Ο Σπηλαιολογικός Όμιλος Καρδίτσας (ΣΟΚ) με τηνεπωνυμία «Σπηλαιολογική – Ορειβατική Κοινότητα», είναι ο μοναδικός εθελοντικός φορέας στο Νομό Καρδίτσας με εμβάθυνση στη σπηλαιολογία. Με πολυετή προσφορά στην εξερεύνηση και μελέτη των σπηλαίων επιδιώκει με συνέπεια και υπευθυνότητα τη συστηματική διάδοση, προαγωγή και εμβάθυνση της χρησιμότητας των δραστηριοτήτων στο βουνό. Ιδρύθηκε το 2003 δημιουργώντας το υπόβαθρο για τηνπροαγωγή της φυσιολατρίας, του εθελοντισμού, της ευγενούς άμιλλας, του αθλητισμού, της επιστήμης και της τέχνης στο χώρο των σπηλαίων και γενικά των *καρστικών μορφών.
*Κάρστ : Βραχώδης περιοχή χαρακτηριστικής μορφολογίας, που το ανάγλυφό της οφείλεται στα φαινόμενα διάλυσης-διάβρωσης των ανθρακικών πετρωμάτων.
Σπήλαιο ονομάζουμε κάθε φυσική υπόγεια κοιλότητα που είναι προσβάσιμη από τον άνθρωπο.Στο εσωτερικό τους μπορούμε να γνωρίσουμε από κοντά θαυμαστά έργα της φύσης, όπως σταλακτίτες, σταλαγμίτες, κουρτίνες, κολώνες, εκκεντρίτες και μαργαριτάρια σπηλαίων. Σε ορισμένα δε, θα περιηγηθούμε σε τοπία με λίμνες, υπόγεια ποτάμια και καταράκτες. Τα υπόγεια τοπία είναι τόσο ποικίλα… Ορισμένα είναι αρκετά απλά, άλλα αποτελούν περίπλοκους λαβύρινθους με τεράστιες αίθουσες και μεγάλη γκάμα μορφών και χρωμάτων.
Σε περιβάλλον με σταθερή θερμοκρασία και σχετική υγρασία, σε σχεδόν απόλυτη ησυχία και έλλειψη φωτός απαντώνται πολλά είδη πανίδας, όπως νυχτοπεταλούδες, σαλιγκάρια, δολιχόποδα, ψευδοσκορπιοί, αράχνες, νυχτερίδες και σαλαμάνδρες, ένας κόσμος άγνωστος σε πολλούς.
Ο φυσικός πλούτος, η ιστορία και ο πολιτισμός μας σμίγουν στα υπόγεια αυτά παλάτια.Γενικά, κάθεσπηλιάείναι διαφορετική, οπότε είναι και μια διαφορετικήπεριπέτεια.
Η σπηλαιολογία είναι ψυχαγωγία, είναι άθληση και συνάμα η πολύπλευρη μελέτη των σπηλαίων.Είναι μία τολμηρή δραστηριότητα και ίσως από τις λίγες που σου δίνουν τη δυνατότητα να πας εκεί που δεν πήγε ποτέ κανείς. Το να μαντεύεις και να ερμηνεύεις τα μυστικά του υπόγειου βασιλείου φέρει ευχαρίστηση. Είναι χόμπι, είναι πάθος.«Σ’ ένα κόσμο όπου όλα διαδραματίζονται μέσα από την τηλεόραση και το διαδίκτυο, όπου ο εθισμός στην εικονική πραγματικότητα είναι έντονος και ιδιαίτερα στους νέους, η εξερεύνηση σπηλαίων είναι από τα πιο αγνά ρεαλιστικά “παιχνίδια” που μας έχουν απομείνει».
Όπως κάθε χρόνο, ο ΣΟΚ στηρίζει τις δραστηριότητες του προγράμματος του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Καρδίτσας (ΕΟΣΚ) συμμετέχοντας ενεργά σ΄αυτές, ενώ παράλληλα, κατάλληλα εκπαιδευμένα μέλη των αδερφικών αυτών συλλόγων επιχειρούν κοινές αποστολές στα βουνά, με έμφαση στα σπήλαια και τα φαράγγια της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού.
Την Κυριακή 26 Απριλίου, πραγματοποιήθηκε μια διαφορετική δραστηριότητα από τον ΕΟΣΚ. Προορισμός όχι κάποια κορυφή, αλλά το σπήλαιο «Αετοφωλιά» που βρίσκεται βορειοδυτικά του οικισμού Άγιος Ακάκιος στον Νομό Καρδίτσας.
Μέλη του ΕΟΣΚ και του ΣΟΚ, αλλά και φίλοι από άλλες πόλεις, με αφετηρία το αθλητικό πάρκο της πόλης μας, ύστερα από μια μαγευτική διαδρομή καθώς η άνοιξη βρίσκεται στα καλύτερά της, φτάσανε με ΙΧ σε ξέφωτο κοντά στο σπήλαιο. Κατά την προετοιμασία του εξοπλισμού είχανε την ευκαιρία να ενημερωθούν για τα σπήλαια και τη σπηλαιολογία.
