Σε ένα όμορφο χωριό των Αγράφων μαίνεται ένας ακήρυκτος πόλεμος τα τελευταία χρόνια. Μερικοί απόγονοι του Τουρκόφιλου Κοτσάμπαση Ρεντίνας έκαναν την εκταφή του Τσολάκογλου και μαρμαρωμένο τον τοποθέτησαν στην κεντρική πλατεία του χωριού! Διαβάστε την επιστολή μου που δημοσιεύτηκε το 2006 και θα κατανοήσετε καλλίτερα όσα έπονται:
Η αναστήλωση των προδοτών
Ένας εκ των πλέον ιστορικών Δήμων των Αγράφων είναι ο της Ρεντίνας Οι άρχοντες που θέλοντας να τιμήσουν ένα εκ των πλέον γνωστών προγόνων τους, δηλαδή τον Δημήτριο Τσολάκογλου, ο οποίος έζησε μέχρι το 1822, έστησαν στο κέντρο του χωριού ένα μεγαλοπρεπές και περίτρανο μαρμάρινο άγαλμα. Με αυτή την πράξη του το Δημοτικό Συμβούλιο δεν εκόσμησε απλώς την πλατεία, αλλά, ταυτοχρόνως διεκόσμησε την ιστορία!… Επιλέγοντας ως ίνδαλμά τους και πρότυπο ένα επιφανέστατο προδότη, κατεξευτέλισαν τους καθ’ όλα άξιους κατοίκους του Δήμου.
Ποιος, τελικά, ήταν ο Δημήτριος Τσολάκογλου; (Σακατόπουλος, εάν μεταφραστεί το όνομα). Αυτό θα μας το μολογήσουν διακεκομένοι συμπατριώτες μας. Ιδού λίγα εκ των απείρων κατορθωμάτων του:
Ενθυμήματα Στρατιωτικά κασομούλη:
α. (σελ. 95): «…. Καθόν καιρόν ο Αλήπασάς υψωμένος, δια την ραδιουργιών του Τσολάκογλου αρχιπροεστού εχθρού αδιαλάκτου όλων των καπεταναίων…»
β. (σελ. 125): «Και εδώ αφού απεδείχθη ο Τζιολάκογλους Αγράφων – συμπέθερος των προκρίτων Μαυρίλος – προδότης…»
γ. (σελ. 125): «Ο Καραϊσκάκης μισούσε θανάσιμα τον κοτσάμπαση Τζιολάκογλου, γιατί έγινε αιτία του μαρτυρικού θανάτου του Κατσαντώνη.»
2. Ιστορία Ευρυτανίας – Μάρκου Γκιόλα, σελ. 205:
«Η Εταιρεία (Φιλική) τον έστειλε ως έμπιστον της στ’ Άγραφα, αλλά προδόθηκε από τον Δημ. Τσολάκογλου και μαρτύρησε στα Γιάννενα.»
(Αναφέρεται στον Ζαχαρόπουλο από τη Ρεντίνα).
Το Σμόκοβο. Ι.Κ. Ζιώγα, σελ. 139:
«Οι Τούρκοι πέτυχαν να διαλύσουν τις πρώτες επαναστατικές κινήσεις στ’ Άγραφα με την προδοσία του Τσολάκογλου».
Τα Βραγγιανά των Αγράφων, Χριστοφ. Αλεξάκη, σελ.: 165: «Πολλά βιβλία της Σχολής Βραγγιανών άρπαξε ο πλούσιος Τουρκόφιλος κοτσάμπασης της περιοχής, που κατοικούσε στη Ρεντίνα, Τσολάκογλου».
Κατά τον Δ. Φωτιάδη ο Τσυλάκογλου ευθύνεται για το Θάνατο του Κατσαντώνη.
Ο Καραϊσκάκης έκαψε τον πύργο του Τσολάκογλου, επειδή τον θεωρούσε υπεύθυνο για το θάνατο του Κατσαντώνη. Ο ιστορικός Βλαχογιάννης επιβεβαιώνει αυτή την άποψη.
Τελειώνουμε με την πλέον αλάνθαστο ιστορικό μας, δηλαδή το Δημοτικό τραγούδι:
«Ποιος είν’ αράδα σήμερα να βγει στο καραούλι;
Χουλιάρας είναι σήμερα κι ο Νίκος Καψομούνης.
Νικόλα πρόσεξε καλά κι εσύ, ωρέ. Χουλιάρα.
Μας πρόδωσε ο Τσολάκογλου στον Άγο Μουχουρντάρη».
