Την ανατολική Finnmark, στη βόρεια Νορβηγία, εξερεύνησαν μεταξύ 5 με 16 του περασμένου Αυγούστου, δύο μαθήτριες του 4ου ΓΕΛ Καρδίτσας, ως έπαθλο για την νίκη τους στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό του εκπαιδευτικού προγράμματος EDU ARCTIC του 2018. Συγκεκριμένα, η Γλυκερία Μπούκη της Β’ Λυκείου με θέμα: «Η γενετική βάση της ανθεκτικότητας των βραδυπόρων στις αρκτικές συνθήκες» και η Τριανταφυλλιά Βαϊοπούλου με θέμα «Χημική σύγκριση της βασαλτικής με την μη βασαλτική χλωρίδα στο αρχιπέλαγος Svalbard» (poster) της Γ’ Λυκείου ήταν ανάμεσα στους έξι (6) νικητές του φετινού διαγωνισμού.
Μαζί με τον επιβλέποντα των εργασιών, καθηγητή βιολόγο του 4ου ΓΕΛ κ. Στέλιο Αναστασόπουλο και έχοντας ως βάση το Svanvik εξόρμησαν σε ελώδη κωνοφόρα δάση του δυτικού άκρου της σιβηρικής Τάιγκα αναζητώντας ίχνη καφέ αρκούδας αλλά και άλλων ζώων. Είχαν την τύχη να δουν μία άλκη με το μικρό της, αρκετούς ταράνδους καθώς και αρκετές φώκιες. Ψάρεψαν, κολύμπησαν στην θάλασσα του Barents που ενώνει την ηπειρωτική Ευρώπη με τον Βόρειο Πόλο και κατασκήνωσαν στην αρκτική Τούνδρα. Πιο αναλυτικά επισκέφτηκαν:
– το ερευνητικό κέντρο Svanhovd NIBIO (Norwegian Institute of BIOeconomy) δίπλα στον ποταμό Pasvik που αποτελεί το φυσικό σύνορο της Νορβηγίας με την Ρωσία στο οποίο και διέμειναν τις περισσότερες ημέρες. Εκεί επισκέφθηκαν το εργαστήριο μοριακής βιολογίας, τον μετεωρολογικό σταθμό, το κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης κ.α.
– την Svanvatn (Λίμνη των κύκνων) στην οποία και κολύμπησαν. Εκεί ψάρεψαν και συνέλεξαν δείγματα ιστών από πέρκες για ανάλυση DNA και μέτρηση βαρέων μετάλλων
– το Εθνικό Πάρκο του Pasvik (Øvre Pasvik Nasjonalpark) όπου περπάτησαν 10χλμ προς και από το Treriksrøysa, το σημείο που ενώνει Νορβηγία, Φιλανδία και Ρωσία και το μοναδικό σημείο στον πλανήτη που έχει 3 διαφορετικές ζώνες ώρας. Στην διαδρομή αυτή, που είναι παράλληλη με τα ρωσικά σύνορα, συνάντησαν σαρκοφάγα φυτά, διάφορα είδη μούρων μερικά από τα οποία και δοκίμασαν καθώς και λειχήνες, δείγμα των οποίων συνέλλεξαν για μικροσκοπική εξέταση στο εργαστήριο.
– Palsas, λοφίσκους τύρφης πλούσιους εσωτερικά σε πάγο, στην κοιλάδα Neiden, λίγα χιλιόμετρα από τα φιλανδικά σύνορα,. Βρίσκονται σε αρκτικές περιοχές και αποτελούν δείκτη της κλιματικής αλλαγής καθώς αυτή οδηγεί στην σταδιακή κατάρρευσή τους.
