Την Κυριακή 23 φλεβάρη 2014, θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση για την επέτειο ίδρυσης της ΕΠΟΝ, στα γραφεία της ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ, ώρα 11.00 π.μ.
Στις 23 Φλεβάρη 1943, μέσα σε συνθήκες βαριάς κατοχικής παρανομίας και τρομοκρατίας κυριολεκτικά κάτω από τη μύτη των Γερμανών και Ιταλών κατακτητών,σε ένα σπιτάκι,στους Αμπελόκηπους της Αθήνας, με τη βοήθεια και συμπαράσταση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας και της ΟΚΝΕ (Οργάνωση Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας), οι αντιπρόσωποι δέκα Οργανώσεων της νέας γενιάς συναντήθηκαν και αποφάσισαν να συγχωνευτούν όλες οι νεολαϊστικες Οργανώσεις της Ελλάδας και να δημιουργήσουν μια ενιαία πανελλαδική οργάνωση των νέων , την ΕΠΟΝ.
Αυτή η ενότητα της προοδευτικής νεολαίας όλης της Ελλάδας οδήγησε ταχύτατα σε μια καταπληκτική άνοδο του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος των νέων ανθρώπων , που ενταγμένοι μέσα στο πλατύτερο μέτωπο του ΕΑΜ, πολέμησαν στη πρώτη γραμμή τους φασίστες κατακτητές, και η συμβολή τους στον αγώνα του λαού μας για τη απελευθέρωση της πατρίδας ήταν τεράστια.
Η αριθμητική ανάπτυξη και η αγωνιστική εξέλιξη της ΕΠΟΝ, ήταν πρωτοφανής.Από 10.000 που ήταν τα μέλη της με την αρχική συγχώνευση , έφτασε, μέσα σε ένα χρόνο, να συγκαταλέγει στις γραμμές της περισσότερες από 600.000 νέους και νέες της πατρίδας μας.
Οι ανταρτοεπονίτες και οι ανταρτοεπονίτισσες, και στο βουνό αλλά και μέσα στην Αθήνα και τις άλλες πόλεις της Ελλάδας ,πολέμησαν παλληκαρίσια, δίπλα στούς μαχητές του ΕΛΑΣ και έχουν να επιδείξουν κατορθώματα και ηρωϊσμούς ασύλληπτους και απίστευτους σαν αυτόν του «Κάστρου του Υμητού», όπως τον αποθανάτησε με το ποιημά της η ποιήτρια της αντίστασης , Σοφία Μαυροειδή- Παπαδάκη :
Τρεις νέοι, τρία παιδιά, τρεις επονίτες
Ήταν οι μόνοι κι άξιοι του φρουροί
Και γύρω ένα φουσάτο γκεσταπήτες
Προδότες καστροπάρτες Γερμανοί
Κι όταν στο γέρμα του ήλιου οι ανδρειωμένοι
εσίγησαν κι αυτοί χωρίς πνοή
προχώρησαν αργά,δειλά, σκιαγμένοι
οι πολιορκητές μες τη σιγή.
Σωρό τα πτώματα έλεγαν θα βρούνε
μα βρήκαν μόνο τρία νεκρά παιδιά.
Κατάπληκτοι τα βλέπουν κι απορούνε
Πουθ’ έβγαινε μια τέτια λεβεντιά!…..
Τώρα, στο Κούγκι δίπλα και στ΄Αρκάδι
το σπίτι Κάστρο στέκεται ιερό
κι τρεις λεβέντες λάμπουν κάθε βράδυ
τρίδυμα αστέρια εκεί στον Υμηττό.
Αλλά το έργο της ΕΠΟΝ δεν ήταν μόνο καθαρά πολεμικό και αγωνιστικό, από τις γραμμές του ΕΛΑΣ. Η ΕΠΟΝ έχει να επιδείξει και τεράστιο έργο μορφωτικό, παιδαγωγικό, πολιτιστικό, ψυχαγωγικό,ένα έργο που θα μείνει κληρονομιά παντοτεινή για τη Νεολαία της Ελλάδας.
Επονίτες και Επονίτισσες φοίτησαν τότε και βγήκαν δάσκαλοι και δασκάλες, στην Παιδαγωγική Ακαδημία που ίδρυσε το ΕΑΜ στην ελεύθερη Ελλάδα,όπου δίδαξαν φωτισμένοι δάσκαλοι-παιδαγωγοί, όπως η Ρόζα Ιμβριώτη, ο Μιχάλης Παπαμαύρος , ο Κώστας Σωτηρίου και άλλοι.
Συγκρότησαν το «Θέατρο του βουνού», με επικεφαλής τον Βασίλη Ρώτα και άλλους συγγραφείς, ποιητές και καλλιτέχνες ,που ψυχαγωγησε το λαό αλλά και δίδαξε πολιτισμό και πατριωτισμό.
Για το έργο της αυτό η ΕΠΟΝ γνώρισε τη γενική εκτίμηση και την καταξίωση μέσα στο λαό, αλλά και το μίσος και τον κατατρεγμό από το «επίσημο κράτος», στην περίοδο μετά την απελευθέρωση της χώρας μας από τους Γερμανούς κατακτητές.
Το 1947 , η μισαλλόδοξη μεταβαρκιζιανή κυβέρνηση των δωσιλόγων και των προδοτών , που αναρριχήθηκαν ξανά στην εξουσία, χάρη στη δύναμη των όπλων των Άγγλων ιμπεριαλιστών,με απόφαση ειδικού δικαστηρίου απαγόρευσε τη λειτουργία της ΕΠΟΝ ως νόμιμης Οργάνωσης.Όμως, η δράση εκείνης της γενιάς της ανυπότακτης , που σφυρηλατήθηκε και ατσαλώθηκε μέσα σ΄εκείνο το καμίνι του αγώνα, στα μεγάλα και δοξασμένα χρόνια της ΕΑΜικής εποποιϊας , δεν σταμάτησε ούτε μια στιγμή τη δράση της.
Στην περίοδο του Εμφυλίου, 1946-1949 που ακολούθησε ,οι Επονίτες και οι Επονίτισσες πρωτοστάτησαν, κάτω απ΄τις σημαίες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (Δ.Σ.Ε.), στο αγώνα εναντίον των νέων κατακτητών , των Άγγλων και,στη συνέχεια , των Αμερικανών πολεμοκάπηλων , που σκλάβωσαν για δεύτερη φορά την πατρίδα μας .
Σήμερα οι ασπρομάλληδες πια νέοι και νέες εκείνης της ηρωϊκής γενιάς (όσοι βρίσκονται ακόμα στη ζωή ),παρά τα 85 και τα 90 χρόνια τους ,συνεχίζουν το αγώνα τους από τις επάλξεις της ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ, για τον ίδιο σκοπό και για τα ίδια ιδανικά με τα οποία τους γαλούχησε τότε το μεγάλο ΕΑΜ και η αθάνατη Εθνική μας Αντίσταση.
Στην εκδήλωση , για τη φετινή επέτειο ιδρυσης της ΕΠΟΝ, θα γίνει και η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίττας.
ΓΙΑ ΤΗΝ Δ.Ε. ΤΗΣ ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΥΤΣΙΛΗΣ