Πριν λίγες ημέρες δόθηκε στην δημοσιότητα ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής Φορέων Ν. Αιτωλοακαρνανίας κατά της εκτροπής Αχελώου, της οποίας πρόεδρος είναι ο Δήμαρχος Αγρινίου κ. Γ. Παπαναστασίου.
Η επιτροπή συνεδρίασε και αποφάσισε να ζητήσει συνάντηση με τους Υπουργούς κ. Κ. Καραμανλή και Κ. Χατζηδάκη με αίτημα «να μην επανεκκινήσουν τα έργα του Άνω Αχελώου»!
Η ανακοίνωση της επιτροπής διανθίζεται με «πολεμικού» χαρακτήρα εκφράσεις («έγκλημα», «καταστροφικά έργα», «φαραωνική σύλληψη»), αλλά και με μια επιθετικότητα σε ότι αφορά στις πολιτικές διεργασίες («παρασκήνιο», «μεθο-δεύσεις»).
Ακόμη και ο…Μακιαβέλλι (!) εμπλέκεται στην ανακοίνωσηπροσδίδοντας μια εικόνα συνωμοσίας γύρω από το θέμα, χωρίς όμως να δίνονται περισσότερες εξηγήσεις.
Προφανώς δεν θα σταθούμε στο ύφος και στα παραπολιτικάτης ανακοίνωσης, ούτε θα αντιπαραθέσουμε τα χιλιοειπωμένα επιχειρήματα υπέρ ή κατά των έργων αυτών. Εξάλλου οι πολίτικεςαποφάσειςυλοποίησηςτουςανάγονται στην δεκαετία του 1980 και ΟΛΕΣ οι κυβερνήσεις έως το 2010 (που διακοπήκαν οι εργασίες κατασκευής) συνέχιζαν να εκτελούντα έργα αυτά. Τέλος η Βουλή έχει επικυρώσει επανειλημμένα, με διακομματική στήριξη, τις αντίστοιχες αποφάσεις των κυβερνήσεων.
Ανεξάρτητα όμως από αυτά, η πρωτοβουλία των φίλων Αιτωλοακαρνάνων προσφέρεται για εξαγωγή συμπερασμάτων χρήσιμων στα «καθ’ ημάς», ενώ παράλληλα θίγει κάποια θέματα ουσίας για τα οποία θα επιχειρήσουμε να διαφωτίσουμε τους πολίτεςκαι των δύο όμορων υδατικών διαμερισμάτων.
Κατ’ αρχήν χαιρόμαστε που στην Αιτωλοακαρνανία λειτουργεί σταθερά μια επιτροπή φορέων και συγχαίρουμε τον αξιότιμο Δήμαρχο Αγρινίου που ηγείται μιας προσπάθειας να συντονίσει τους συμπολίτες του στην όποια διεκδίκηση έχουν, χωρίς να λαμβάνουνυπόψη ποιο κόμμαβρίσκεται στην κυβέρνηση.
Δυστυχώς, εδώ στη Θεσσαλία, τουςτελευταίους 15 μήνεςδιακυβέρνησης από την ΝΔ, κανένας Δήμαρχος και καμία συλλογικότηταΑυτοδιοικητικών φορέων (Περιφέρεια,ΠΕΔ) δεν συζήτησαν το θέμα στα αντίστοιχασυμβούλια,δεν ανακοίνωσαν ένα επικαιροποιημένο ολοκληρωμένο πακέτο θέσεων για τα υδατικά της Θεσσαλίας, δεν κατέθεσαν γραπτά και δημόσια προς την νέακυβέρνηση το πλαίσιο των διεκδικήσεων τους και φυσικά ουδέποτε επέδειξαν ενδια-φέρον να συμμετάσχουν σε κάποια ανάλογη πρωτοβουλία (σαν αυτή των Αιτωλοακαρνάνων) από κοινού με τους μαζικούς φορείς (επιστήμονες, επιμελητήρια, αγρότες, ΕΒΕ κ.λ.π.), οι οποίοι τελικά, εξ ανάγκης και χωρίς επίσημη ενημέρωση από τους τοπικούς ηγέτες, αναλαμβάνουν μόνοι τους και συγκυριακά κάποιες σχετικές πρωτοβουλίες.
