Οι καταστροφικές πολιτικές του Μνημονίου που εφάρμοσαν οι προηγούμενες Κυβερνήσεις έπληξαν έντονα τον πολιτισμό. Πιο συγκεκριμένα, η κατάσταση στο χώρο του βιβλίου είναι ενδεικτική της απαξίωσης.
Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, ο σημαντικότερος φορέας σχεδιασμού και υλοποίησης Εθνικής Πολιτικής για την ενίσχυση και την προώθηση του βιβλίου, είναι κατηργημένο. Καταργήθηκε πριν 2 χρόνια βίαια με μία αιφνιδιαστική αδιαφανή και αναιτιολόγητη απόφαση. Η επάρκεια και η τεχνογνωσία που έχει αποκτήσει το ΕΚΕΒΙ στα 20 χρόνια λειτουργίας του στα θέματα του βιβλίου μένει αναξιοποίητη. Το θέμα της κατάργησης και του μέλλοντος του ΕΚΕΒΙ απασχόλησε δεκάδες συσκέψεις φορέων του βιβλίου. Η κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου που προστάτευε το βιβλίο ως πολιτιστικό αγαθό από τις ανταγωνιστικές διαθέσεις της αγοράς, υπέρ του καταναλωτή – αναγνωστικού κοινού, έπληξε το ποιοτικό-μη εμπορικό βιβλίο και οδήγησε σε φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού. Οι υπάλληλοί του τελούν σε καθεστώς ομηρίας, ενώ ο προϋπολογισμός του έχει συρρικνωθεί σε βαθμό που το ΕΚΕΒΙ δεν μπορεί να επιτελέσει το ρόλο του. Η τεχνογνωσία που έχει αποκτήσει το ΕΚΕΒΙ σχετικά με το χώρο του βιβλίου μένει αναξιοποίητη.
Η αναγκαιότητα ενός αυτονόμου εθνικού φορέα για το βιβλίο επιβάλλει την επανίδρυση του ΕΚΕΒΙ, ως πολύτιμο εργαλείο πολιτιστικής ανάπτυξης αφού επανεξεταστεί ο ρόλος του και οι παθογένειες του παρελθόντος. Το ΕΚΕΒΙ θα φέρει πιο κοντά συγγραφείς και αναγνώστες, μαθητές και βιβλίο με νέες και με όλες τις ήδη επιτυχημένες δράσεις του: εκθέσεις βιβλίου, καμπανιές, φεστιβάλ νέων λογοτεχνών, βιβλιονετ, παρατηρητήριο ψηφιακού βιβλίου, διατήρηση και ανανέωση αρχείων και συλλογών συγγραφέων.
Θα μπορέσει να συνεργαστεί με σχολεία και βιβλιοθήκες, με τα πανεπιστήμια, διάφορα ιδρύματα και οργανισμούς καθώς και με την τοπική αυτοδιοίκηση καθώς με τους πολιτιστικούς συλλόγους ανά την επικράτεια για την προώθηση της νέας Εθνικής πολιτικής για το βιβλίο.
Η επί της ουσίας κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου, οδήγησε σε φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού. Η αγορά του βιβλίου, περιγράφεται από τη σκανδαλωδώς εκπονηθείσα και ακριβοπληρωμένη από το ελληνικό δημόσιο έκθεση του ΟΟΣΑ ως αρκετά συγκεντρωτική αφού το 18% των εκδοτών εκδίδει το 77% των τίτλων με μονοπωλιακές τάσεις, με υψηλό επιχειρηματικό ρίσκο και έντονη ανασφάλεια. Σε μία τέτοια αγορά, η κατάργηση της προστατευτικής αυτής διάταξης προκαλεί οικονομική ασφυξία στους μικρούς και μεσαίους εκδοτικούς οίκους και στα βιβλιοπωλεία, κάτι που στο μέλλον θα έχει επιπτώσεις στο θεματικό εύρος, στον πλουραλισμό, στην ποιότητα των εκδιδομένων τίτλων, καθώς και στην τιμή τους.
Επιπλέον, ο εκδότης περιορίζει τον κύκλο εργασιών του σε περιβάλλοντα ικανά να τον συντηρήσουν, ιδιαίτερα στην σημερινή οικονομική πραγματικότητα και το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς αδυνατεί να ανταγωνιστεί μεγάλες αλυσίδες βιβλιοπωλείων. Ο συγγραφέας ανίσχυρος, αναγκάζεται να ακολουθήσει τις συνταγές του εύπεπτου αναγνώσματος.
Είναι αναγκαίο να επανέλθει άμεσα η ενιαία τιμή βιβλίου, για την οποία έχει δοθεί μεγάλος αγώνας, καθώς θα διασφαλίσει ότι τόσος εκδοτικός και συγγραφικός πλούτος δεν θα μείνει εκτός αγοράς.
Οι βιβλιοθήκες βρίσκονται σε μαρασμό. Στη συντριπτική πλειονότητά τους είναι αποψιλωμένες από προσωπικό, υλικοτεχνική υποδομή και πόρους. Οι βιβλιοθήκες θα μπορούσαν να αποτελούν εστία αυξημένης επαφής των τοπικών κοινωνιών με το βιβλίο. Εν τούτοις, η εγκατάλειψή τους από την Πολιτεία δεν επιτρέπει να επιτελέσουν το ρόλο τους. Δημοτικές, σχολικές, ακαδημαϊκές και δημόσιες βιβλιοθήκες υπολειτουργούν ή είναι κλειστές ελλείψει προσωπικού, κτιριακών υποδομών και πόρων. Στις δημοτικές βιβλιοθήκες τα παραπάνω είναι ιδιαίτερα έντονα, καθώς οι περικοπές πόρων και τα συσσωρευμένα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν, δεν επιτρέπουν στους ΟΤΑ να τα αντιμετωπίσουν κατά προτεραιότητα.
Το όραμα της κοινωνικής χειραφέτησης, το δικό μας όραμα, δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί χωρίς ανάπτυξη του πολιτισμού και της παιδείας. Η πολιτική βούληση, η συλλογική δράση και η συνεργασία, όλων των εμπλεκόμενων φορέων, μπορεί να γίνει η αφετηρία για την αντιμετώπιση της κρίσης στο χώρο του βιβλίου.
Με βάση τα ανωτέρω ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Ποιες είναι οι προθέσεις του σχετικά με το μέλλον του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου; Προτίθεται να επαναφέρει την ενιαία τιμή βιβλίου, όπως αυτή ίσχυε με το ν. 2557/1997;
- Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί για την ενίσχυση των βιβλιοθηκών (δημοσίων, δημοτικών, σχολικών, ακαδημαϊκών κτλ); Ιδιαίτερα για τις δημοτικές βιβλιοθήκες, προσανατολίζεται στην καθιέρωση σχετικού κονδυλίου που οι ΟΤΑ θα αξιοποιούν, κατά δέσμια αρμοδιότητα, προς ενίσχυση των δημοτικών βιβλιοθηκών, ούτως ώστε να μην παραμελούνται από τις εκάστοτε διοικήσεις των ΟΤΑ;
Η ερωτώσα Βουλευτής:
Χρυσούλα Κατσαβριά – Σιωροπούλου