Άρχοντες της Ρεντίνας! Μεταλλάσσοντας τους προδότες σε ήρωες και εθνάρχες, υποσκάπτουμε τα θεμέλια της πατρίδος μας. Ο απόφοιτος του Ελληνομουσείου των Αγράφων, δηλαδή του Πανεπιστημίου που λειτούργησε στα Βραγιαννά σχεδόν μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα, Κοσμάς ο Αιτωλός, μεταμόσχευσε την Ελληνική συνείδηση – εν υπνώσει επί Βυζαντιοκρατίας – και με την επαναφορά του «ήταν η επί τας» η Ελλάδα μεγαλούργησε από το 1821 έως το 1940. Δυστυχώς, έκτοτε, το «η ταν ή επι τας» μεταλλάχτηκε σε «η ταν η την πετάν» και χάσαμε την Β. Ήπειρο, απωλέσαμε την Μακεδονία… ως προς το όνομα προς το παρόν – αποκτήσαμε συνεταίρους στο νησί της Αφροδίτης και καταβυθίσαμε τα «Ίμια! Ως εδώ και μη παρέκει, άρχοντες της Ρεντίνας!… Εγώ, ως καταγόμενος από το Μέγα Νεοχώριον, την επί πολλούς αιώνες πρωτεύουσα των Αγράφων, ου καταισχυν΄β όπλα τα ιερά! Σεις; Θα κάνετε έμβλημά σας ένα επιφανή προδότη; Σκεφθείτε το!
Θωμάς Θεολόγης
Η επιστολή που μόλις διαβάσατε, ενήργησε σαν πυροκροτητής και η Ρεντίνα γέμισε καπνούς κι εκρήξεις. Οι μισοί κάτοικοι απαιτούσαν την αποκαθήλωση του προδότη και οι άλλοι την παραμονή του άρχοντα στο βάθρο του, για ν’ ατενίζει τους αφελείς απογόνους του!.. Μετά από συζητήσεις, εμπλοκές και συμπλοκές, το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε, κατά πλειοψηφία, την αποκαθήλωση του αγάλματος. Ακολούθησαν ενστάσεις επί ενστάσεων και, τελικά, κάποιοι ανεγκέφαλοι έκαναν μόνοι τους την αποκαθήλωση… νύκτωρ!
Ένας εκ των γόνων του Τσολάκογλου, ο αρχιτέκτων μηχανικός Γιώργος Π. Κονταξής, πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα βιβλίο 332 σελίδων. Τίτλος του:
Η Ρεντίνα των Αγράφων και ο πρόεδρος Τσολάκογλου
Θα σας το παρουσιάσω όσο πιο σύντομα και αντικειμενικά μπορώ:
Άρχισαν την ανάγνωση με την βεβαιότητα ότι το περιεχόμενο θα είναι, οπωσδήποτε, σχετικό με τον τίτλο. Από τις πρώτες σελίδες κατάλαβα ότι αυτό δεν ισχύει. Θα καταγράψω, κατωτέρω, μερικά απ’ αυτά που θεωρώ ως «αλλότρια» μ’ αυτά που υποδηλώνει ο τίτλος και θα σχολιάσω ό,τι θεωρώ ιστορικώς ανακριβές:
Οι φωτογραφίες – κάρτες – προτομές – ανδριάντες – πίνακες… είναι 236!
Ο αριθμός αυτός είναι πάρα πολύ μεγάλος, η ποιότητα των περισσοτέρων υπερβολικά κακή, η δε ασχετοσύνη πολλών – ως προς το βιβλίο – είναι προφανής. Δεν χρειάζεται να δούμε τον Μαυροκορδάτο 6 φορές, ή τον Καραϊσκάκη τέσσερες. Τι σχέση έχουν μ’ αυτό το βιβλίο οι: Ελ. Βενιζέλος (σελ. 25), το αρχοντικό Τοσίτσα στο Μέτσοβο (59), ο Ν. Πλαστήρας (84), το τζαμί κι ο τάφος του Αλή πασά στα Γιάννενα (88), ο σουλτάνος Σλίμ ο Δ’ (89), οι κατά τον συγγραφέα μαρξιστές Γ. Σκληρός και Γ, Κορδάτος (233), ο Μέτερνια κι ο Ναπολέων Βοναπάρτης (249), ο βασιλιάς Όθων και τόσα άλλα; Σε τι θα υστερούσε το βιβλίο αν έλειπαν από τη σελίδα 304 οι δύο φωτογραφίες με τον καθολικό επίσκοπο και τη γόνδολα και τη λεζάντα: «Η Βενετία γιορτάζει τη δόξα της Γαληνοτάτης»;
Οι σελίδες 55-56, αλλά και πολλά άλλα σημεία, αποπνέουν μια αδικαιολόγητη έπαρση για το σόι του συγγραφέα, αυτό δε επισφραγίζεται με τη φωτογραφία που αντιστράτηγου Π. Κονταξή κι ας έζησε 160 χρόνια μετά.