Από την πλευρά μας επικροτούμε την συνάντηση της επιτροπής των Αιτωλοακαρνάνων με τους αρμόδιους (για τα έργα Αχελώου) Υπουργούς.
Και εμείς ζητάμε ανάλογες συναντήσεις με παρουσία των φορέων μας, αλλά έως σήμερα δεν υπήρξεουσιαστικόαποτέλεσμα (σημείωση: η πριν σχεδόν ένα έτοςσυνάντησηυπό τον κ. Γεραπετρίτη εξελίχθηκε σε μια στείρα αντιπαράθεση βουλευτών μεταξύ τους με τα συνήθη υπέρ–κατά Αχελώου,με τους φορείς στο περιθώριο, ενώ οι παρευρεθέντες υπουργοί απέφυγαν να παρουσιάσουν το σχέδιοτους, τονπρογραμματισμό τους και να δεσμευτούν με χρονοδιάγραμμα, με αποτέλεσμα να μην υπάρξει η παραμικρήπρόοδος).
Ευχόμαστε λοιπόν οι συναντήσεις των Αιτωλοακαρνάνων να προκαλέσουν επιτέλους μια υπεύθυνη τελική απάντησηαπό την Κυβέρνηση,για το εάν θα επανεκκινήσουν ή όχι οι διαδικασίες ολοκλήρωσης των έργων Συκιάς και σήραγγας (σημείωση: υποθέτουμε ότι οι γείτονες μας συναινούν στην ολοκλήρωση και λειτουργία της Μεσοχώρας –γι’ αυτό δεν την αναφέρουμε – καιθεωρούμε ότι δεν επιθυμούν και αυτοί την κατεδάφισή της, όπως έως το 2016 επεδίωκε ο ΣΥΡΙΖΑ και κάποιοι ψευτοοικολόγοι που συνεχίζουν ακόμη και σήμερα).
Θεωρούμελοιπόν απαραίτητη μια οριστική απάντηση της Κυβέρνησης εάν πράγματι οι διαβεβαιώσεις (πριν και μετά τις εκλογές του 2019) του κ. Κυρ. Μητσοτάκη περί ολοκλήρωσης των έργων είναι ακόμηισχυρές ή μήπως και οι δικές του υποσχέσειςτελικά έχουν την ίδια αξία με εκείνες του ΣΥΡΙΖΑ.
Προτείνουμε μάλιστα, είτε με πρωτοβουλία της Κυβέρνησηςείτεκάποιουκόμματος της αντιπολίτευσης, να συζητηθεί άμεσα το θέμα στην ολομέλεια της Βουλής, όπου, λαμβάνοντας υπόψη τα επικαιροποιημένα στοιχεία με τις τρέχουσες συνθήκες και ανάγκες, τους πόρους που έχουνδιατεθείέωςσήμερα και την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα ημιτελή έργα, να ληφθεί μια πολιτική απόφαση την οποία όλοι θα πρεπει να σεβαστούν.
Μόνο με αυτόν τον τρόπουπάρχειελπίδα να σταματήσουν επιτέλους κάποιοι επιτήδειοι πολιτικοί και αυτοδιοικητικοί να κτίζουν καριέρες με τα «υπέρ» και τα «κατά» των έργων, παίζοντας ταυτόχρονα το χαρτί των τοπικιστικών αντιπαραθέσεων.
Μπορεί εμείς όλοι που υπογράφουμε να μην έχουμε πολιτική ισχύ, όμως έχουμε αποκωδικοποιήσει το πώς σκέπτονται, πως ενεργούν και τι επιδιώκουν.
