Από τις 29 Μαΐου του 1453 ο ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη απώλεσε τη βυζαντινή μεγαλοπρέπεια και τον οικουμενικό συμβολισμό του, και μετετράπη σε τζαμί, ενώ το 1934 με απόφαση του Κεμάλ Ατατούρκ έγινε μουσείο και παραμένει έτσι μέχρι σήμερα.
Μια παμψηφεί απόφαση του αμερικανικού Κογκρέσου, απαντώντας στις εκκλήσεις του Κρις Σπύρου και των χιλιάδων μελών της Παγκόσμιας Ενορίας της Αγίας Σοφίας, δίνει πίσω στους πιστούς τον υπέρλαμπρο ναό της χριστιανοσύνης.
«Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Λευκού Οίκου στην αρχή αποδέχτηκε σχέδιο νόμου κατά της καταπίεσης των χριστιανών στην Τουρκία. Στο σχέδιο νόμου προβλεπόταν να ασκηθεί πίεση στην Τουρκία ώστε να αποδώσει τους λατρευτικούς χώρους των χριστιανών για να λειτουργήσουν ξανά ως εκκλησίες! Πρέπει να σας τονίσω ότι το Κογκρέσο ασχολήθηκε περισσότερο από ό,τι έχουν ασχοληθεί όλοι οι σημερινοί ιεράρχες όλων των θρησκειών για το θέμα» δηλώνει στην «Espresso της Κυριακής» ο κ. Κρις Σπύρου, πρόεδρος του παγκοσμίου κινήματος Free Agia Sophia Council of America που από το 2005 ξεκίνησε αυτήν την προσπάθεια μαζί με πολλούς ομογενείς και χριστιανούς σε όλο τον κόσμο.
Το 2007 ο κ. Σπύρου κατέθεσε εκ νέου ενώπιον του κ. Tom Lantos και της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Κογκρέσου «αξίωση να γίνει σεβαστός ο ιερός χαρακτήρας της Αγίας Σοφίας από το κράτος στο οποίο βρίσκεται. Να αποκατασταθεί ο Ιερός Ναός της Αγίας Σοφίας που βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη ως ναός της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης. Να λειτουργήσει εκ νέου η Αγία Σοφία ως ιερός οίκος προσευχής όλων των χριστιανών του κόσμου και ως ο καθεδρικός ναός της ορθοδοξίας, όπως ήταν πριν από την άλωση της Κωνσταντινούπολης».
H όλη διαδικασία πέρασε στην ιστορία και στα πρακτικά της Βουλής των Αντιπροσώπων, επειδή για
πρώτη φορά ύστερα από 554 χρόνια από την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, έλαβε χώρα μια τέτοια σημαντική συζήτηση. Χάρη στις επίπονες προσπάθειες του κ. Σπύρου και του παγκόσμιου κινήματος το αμερικανικό Κογκρέσο αποφάσισε την 13η Δεκεμβρίου 2011, με 436 ψήφους κατά της Τουρκίας και μία υπέρ, «να προστατεύσει τη χριστιανική κληρονομιά της και να επιστρέψει τις κατασχεμένες εκκλησιαστικές περιουσίες, μεταξύ των οποίων και η Αγία Σοφία» όπως τονίζει ο κ. Σπύρου.
Ετσι, βάσει του νόμου «περί επιστροφής των λατρευτικών χώρων στους αρχικούς κατόχους τους», τρεις γερουσιαστές (οι δημοκρατικοί Scott Brown και Dianne Feinstein και ο ρεπουμπλικάνος Mark Kirk), κάλεσαν τον περασμένο Μάρτιο την υπουργό Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον να ασκήσει πιέσεις στην Τουρκία να επιστρέψει τις «κλεμμένες» χριστιανικές εκκλησίες και τις περιουσίες τους, και να αποδώσει πλήρη ελευθερία στις θρησκευτικές μειονότητες που ζουν στην τουρκική χώρα.
«Είναι στο χέρι μας να μην επιτρέψουμε άλλο την κατοχή της θρησκευτικής ελευθερίας μας. Είμαι υπερήφανος που με τις χιλιάδες των “Αγιοσοφιτών” παγκοσμίως συνεχίζω αυτήν την προσπάθεια της απελευθέρωσης των χριστιανικών εκκλησιών εντός της Τουρκίας. Πρέπει να δοθεί τέλος στο παράλογο που συμβαίνει στον 21ο αιώνα. Να βλέπει, δηλαδή, ένας χριστιανός να λειτουργεί ανεμπόδιστα ο καθεδρικός ναός του Κρεμλίνου στη Μόσχα, οι καθολικοί να μπορούν να προσεύχονται στον Αγιο Πέτρο χωρίς πολιτική παρέμβαση κανενός. Οι μουσουλμάνοι να προσεύχονται ελεύθερα στην Μέκκα και στο τέμενος του Αλ Αξά στην πρωτεύουσα του Ισραήλ, οι Εβραίοι στο Τείχος των Δακρύων, και η Αγία Σοφία να είναι τουρκικό μουσείο τέχνης του πεζοδρομίου και να βρίσκεται υπό την κατοχή του τουρκικού κράτους».
ΕΤΟΙΜΟΙ ΓΙΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Οσο για τα επόμενα βήματα του κινήματος Free Agia Sophia Council of America, ο Κρις Σπύρου είναι αναλυτικός: «Εμείς θα επιδώσουμε πρώτα στην τουρκική κυβέρνηση το αίτημα επιστροφής και λειτουργίας της Αγίας Σοφίας υπό από τους κανόνες της ορθοδόξου θρησκείας και όχι κάτω από τα κανόνια της τουρκικής πολιτείας και έπειτα, εάν δεν πράξουν το δέον, θα καταφύγουμε στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ευρώπης για το οποίο προετοιμαζόμαστε και εκεί θα ζητήσουμε, ως νόμιμοι δικαιούχοι, να αποδώσει την ίδια απόφαση που εξέδωσε για την κ. Λοϊζίδου στα Κατεχόμενα της Κύπρου, η οποία λέει:
«Η κατοχή δεν συνιστά ιδιοκτησία. Γιατί αν δεν λειτουργήσει και πάλι η Αγία Σοφία, καμία χριστιανική εκκλησία δεν δικαιούται να είναι ελεύθερη μέσα στην τουρκική επικράτεια. Ηρθε η ώρα και η Τουρκία να συνειδητοποιήσει ότι οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να προσδιορίζουν τη χρήση των ιερών χώρων».
Το κίνημα Free Agia Sophia
Η Παγκόσμια Ενορία της Αγίας Σοφίας (International Congregation of Agia Sophia) ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2005 στις ΗΠΑ, με σκοπό την αποκατάσταση του ιερού ναού της Αγίας του Θεού Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη ως ορθόδοξου χριστιανικού ναού και ως «μητέρας όλων των ορθόδοξων εκκλησιών». Αριθμεί δεκάδες χιλιάδες μέλη σε όλο τον κόσμο, με αντιπροσωπεία και στην Ευρώπη.
«Από την εφημερίδα Espresso»