Έπειτα από περπάτημα λίγης ώρας συνάντησαν τη βαραθρώδη είσοδο, η οποία δημιουργήθηκε από την κατάρρευση τμήματος της οροφήςτου σπηλαίουκαι ήταν περιφραγμένη για να μην πέφτουν ζωάκια. Με την καθοδήγηση του υπεύθυνου της εκδρομής, εκπαιδευτή σπηλαιολογίας, Λάμπρου Μακροστέργιου και έχοντας τον απαραίτητο εξοπλισμό η ομάδα διείσδυσε φτάνοντας 10μ περίπου κάτω από την επιφάνεια του εδάφους.
Το σπήλαιο, που είναι επίσης γνωστό και ως «η τρύπα στο Ντάμι του Γκρέκα», αποτελείται από μεγάλες αίθουσες με εντυπωσιακό διάκοσμο και εκτείνεται σε μήκος 100μ περίπου.
Εξερευνήσαμε με δέος όλη τη σπηλιά, καθώς επίσης είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε μάθημα σπηλαιογένεσης και να μας απαντηθούν όλες μας οι απορίες από γεωλόγους της ομάδας των σπηλαιολόγων.
Από γεωλογική άποψη, το σπήλαιο αναπτύσσεται σε συμπαγείς και λατυποπαγείς ασβεστολίθους. Η ύπαρξη και ο εντοπισμός των μικρομορφολογικών χαρακτηριστικών scallops στα τοιχώματα του σπηλαίου (λειασμένες εγκολπώσεις λόγω της τυρβώδους ροής του νερού), αποδεικνύουν πως δημιουργήθηκε στη «ρηχή φρεατική ζώνη» λίγα μέτρα κάτω από τον υδροφόρο ορίζοντα. Από τη μορφή και τον προσανατολισμό τους φαίνεται η κατεύθυνση του υπόγειου ποταμού που το διέρρεε και το διαμόρφωσε, από ΒΔ προς ΝΑ.
Χαρακτηριστικά του είναι ο πλούσιος διάκοσμος του με σπηλαιοθέματα όπως σταλακτίτες, σταλαγμίτες και κολώνες, καθώς και η πανίδα που συναντάται. Το σπήλαιο έχει σημαντική βιολογική αξία για την περιοχή διότι αποτελεί ενδιαίτημα για τρωγλόβια είδη όπως ισόποδα και τρωγλόφιλα είδη όπως νυχτερίδες καιδολιχόποδα.
Δυστυχώς παρατηρήθηκαν καταστροφικές ανθρωπογενείς επεμβάσεις, όπως σπασμένα σπηλαιοθέματα και γραφή σε μεγάλο τμήμα των τοιχωμάτων του.
Για όσους από εμάς δεν είχαμε ξαναδεί σπήλαιο η εμπειρία ήταν μοναδική. Βγαίνοντας, το σίγουρο ήτανε ότι αποτέλεσετην αρχή για νέες εξερευνήσεις.
Αποφασίσαμε να συνεχίσουμε την περιήγησή μας στην περιοχή κι έτσι επισκεφτήκαμε τους καταρράκτες στα ριζά του χωριού. Καθίσαμε για ώρα δίπλα τους κάτω από τα πλατάνια κι αφήσαμε τη φύση να διώξει από πάνω μας όλα τα προβλήματα, ενώ οι ιστορίες και τα γέλια της παρέα γέμιζε τις καρδιές μας.
Για το τέλος αφήσαμε το καθιερωμένο καφεδάκι στο ιππικό κέντρο “Πήγασος” στη Λοξάδα, όπου θαυμάσαμε τα πανέμορφα άλογα, με κάποιους από εμάς να δοκιμάζουν και ιππασία.
Η μέρα ήταν γεμάτη και κύλησε υπέροχα, όπως άλλωστε συμβαίνει πάντα στις εξορμήσεις του ΕΟΣΚ!
Συμβουλές:
Το ανθρώπινο λάθος! Ποτέ μην παραβλέψετε τους κανόνες ασφαλείας. Οι εκθέσεις από τις διασώσεις ανά τον κόσμομαρτυρούν την ειλικρίνεια αυτής της προσέγγισης.
Όλες οι μορφές ζωής στα σπήλαια αποτελούν απειλούμενα είδη. Να θυμάστε πως εισβάλετε στο σπίτι τους. Προσπαθήστε πάντα να είστε ευγενικοί επισκέπτες!
Η ανάγκη για την προσωπική μας ασφάλεια είναι αυτονόητη, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε πάντα την τάση να αναλογιζόμαστε την επίδρασή μας στη φύση. Τα σπήλαια αποτελούν εύθραυστα οικοσυστήματα και η εισβολή μας στο παρθένο αυτό κόσμο επιδρά άμεσα στο περιβάλλον του, γι’ αυτό η προστασία τους προέχει των υπολοίπων δραστηριοτήτων και όπως λέει ο μέντορας Λάμπρος Μακροστέργιος “για να προστατέψουμε κάτι χρειάζεται να το δούμε συνολικά, να το κατανοήσουμε και να το αγαπήσουμε“.
Κείμενο: Λάμπρος Μακροστέργιος, Γιώργος Οικονομίδης, Γεωργία Καραδήμου, Ζωή Βαΐτση
Φωτογραφίες: Γιώργος Οικονομίδης, Μαρία Βασίλογλου, Ηρακλής Καλογερόπουλος