Εάν συλλέξουμε όλες τις κατά καιρούς δηλώσεις και τις αμέτρητες φωτογραφίες τους που δημοσιεύτηκαν στα ΜΜΕ, χωρίςαμφιβολία θα γέμιζε το κτίριο μιας βιβλιοθήκης. Τα έργα Αχελώουόμως παραμένουν εκεί, σε μια θλιβερή στασιμότητα, ενώ οι κίνδυνοι καταρρεύσεων καθημερινά αυξάνονται.
Και με την ευκαιρίααυτή, κρίνουμε ότι οι εκπρόσωποι των φίλων Αιτωλοακαρνάνων, οφείλουν με σοβαρότητα και ευθύνη να εξηγήσουνδημόσια τι εννοούνζητώντας την «μη επανεκκίνηση» των έργωνΣυκιάς και σήραγγαςμεταφοράς των υδάτων.
Προτείνουν άραγε κάποια εναλλακτική αξιοποίηση τους ή μήπως επιδιώκουν την οριστική καθαίρεση τους ;
Θα κλείσουμε με μερικές παρατηρήσεις ουσίας επί της ανακοίνωσης των Αιτωλοακαρνάνων, με πρόθεση τον ειλικρινή διάλογο και όχι την αντιπαράθεση.
- Σε ότι αφορά στο ισχύον Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων του υδατικού διαμερίσματος Θεσσαλίας (ΣΔΥ/Θ), είναι ορθός ο ισχυρισμός τους ότι οι ταμιευτήρες που προτείνονται (Σκοπιά, Μουζάκι, Πύλη, κ.α) επαρκούν για την- μερικήέστω -αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων. Όμως το ζήτημα της υδατικής ασφαλειας στη Θεσσαλία συνίσταται κυρίως στην αντιμετώπιση της ξηρασίας/λειψυδρίας (κάτι που κατά πολύ λιγότερο αφορά την δική τους περιοχή) και σε αυτό είναι καθοριστικός ο ρόλος της ταμίευσης υδάτων στην Συκιά επί του Αχελώου και η μεταφορά κάποιων ποσοτήτων προς τον κάμπο για τις δύσκολες στιγμές. Κατά το παρελθόν και πάλι η λεκάνη Αχελώου μας κάλυψε (σε μικρό βαθμό) από ανάλογους κινδύνους (μέσω του ταμιευτήρα Ν. Πλαστήρα), αλλά η ένταση και η αυξανόμενη συχνότητα παρόμοιων καταστάσεων καθιστούν την μεταφορά νερού από την Συκιά απολύτως αναγκαία.
- Επειδή και εμείς συμφωνούμε ότι πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά τα στοιχεία που παρατίθενται στα «νομίμως ισχύοντα» ΣΔΥ/Θ, αλλά και σε εκείνα της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας (ΣΔΥ/ΔΣΕ), υπενθυμίζουμε ότι τα συσσωρευμένα ελλείματα μη ανανεώσιμων αποθεμάτων (που καταγρά-φονται στους υπόγειους υδροφορείς της Θεσσαλίας) εκτιμώνται σε τρία δις εκατ. κυβικά μέτρα νερού καιτα ΣΔΥ/Θ προβλέπουντην σταδιακή αποκατάσταση τους με επανατροφοδοσία.
Το θέμα αυτό είναι τεράστιο και η αποκατάσταση της οικολογικής ισορροπίας μπορεί – κατά την άποψή μας – να επιτευχθεί ΜΟΝΟ με την μεταφορά νερού από τον Αχελώο.
Όσον αφορά και πάλι το οικολογικό θέμα, σημειώνουμε ότι και στα δύο ΣΔΥ αποτυπώνεται η οικολογική κατάστασηκαι τα στοιχείαδείχνουν ότι στη Δυτική Στερεά Ελλάδα το 96% των υδατικών οικοσυστημάτων είναι σε «καλή» κατάσταση(σύμφωνα με τα κριτήρια της Οδηγίας 60/2000), ενώ στην Θεσσαλία πάνω από 50% των υδατικών οικοσυστημάτων βρίσκεται σε «κακή» κατάσταση ενώ το υδατικό της ισοζύγιο είναι έντοναελλειμματικό.
