Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Δημαράς Γεώργιος, Γιαννακίδης Στάθης, Κατριβάνου Βασιλική και Λάππας Σπύρος κατέθεσαν ερώτηση στη Βουλή προς τον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης αναφορικά με το χρόνο έναρξης λειτουργίας του Γραφείου Αντιμετώπισης Περιστατικών Αυθαιρεσίας, η οποία καθυστερεί για πάνω από τέσσερα χρόνια, από τη σύστασή του με το νόμο 3938/2011. Το Γραφείο που συστάθηκε στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για τη διερεύνηση αναφορών που σχετίζονται με περιστατικά παράνομης συμπεριφοράς του ένστολου προσωπικού των σωμάτων ασφαλείας σε βάρος πολιτών, λειτουργεί σήμερα με περιορισμένη εντολή, με δυνατότητα μόνο να διαβιβάζει καταγγελίες στα αρμόδια πειθαρχικά όργανα των σωμάτων ασφαλείας, όπως αναφέρεται και σε πρόσφατη (6.5.2015) ανακοίνωση της οργάνωσης Human Rights Watch. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με την οργάνωση, εγείρει ανησυχίες σχετικά με την ανεξαρτησία των ερευνών.
Η ανάγκη διασφάλισης της διαφάνειας και της αξιοπιστίας κατά τη διερεύνηση πράξεων αστυνομικής βίας με τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης από τις αστυνομικές δυνάμεις αρχής, έχει επισημανθεί από πολλούς φορείς και οργανώσεις μεταξύ των οποίων και ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τις σύγχρονες μορφές ρατσισμού, διακρίσεων, ξενοφοβίας και μισαλλοδοξίας, κ. Μουτούμα Ρουτέρε κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ελλάδα (4-8 Μαΐου 2015) αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (ΕΠΒ) του Συμβουλίου της Ευρώπης η οποία, στην τελευταία της Έκθεση για την Ελλάδα (Οκτώβριος 2014), ζητά τη λειτουργία του Γραφείου ως ανεξάρτητης -και από το Υπουργείο- αρχής με δυνατότητα αυτεπάγγελτης έρευνας των περιστατικών.
Αναλυτικά το κείμενο της ερώτησης έχει ως εξής:
Με το ν.3938/2011 (ΦΕΚ Α΄61/31.3.2011) συστάθηκε στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη «Γραφείο Αντιμετώπισης Περιστατικών Αυθαιρεσίας» για την ταχεία και αποτελεσματική διερεύνηση αναφορών που σχετίζονται με περιστατικά παράνομης συμπεριφοράς του ένστολου προσωπικού των σωμάτων ασφαλείας σε βάρος πολιτών και την παραπομπή τους για περαιτέρω διερεύνηση στις αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες στις περιπτώσεις όπου κρίνεται αναγκαίο.
Σήμερα, τέσσερα χρόνια αργότερα, το ανωτέρω Γραφείο εξακολουθεί να μην έχει καταστεί λειτουργικό. Όπως σημειώνεται σε πρόσφατη ανακοίνωση της οργάνωσης Human Rights Watch (6.5.2015): “(…) το γραφείο δεν έχει ακόμη αρχίσει να λειτουργεί και διαθέτει περιορισμένη εντολή, με δυνατότητα να αποφαίνεται μόνον επί του παραδεκτού των καταγγελιών. Οι καταγγελίες περιστατικών που κρίνονται παραδεκτές θα διαβιβάζονται στα αρμόδια πειθαρχικά όργανα των σωμάτων ασφαλείας για περαιτέρω διερεύνηση, γεγονός που εγείρει ανησυχίες σχετικά με την ανεξαρτησία των εν λόγω ερευνών (…).
Στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Ελλάδα (4-8 Μαΐου 2015) ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τις σύγχρονες μορφές ρατσισμού, διακρίσεων, ξενοφοβίας και μισαλλοδοξίας, κ. Μουτούμα Ρουτέρε επανέλαβε το χρόνιο αίτημα για τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης από τις αστυνομικές δυνάμεις αρχής, ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια και η αξιοπιστία της διερεύνησης πράξεων αστυνομικής βίας. Αντίστοιχες ήταν οι επισημάνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (ΕΠΒ) στην τελευταία της Έκθεση για την Ελλάδα (16 Οκτωβρίου 2014), αλλά και πλήθους άλλων οργανώσεων και φορέων.
Στον «Απολογισμό 100 ημερών των δράσεων του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη» που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα (8 Μαΐου 2015) αναφέρεται ότι: «16. Έγινε η προκήρυξη για στελέχωση του Γραφείου Αυθαιρεσίας, για την εξασφάλιση της ταχείας και αποτελεσματικής διερεύνησης καταγγελιών σε βάρος στελεχών των Σωμάτων Ασφαλείας, αλλά και η εξάλειψη κάθε υπόνοιας για συγκάλυψη αυτών, στο πλαίσιο της κακώς εννοούμενης συναδελφικής αλληλεγγύης».
Με βάση τα παραπάνω ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Ποιος είναι ο εκτιμώμενος χρόνος για την έναρξη της λειτουργίας του Γραφείου Αντιμετώπισης Περιστατικών Αυθαιρεσίας;
- Κατά την έναρξη λειτουργίας του το Γραφείο πρόκειται να λειτουργήσει σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το ν.3938/2011 όπως ισχύει ή θα εξακολουθήσει να λειτουργεί με περιορισμένη εντολή, με δυνατότητα να αποφαίνεται μόνο επί του παραδεκτού των καταγγελιών;
- Θα εξετάζατε την τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου προκειμένου το Γραφείο να λειτουργήσει ως αρχή ανεξάρτητη από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη με δυνατότητα αυτεπάγγελτης έρευνας των περιστατικών όπως έχει ζητήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Δημαράς Γεώργιος
Γιαννακίδης Στάθης
Κατριβάνου Βασιλική
Λάππας Σπύρος