Η υπερβολή στη σελ. 58 είναι δι’ αυτή! Αναφερόμενος στον πύργο του Τσολάκογλου, συγγραφέας γράφει: «Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι στο σπίτι αυτό χώρεσε το χαρέμι του Αλή Πασά με τις τριακόσιες «τσούπρες» του, αλλά και την ακολουθία του, το 1817». Ο συγγραφέας, συνεπώς, αφήνει να ενισχύσουμε ότι το σπίτι διέθετε πάνω από 250 δωμάτια! Ακόμα κι αν ο Αλή Πασάς είχε τόσες γυναίκες στο χαρέμι του, πράγμα αδύνατον, στη Ρεντίνα πήγε για λουτροθεραπεία και βξεκούραση. Ας δεχθούμε ότι πήρε μαζί του δύο μορφονιές, κάντε τες τέσσερες η και δεκατέσσερες, αν θέλετε, αλλά το νούμερο 300 βγάζει μάτι, πέριν του ότι υποτιμά την νοημοσύνη των αναγνωστών!
Στη σελίδα 74 γίνεται αναφορά στο «Κρυφό Σχολείο» που λειτουργούσε στη Ρεντίνα! Έχω μια απορία: από ποιόν κρύβονται οι Ρεντινιώτες;
Δυνάμει της Συνθήκης του Ιαμασίου, ο Προεστός εκλεγόταν από τη Δημογεροντία κι αυτό το παραδέχεται ο συγγραφέας στη σελ. 77 για τον Δ. Τσολάκογλου που εξελέγη το 1775 «με τη συγκατάθεση των κατοίκων της Ρεντίνας και των Προεστών των Αγράφων». Στην αρχή της ίδιας παραγράφου αναφέρει: «Στα Άγραφα ήταν καθορισμένο από τους Τούρκους να αναλαμβάνει πάντοτε προεστός Έλληνας…» Τα συμπεράσματα δικά σας!…
Καμία συμφωνία ή συνθήκη δεν έγινε το 1930 σχετικά με τα ελληνοτουρκικά σύνορα που ξεκινούσαν από τον Παγασιτικό κόλπο και κατέληγαν στον Αβρακικό, αφήνοντας τη Ρεντίνα στον Τούρκικο τομέα (γραφόμενα σελίδος 81).
Μετά την σελίδα 81 τα πράγματα ξεφεύγουν από το περιεχόμενο που θα έπρεπε να έχει το βιβλίο! Τι σχέση θα μπορούσα να ‘χουν αναφορές στον Κολοκοτρώνη, στον Ελ. Βενιζέλο, σε δωρεές του Ανδρέα Συγγρού, γεγονός που συνέβησαν την περίοδο 1910-1998, Καποδίστριας ΙΙ; Τελικά καταλήγει στο ανιστόρητο συμπέρασμα (σελ. 90) ότι οι Τούρκοι παραχώρησαν φορολογικά προνόμια στ’ Άγραφα, στο Σούλι και στη Μάνη.
Επιτρέψτε μου να πω τρεις ιστορικές αλήθειες:
Οι Τούρκοι δεν παραχώρησαν τίποτα στους Αγραφιώτες. Οι πρόγονοι που κέρδισαν με τα όπλα τους.
Το Σούλι πάντοτε πλήρωνε φόρους, αλλά και με δικά του χρήματα!. υποδουλώνει εξήντα χρόνια και τα φορολογούσε εις διπλούν μια φορά για τους Τούρκους και μια για την αφεντιά τους! (Ο Παπαρηγόπουλος το γράφει αναλυτικά).
Η Μάνη όχι μόνο πλήρωνε φόρους, αλλά είχε κατακτηθεί από 5.000 Τούρκους με αρχηγό τον Μανιάτη Λιμπεράκη Γερακάρη! Κύριε Κονταξή, μην πυροβολείτε, αν πρώτα δεν ελέγξετε την τροχιά της σφαίρας. Ας σημειωθεί για τους παραπληροφορημένους, ότι οι «περήφανη» Μανιάτες έβαλαν επτά μπέηδες, ένας των οποίων δολοφόνησε τον Καποδίστρια, δημιουργό της Ελβετίας – για όσους το αγνοούν. Οι Ελβετοί και σήμερα τον αποκαλούν ευεργέτη. Εμείς τους δικούς μας ευεργέτες τους εξοστρακίζουμε! Πόσο ντρέπομαι γι’ αυτό!