- Ο ισχυρισμός της επιτροπής των Αιτωλοακαρνάνων ότι στο ΣΔΘ/Θ του 2017 «δεν προβλέπεται ούτε ως εναλλακτική λύση» η ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της Θεσσαλίας από τον Αχελώο, είναι και πάλι, τυπικώς ορθή.
Υπενθυμίζουμε όμως ότι το «σενάριο» αυτό είναι καταγεγραμμένο και αναλυμένο, από τους ίδιους μελετητές, στο ΣΔΥ/Θ του 2014, παραλείφθηκε όμως στο αντίστοιχο του 2017, όχι γιατί, με επιστημονικά κριτήρια, το απέρριψαν οι μελετητές, αλλά διότι υπήρξε αήθης πολιτική παρέμβαση (απαγόρευση) από έναν ανεύθυνο Υπουργό, ο οποίος, λες και το Υπουργείο ήταν τσιφλίκι του, χρησιμοποίησε τα ΣΔΥ για να «καλμάρει» κάποιες αντιδράσεις εντός του κόμματός του και όχι για να πράξει το καθήκον του ως επιστήμονας και κυρίως ως πολίτικος προϊστάμενος ενός κρίσιμου τομέα ευθύνης.
Υπενθυμίζουμε επίσης ότι σενάρια χωρίς μεταφορά υδάτων από Αχελώο εξετάστηκαν (χωρίς πολίτικες παρεμβάσεις) και στο ΣΔΥ/Θ του 2014, προέβλεπαν όμως ότι χωρίς αυτήν την ενίσχυση του ελλειμματικού υδατικού ισοζυγίου, θα έπρεπε να βγούνε εκτός αρδεύσεων περίπου 500.000 έως 1.000.000 στρέμματα καλλιεργειών στη Θεσσαλία, αφήνοντας ουσιαστικά έξω από τα χωράφια χιλιάδες οικογένειεςαγροτών. Άραγε θα συναινούσαν σε κάτι τέτοιο οι φίλοι μας, και κυρίως οι αγροτικές οργανώσεις, που συμμετέχουν στην συντονιστικήεπιτροπή της Αιτωλοακαρνανίας ;
Θα θέλαμε να πιστεύουμε πως δεν θα το προτείναν, κατά μείζονα λόγο που οι μικρές ποσότητες νερού που υπόσχονται οι κυβερνώντες ότι θα μεταφερθούν, δεν υπερβαίνουν τα 250 εκατ. κυβικά μέτρα νερού και προφανέστατα ελάχισταεπηρεάζουν το υδατικό ισοζύγιο στην Δυτική Στερεά Ελλάδα (ύψους 4 δις εκατ. κ.μ. νερού), ενώ ουδόλωςεμποδίζουν την κάλυψη κάθε είδους αναγκώννερούστον τόπο τους.
- Όπως και η επιτροπή των Αιτωλοακαρνάνων, έτσι και εμείς σεβόμαστε την νομιμότητα και τις δικαστικές αποφάσεις. Συνεπώς θα πρεπει να συμφωνήσουμε ότι τις αιτιάσεις που επικαλούνται στις προσφυγές τους(στο ΣτΕ) κατά των έργων Αχελώου οι φορείς της γειτονικής περιφέρειας, τις έχει απορρίψει επανειλημμένα το Ανώτατο Δικαστήριο.
Συγκεκριμένα, η απόφαση του ΣτΕ αριθμ. 3478/2000 απαντά ενδελεχώς σε αυτές και δεν αποδέχεταιτα περί περιβαλλοντικών κινδύνων στο Δέλτα Αχελώου, τις επιπτώσεις στην ορεινή Πίνδο, την παραβίαση της σύμβασης του Ρίο ντε Τζανέϊρο και της συμφωνίας του Ραμσάρ, την άποψη πως εξαφανίζονται ή υποβαθμίζονται ευαίσθητα υγροτοπικά και δασικά οικοσυστήματα, ότι η μεταφοράυδάτωνέρχεται σε αντίθεση με την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης κ.ο.κ.
