΣ αλλά και το ύψος της θα πρέπει να αποκλειστικά απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μελών.
(Άρθρο 17, Παρ 1) Δεν πρέπει να ορίζεται ποσοστό υποψηφίων ανάλογα με το φύλο.
Ομάδες Παραγωγών: Θα μπορούσε να είναι ένα πολύ χρήσιμο, ευέλικτο και δυναμικό εργαλείο εάν ήταν νομική οντότητα με πλήρη εμπορική ιδιότητα. Ειλικρινά δεν αντιλαμβάνομαι την αντίφαση που υπάρχει εδώ.Από τη μία να καλούμε τους παραγωγούς να οργανωθούν σε ομάδες ώστε να αναβαθμίσουν τα προϊόντα τους και να καρπωθούν μέρος της υπεραξίας αλλά και να ενταχθούν στο αντίστοιχο μέτρο του ΠΑΑ. Από την άλλη τους λέμε ότι για να το πετύχουν αυτό θα πρέπει να ιδρύσουν εταιρίες του εμπορικού δικαίου!
Οι ΟΠ πρέπει να είναι συνεταιριστικά σχήματα, μικρά, ευέλικτα και αποτελεσματικά.
Ταμείο (Άρθρο 39): Η δημιουργία ενός νέου φορέα αγροτικής και συνεταιριστικής εκπαίδευσης, με δεδομένη την ύπαρξη του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού (ΕΛΓΟ) ΔΗΜΗΤΡΑ, ακούγεται πλεονασμός με χάσιμο χρόνου και χρημάτων. Η αναβάθμιση και αξιοποίηση του ΕΛΓΟ θα μπορούσε πολύ ποιο γρήγορα και με πολύ χαμηλότερο κόστος να αναλάβει το σημαντικότατο έργο της αγροτικής εκπαίδευσης.
Εδώ θα ήταν δόκιμο να σκεφτούμε την αναβάθμιση του τμήματος διοίκησης κοινωνικών συνεταιριστικών επιχρίσεων και οργανώσεων των ΤΕΙ και να αξιοποιήσουμε τους αποφοίτους.
ΟΔΙΑΓΕ (Άρθρο 41):Η πρώτη και μεγαλύτερη ένσταση αφορά στη μετοχική σύνθεση της εταιρίας. Σε μια τέτοιου είδους εταιρία, δεν μπορεί παρά να είναι το Ελληνικό δημόσιο ο μοναδικός μέτοχος.
Οι δράσεις του ΟΔΙΑΓΕ, όπως περιγράφονται, απαιτούν έναν τεράστιο οργανισμό με φοβερές υποδομές και οργάνωση, ό οποίος αν μπορούσε πραγματικά να λειτουργήσει έτσι, θα έμενε χωρίς αντικείμενο σχεδόν το σύνολο των εποπτευόμενων οργανισμών του ΥΠΑΑΤ.
Κύριε υπουργέ, ακολουθώντας την ίδια συνταγή, με τα ίδια υλικά, δυστυχώς θα έχουμε τα ίδια αποτελέσματα.
Ευχαριστώ πολύ.