Η αναφορά στα Αρματολίκια είναι πολύ πρόχειρη (6,107). Εξισώνει τα Αρματολίκια με τα κόλια, ενώ αυτά ήταν υποδιαίρεση των αρματολικιών, και σαν τους αστυνομικούς σταθμούς σήμερα.
Η ερμηνεία που δίνει στα «καπάκια» είναι τελείως διαστρεβλωτική. Συγκεκριμένα γράφει. Στη σελίδα 110, ότι αυτά ήταν συνηθισμένη τακτική των Κλεφτών να προσκυνούν τον Τούρκο πασά κι από πολέμιοι του να γίνονται αρματολοί! Για όνομα του Θεού! Τι προχειρότητα είναι αυτή; Τα «καπάκια» δεν ήταν παρά μια εκεχειρία. Αν, πια, σε μια κρίσιμη σύγκρουση πλησίαζαν προς το τέλος τα εφόδια των κλεφτών και, κατά την ίδια στιγμή, οι Τούρκοι χρειάζονταν επειγόντως κάπου αλλού τις δυνάμεις τους, κάνανε ανακωχή που βόλευε και τις δύο πλευρές. Να τι ήταν τα καπάκια». Το σιωπάν κρείττων εστί του λαλείν, σε πάρα πολλές περιπτώσεις…
Στις σελίδες 177-178 διαβάζω: «Αρκετές οικογένειες των δίγλωσσων Βλάχων παραθέριζαν στα βουνά τον Αγράφων». Ουδέποτε, κύριε Κονταξή, ΟΥΔΕ – ΠΟΤΕ μιλήθηκε στ’ Άγραφα άλλη γλώσσα, πλην της ελληνικής! Στα ορεινά των Τρικάλων, ναι, στο Μέτσοβο, πάλι ναι, το ίδιο στην περιοχή της Ελασσόνας κι αλλού. Όχι στ’ Άγραφά. Μην παραπληροφορεί τους αναγνώστες!
Κάτωθεν της προτομής του Λεπενιώτη (σελ. 136) μας ατενίζουν αγέρωχα οι λέξεις «απροσκύνητου Αρματολού Αγράφων»! Αν και σεις διερωτάσθε πως ένας αρματολός διορισμένος από τον πασά είναι «απροσκύνητος», φωτίστε τον συγγραφέα!
Στη σελ. 141 ο συγγραφέας αναφέρει τα λόγια του χασομούλη: «… καθόν καιρόν ο Αλή πασάς υψωνόμενος, δια των ραδιουργιών του Τσολάκογλου άρχιπροαστού, εχθρού αδιάλλακτου όλων των καπεταναίων…» Δύο σελίδες πιο κάτω καταλήγει: Συμπέρασμα: Η παράγραφος που αναφέρει:… εχθρού αδιάλλακτη δεν αφορά τελικά τον Τσολάκογλου»! Αυτά τα λόγια δεν θα τα σχολιάσω!
Μια μεγάλη έκπληξη μας περιμένει στη σελ. 153: Το 1811 ο Κατσαντώνης διορίστηκε «απροσκύνητος» αρματολός Αγράφων, «δηλαδή υποχρέωσε των πάπα να τον δεχθεί…» Ιστορία και θολά νερά δεν πάνε μαζί, ούτε το «δωρίστη και το «υποχρέωσε»! Όμως η δεύτερη έκπληξη είναι μεγαλύτερη! Που βρήκε τον Κατσαντόνη το 1812; Δεν τον είχε θανατώσει με φρικτά βασανιστήρια το 1809;
Ο κ. Κονταξής είναι όλο εκπλήξεις! Τους πιο καθαρόαιμους Αγραφιώτες, «Κατσαντώνη, γιο του Σαρακατσάνης Μακρυγιάννη από το Μύρεσι, τον μετατρέπει σε Τζουμερκιώτη (σελ. 152), τον δε ελευθερωτή μας Καραϊσκάκη τον μετατρέπει σε «αλλοδαπό» ως προς τα’ Άγραφα! Στη σελίδα 160 γράφει «Η άρνηση των Αγραφιωτών για τον Καραϊσκάκη βασιζόταν στο ότι δεν ήταν ντόπιος». Αν, κύριε Κονταξή, ο Καραϊσκάκης δεν ήταν από το Μαυρομμάτι από πού ήταν; Μήπως από τη Σκουληκαριά; Χωρίς τον Καραϊσκάκη, σήμερα θα μιλούσαμε Τούρκικα! Μη γράφετε για να γεμίσετε τις σελίδες. Είναι καλλίτερα να γεμίσετε την καρδιά σας με σεβασμό κι ευγνωμοσύνη για τους ευεργέτες μας. Με το να περιγράφετε τον Καραϊσκάκη σαν ένα και πλιατσικολόγο και βάρβαρο (σελ. 160-162), υποβαθμίζετε το έργο σας!…
Τα περί εκτύπωσης βιβλίων στην Ευρώπη (188-189) και όλα όσα περιλαμβάνονται μέχρι τη σελίδα 302 (προπολεμική αριστερά – τι έγραψε ο Ένγκελς το 185 (250) – Προλεταριάτο – ναζιστική θεωρία – στρατηγός – Τσολάκογλου – η Μαρξιστική ιστοριογραφία της δεκαετίας του 1930 – ο δικτάτωρ Καποδίστριας (266) – τα ιστορικά πρόσωπα της εποχής (286) μάλλον καταπονούν το πόνημα και το κάνουν φτωχότερο.