Ως μοναδικός λόγος διακοπής των έργων σε εκείνη την απόφαση (εισηγητής ο μετέπειταπρόεδρος του Δικαστηρίου κ. Μενουδάκος) στάθηκε, αποκλειστικά και μόνο, η αμέλεια της Διοίκησης να υποδείξει τρόπους αποφυγής της κατάκλυσης και προστασίας της Μονής Αγ. Γεωργίου Μυροφύλλου στον Νομό Τρικάλων!
Επίσης είναι προφανές, από μια απλήανάγνωση, ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το οποίο επικαλούνται, ξεκαθάρισε ότι η μεταφορά υδάτων ΔΕΝ αντίκειται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και απλά υπέδειξε, σε περίπτωση συνέχισης των έργων, την τήρηση των θεσμικών κανόνων που ισχύουν στην ΕΕ και την χώρα μας.
Τέλος, μετά από όλα αυτά, η τελική απόφαση 26/2014 του ΣτΕ αποφάνθηκε ότι τα έργα δεν μπορούν να συνεχιστούν με τον παλιό σχεδιασμό (χρησιμοποίηση δύο ταμιευτήρων – Μεσοχώρας και Συκιάς – για μεταφορά προς Θεσσαλία), επισημαίνονταςπαράλληλα την μη ύπαρξη Σχεδίων Διαχείρισης, αιτίεςδηλαδή που πλέον σήμερα δεν ισχύουν.
Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που τελικά, μετά από αρκετές απορριπτικές αποφάσεις, αδειοδοτήθηκε περιβαλλοντικά το ΥΗΕ Μεσοχώρας (2017) και μάλιστα από τον ΣΥΡΙΖΑ (που έωςτότεζητούσεχωρίςαιδώ την καθαίρεση του!).
Συμπερασματικά, οι αποφάσεις του ΣτΕ θα πρεπει να μελετώνται σε βάθος και να οδηγούν την ΔημόσιαΔιοίκηση σε αποκατάσταση των παραλείψεων της και όχι να χρησιμοποιούνται σαν πολεμικόλάβαρο για την ακύρωση, μετά από δεκαετίες, δημοκρατικά ειλημμένων πολιτικών αποφάσεων και εκ των υστέρων επικράτησης «από το παράθυρο» μειοψηφικών απόψεων, που συχνά οδηγούν σε παραλογισμούς (κατεδαφίσεις έργων, απώλεια επενδύσεων μεγάλης αξίας κοκ)
Εάνλοιπόν, μετά από όλα τα παραπάνω, οι φίλοι Αιτωλοακαρνάνες επιθυμούν κάποια συζήτηση γύρω από αυτά τα μεγάλα θέματα ασφάλειας και οικολογικής ισορροπίας που αναπτύξαμε, καθώς και όλα τα υπόλοιπα θέματα που συνδέονται με τα έργα Αχελώου, για μια ακόμη φορά τους καλούμε δημόσια σε μια άτυπη συνάντηση για διαβούλευση ενώπιον κοινού, χωρίς φυσικά αντιπαλότητες, κάτι που άλλωστε θα εξυπηρετούσε μόνο εκείνους που επιδιώκουν την χειραγώγηση της κοινής γνώμης και του λαού των δύο περιοχών.
Γράφουν οι: Αρχοντής Δημήτρης (πρ. Δήμαρχος Καρδίτσας), Γιαννακός Κώστας (πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας), Γέμτος Φάνης (ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας), Γκούμας Κώστας (πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ), Καλλές Γιάννης (πρόεδρος ΕΘΕΜ), Μπαρμπούτης Τάσος (μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ γεν. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ), Παπαδόπουλος Φώτης (πρόεδρος Ένωσης Αγροτών Λάρισας)
