Όλοι ξέρουμε ότι όταν μιλάμε για την εμμηνόπαυση, συνήθως έχουμε ως επακόλουθα τις εξάψεις , τη δυσκολία στον ύπνο, την ξαφνική εφίδρωση, τις διαταραχές στη διάθεση, την αύξηση σωματικού βάρους , ξηρό δέρμα κ.α. Όμως, ίσως δεν σκεφτόμαστε και τις συνέπειες που έχει στην καρδιά μας, καθώς η καρδιοπάθεια είναι από τις μεγαλύτερες αιτίες θανάτου στις γυναίκες, κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης.
Τα τελευταία χρόνια ξέρουμε ότι δεν είναι μόνο «ανδρικό προνόμιο» το πρόβληματης στεφανιαίας νόσου, αφού η συχνότητα προσβολής και του γυναικείου φύλου από καρδιαγγειακά νοσήματα ολοένα αυξάνεται.
Στις γυναίκες υπάρχει σαφής διαφοροποίηση των ορμονών τους μεταξύ των ηλικιών αναπαραγωγής και μη, κάτι που δεν ισχύει στους άνδρες. Η περίοδος αναπαραγωγής των γυναικών υποστηρίζεται από ορμόνες (κυρίως οιστρογόνα), οι οποίες περιορίζονται δραστικά στην εμμηνόπαυση. Όμως τα οιστρογόνα, εκτός της δράσης τους στην αναπαραγωγή, προστατεύουν τη γυναίκα και από τα καρδιαγγειακά νοσήματα, κάτι που επιβεβαιώθηκε από τα μέσα του 20ου αιώνα με κλινικές και επιδημιολογικές μελέτες.
Η εμμηνόπαυση (κοινώς κλιμακτήριος) αποτελεί σημαντική φυσιολογική και ψυχολογική αλλαγή στη ζωή της γυναίκας και συνήθως συμβαίνει γύρω στην ηλικία των 50 ετών. Αποτελεί ένα σταθμό στη ζωή της και παράλληλα καθορίζει αρκετές παραμέτρους της υγείας της, μεταξύ των οποίων και η καρδιαγγειακή της κατάσταση. Με την εμμηνόπαυση λοιπόν έχουμε δραματική πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων ορμονών. Η διαφοροποίηση αυτή έχει επιπτώσεις στον οργανισμό της γυναίκας, όπως:
• Αυξάνεται η τιμή της ολικής και της LDL -κακής- χοληστερόλης και μειώνεται η τιμή της HDL -καλής- χοληστερόλης.
• Αυξάνεται η κατακράτηση υγρών και επομένως η αρτηριακή πίεση.
• Αυξάνεται το συνολικό λίπος και κυρίως η κεντρικού τύπου κατανομή του, δηλαδή στην περιοχή της κοιλιάς, που είναι και πιο δυσμενές από άποψη πρόγνωσης.
• Διαταράσσεται ο μεταβολισμός των υδατανθράκων , με αποτέλεσμα να παρατηρείται αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη, κακή ανοχή στη γλυκόζη, δηλαδή συνθήκες που προδιαθέτουν για την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη ή αυτού που λέγεται μεταβολικό σύνδρομο.
• Αυξημένη πηκτικότητα του αίματος, με αυξημένο κίνδυνο εμβολών.
• Διαταραχή στη σύνθεση των οστών, με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης.
Απ΄όλα αυτά γίνεται εύκολα κατανοητή η σημασία των ορμονών στη γενικότερη λειτουργία του οργανισμού, χωρίς να σημαίνει ότι η εμμηνόπαυση, μια φυσιολογική κατάσταση στη ζωή της γυναίκας, πρέπει να θεωρείται πάθηση εξαιτίας αυτών των μεταβολών του. Εξαιτίας αυτής της απώλειας προστασίας που παρέχουν τα οιστρογόνα στο γυναικείο οργανισμό, αποκτούν μεγαλύτερη σημασία οι άλλοι παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως είναι το κάπνισμα, η αρτηριακή υπέρταση, η παχυσαρκία, η σωματική άσκηση,ο σακχαρώδης διαβήτης κ.λπ. Σύγχρονα στατιστικά δεδομένα έχουν δείξει ότι στην Ευρώπη οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι πλέον η κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες και ευθύνονται για το 55% του συνόλου των θανάτων γυναικών.
Κάθε γυναίκα θα πρέπει να γνωρίζει ότι κατά την εμμηνόπαυση ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου πολλαπλασιάζεται σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο.Οι μελέτες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος για έμφραγμα σε γυναίκες καπνίστριες και με περιστατικό καρδιακού εμφράγματος στους γονείς τους πολλαπλασιάζεται, ενώ οι διαβητικές γυναίκες διατρέχουν πέντε φορές μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, που αρχίζει ήδη από την αναπαραγωγική τους περίοδο (δηλαδή πριν από την εμμηνόπαυση). Οι γνωστοί παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν και πρώιμη εμμηνόπαυση . Έχει δειχτεί ότι η εκδήλωση εμφράγματος στις γυναίκες καθυστερεί επτά περίπου χρόνια σε σύγκριση με το μέσο όρο εμφάνισης στους άνδρες, αλλά συνδυάζεται με υψηλότερη θνητότητα και υψηλότερο ποσοστό επιπλοκών.
Μισή ώρα γρήγορου βαδίσματος την ημέρα, ισορροπημένη διατροφή με ακόρεστα λιπαρά και περιορισμό των κορεσμένων, άφθονα φρούτα και λαχανικά στο διαιτολόγιο με γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών (η καλύτερη πηγή ασβεστίου για πρόληψη της οστεοπόρωσης), περιορισμός στη χρήση του αλατιού και της ζάχαρης, διακοπή του καπνίσματος, ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και γενικότερα ένας πιο ισορροπημένος τρόπος ζωής χωρίς στρεσογόνες επιρροές , αποτελούν την ενδεδειγμένη λύση σε ένα πρόβλημα, που μάλλον εμείς το κάνουμε πρόβλημα …