Λυπούμαι που, μετά από τόσες ώρες μελέτης, έφτασα στο τέλος του βιβλίου νοιώθοντας τόση ανεπάρκεια. Ενώ ο συγγραφέας δημοσίευσε στο τέλος του πονήματος νου τις επιστολές του Θανάση Μάλλιου (Ανιστόρητοι ισχυρισμοί) και των Φ. Κρικζώνη / Ελ. Σταυράκη (Τουρκοκοτσαμπάσηδες), δεν συμπεριέλαβε και τη δική μου που μόλις διαβάσατε! Προφανώς την απέφυγε επειδή δεν μπορούσε ν’ ανατρέψει τα επιχειρήματά μου. Απ’ όλες της σελίδες τα βιβλία αναδύατε η αγωνία του συγγραφέα να πετύχει την κάθαρση του Τσολάκογλου. Κάθαρση, όμως, δεν υπάρχει, αν δεν προηγηθεί η μετάνοια. Ο Αλημέων που είχε σκοτώσει τη μητέρα του Εριφύλη, πρώτα μετάνιωσε κι ύστερα πήγε στον Αχελώο να γιατρευτεί. Ο Αχελώος όχι μόνο βοήθησε κι ο Αλημέων ξαναβρήκε τα λογικά του, αλλά τον έκανε και γαμπρό του στην Καλλιρρόη!
Ο αποχαρακτηρισμός του Δ. Τσολάκογλου και η απομάκρυνσή του από τη χορεία των προδοτών, δεν επιτυγχάνεται με την προβολή του μορφωτικού του επιπέδου, τις δωρεές και τα αξιώματά του. Οι μαύρες σελίδες της ζωής ενός ατόμου δεν διαγράφονται από τις λαμπερές, αλλά μπορεί να επισκιαστούν. Το παράδειγμα του Παπαφλέσσα, που έζησε την ίδια εποχή με τον Τσολάκογλου, είναι ενδεικτικό. Αυτός ο εξωλέστατος* «ή ρομένος» με τον ασύγκριτο ηρωισμό του κατά του Ιμπραήμ, φόρεσε ένα μεγαλοπρεπέστατο και περίλαμπρο φωτοστέφανο!
Ειρήνη υμίν, φίλοι Ρεντινιώτες. Οι προ-Τσολακογλικοί, με πρώτο την συγγραφέα του βιβλίου κ. Κονταξή, ας μη συνεχίσουν την παραχάραξη της ιστορίας τους, Η Εκκλησία μας δεν ισχυρίστηκε ποτέ ότι ο Άγιος Κωνσταντίνος δεν ήταν παιδοκτόνος τε και συζυγοκτόνος!
(Ανοίξτε τη θρησκευτική και ηθική εγκυκλοπαίδεια στη σελίδα 12, τόμος 8, όσοι με αμφισβητείτε. Μην επιχειρήσετε να αποπροσανατολίσετε τους αφελείς με αποκριάτικα πυροτεχνήματα! Η Έκδοση τελεί υπό την «Επίτιμον προεδρίαν των Πατριαρχών Κωνσταντίνουπόλεως, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων.»)
* ο ηθικώς τελείως διεφθαρμένος. (Ο χαρακτηρισμός έγινε από τον Π.Π.
Θωμάς Θεολόγης
Ιστοριοδίφης
Συγγραφέας