– τους καταρράκτες του Skoltenfossen σε μια περιοχή που διατηρείται ο πολιτισμός των Λαπώνων (Sami people)
– το Grense Jacobselv, το βορειότερο σύνορο μεταξύ Νορβηγίας και Ρωσίας, όπου και αντίκρυσαν για πρώτη φορά την θάλασσα του Barents στην οποία και κολύμπησαν για λίγα λεπτά, καθώς το νερό είχε 7οC . Στην διαδρομή αυτή αντίκρυσαν το αρχαιότερο βουνό της Νορβηγίας (Norge eldste fjel) με γρανίτη ηλικίας 2,9 δισεκατομμυρίων ετών.
– το Μουσείο των Συνόρων (Greselandmuseet) στο οποίο καταγράφεται η σκληρή ζωή του αρκτικού κύκλου αλλά και η πολυτάραχη ιστορία της περιοχής με επίκεντρο την τραγωδία του Β’ παγκοσμίου πολέμου αλλά και την ηρωική αντίσταση των Νορβηγών απέναντι στους ναζί.
– το Varanger φιόρδ, ένα από τα μεγαλύτερα της Νορβηγίας και εξόρμησαν στην αντίστοιχη χερσόνησο, περνώντας από σημαντικούς υδροβιότοπους (Nesseby, Ekkerøy, Vadsø) για αρκτικά πουλιά όπως ψαραετοί, αγριόπαπιες, kittiwakes κα. Kοντά στο Vardø κατασκήνωσαν με σκηνές, δύο νύχτες σε αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες (6οC με αέρα) στην τούνδρα.
– μέσα από υποθαλάσσιο τούνελ 3km, την ανατολικότερη νορβηγική πόλη το Vardø με το βορειότερο διατηρημένο στρατιωτικό φρούριο στην Γη (Vardøhus festning) και το συγκλονιστικό Μνημείο των μαγισσών (Steilneset) στον τόπο που έκαιγαν γυναίκες ως «μάγισσες» τον 17ο αιώνα…
– το νησί Hornøya, με ταχύπλοο από το Vardø, τόπο φιλοξενίας αποικιών από κορμοράνους, αγριόπαπιες, φρατέρκουλες, αρκτικές στέρνες κ.α. Ανέβηκαν στον φάρο του νησιού και ατένισαν την απέραντη θάλασσα του Barents.
– το προϊστορικό ψαροχώρι Hamningberg, το βορειότερο μέρος που βρέθηκαν ποτέ με βόρειο γεωγραφικό πλάτος 70.54°. Η διαδρομή αυτή είναι γεμάτη απόκρημνους κάθετους βράχους της προκάμβριας περιόδου (τουλάχιστον 600 εκατ. χρόνων).
Οι μαθητές παρουσίασαν την ερευνητική τους πρόταση στο Barents Secretariatet (οργανισμός συνεργασίας των σκανδιναβικών χωρών με τη Ρωσία), στο Kirkenes μπροστά σε Νορβηγούς και Ρώσους επιστήμονες. Η παρουσίαση καλύφθηκε δημοσιογραφικά ενώ οι μαθητές και οι καθηγητές έδωσαν συνέντευξη στον περιφερειακό σταθμό του κρατικού νορβηγικού ραδιοφώνου (NRK radio). Παράλληλα, όλες αυτές τις μέρες παρακολούθησαν μαθήματα για την μελέτη του DNA, τις συνέπειες της ρύπανσης, της κλιματικής αλλαγής, τι (δεν) κάνουμε αν συναντήσουμε αρκούδα κ.α.
Το τελευταίο βράδυ τους επιφύλαξε μια έκπληξη καθώς για λίγα λεπτά παρατήρησαν ίχνη από το φαινόμενο του Βόρειου Σέλαος στις 00.30, 16 Αυγούστου, παράλληλα με τον μεταμεσονύχτιο ήλιο!
Την φιλοξενία και ξενάγηση οργάνωσαν ο κ. Paul Eric Aspholm και η κα Hilde Karine Wam, βιολόγοι και βασικά στελέχη του Edu Arctic στην Νορβηγία για τους οποίους τα μέλη της ελληνικής αποστολής θα είναι για πάντα ευγνώμονες.
