Ο Δήμαρχος Μουζακίου κ. Κωτσός εκπροσωπεί την ΚΕΔΕ στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Διοικητική Μεταρρύθμιση και στην τελευταία συνεδρίασή της που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη στην Αθήνα υπό την προεδρία της Υφυπουργού κ. Χριστοφιλοπούλου, έκανε την ακόλουθη εισήγηση:
«Κυρία Υφυπουργέ και πρόεδρε της Επιτροπής μας, ως εκπρόσωπος της Α’/θμιας Αυτοδιοίκησης στην Επιτροπή μας, επιτρέψτε μου να κάνω μία μικρή αναδρομή.
Με σκοπό της υποστήριξη της εφαρμογής του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Καλλικράτης», καθώς και την οργάνωση και τον λειτουργικό εκσυγχρονισμό των Δήμων, υπογράφηκε μετά από πρωτοβουλία του Υπουργείου Εσωτερικών, στις 12.03.2012, ένα τριμερές Πρωτόκολλο Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών (ΥΠΕΣ), της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ).
Στο άρθρο 2 του τριμερούς Πρωτοκόλλου Συνεργασίας προβλέπεται η υπογραφή μεταξύ ΥΠΕΣ – ΕΝΠΕ – ΚΕΔΕ μιας Προγραμματικής Σύμβασης «που θα περιλαμβάνει τη μεθοδολογία εφαρμογής του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Καλλικράτης” στις Περιφέρειες και στους Δήμους, τροποποιώντας και συμπληρώνοντας το εκπονηθέν κείμενο, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο». Παρά τις επανειλημμένες προφορικές προτάσεις μας το 2012 προς το Γραφείο του Υπουργού Εσωτερικών, καθώς και την επιστολή του Προέδρου της ΚΕΔΕ στις 30.07.2012 προς τον Υπουργό Εσωτερικών, με την οποία στείλαμε έτοιμο σχέδιο Προγραμματικής Σύμβασης, το ΥΠΕΣ δεν ανταποκρίθηκε.
Επίσης, έχει υπογραφεί, στις 03.04.2012, ένα πενταμερές Πρωτόκολλο Συνεργασίας (μαζί με Οδικό Χάρτη) μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών (ΥΠΕΣ), της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ), της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), της Ομάδας Δράσης της Ε.Ε. για την Ελλάδα (TFGR) και του Υπουργείου Οικονομικών και Τεχνολογίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (ΟΔΓ) για τη μεταφορά τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών στα ζητήματα της οργάνωσης και του λειτουργικού εκσυγχρονισμού των Περιφερειών και των Δήμων.
Σε εφαρμογή του Πρωτοκόλλου αυτού, συγκροτήθηκε Στρατηγική Διευθύνουσα Ομάδα και Υποεπιτροπές, οι οποίες μέχρι το τέλος Απριλίου 2013 εκπόνησαν προκαταρκτικά Σχέδια Δράσης, με την επιστημονική υποστήριξη του Πανεπιστημίου Πειραιά, για την εφαρμογή του Οδικού Χάρτη, αλλά έκτοτε η σχετική διαδικασία δεν έχει προχωρήσει. Πληροφορηθήκαμε ανεπίσημα ότι η κρατική Γερμανική εταιρεία GIZ ζήτησε χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ για να παρέχει την τεχνική βοήθεια εκ μέρους της Γερμανικής Κυβέρνησης (ΟΔΓ).
Προκειμένου να εφαρμοστούν τα ανωτέρω δυο Πρωτόκολλα Συνεργασίας συμφωνήθηκε να εκπονηθεί ένα επιτελικό έργο προσδιορισμού των κοινών προδιαγραφών για όλα τα έργα οργάνωσης και λειτουργικού εκσυγχρονισμού των Δήμων (πρότυπα, οδηγοί, συστήματα, κεντρικό helpdesk και intranet, προγράμματα ενημέρωσης των αιρετών και κατάρτισης του προσωπικού, δικτύωση και συμβουλευτική υποστήριξη των στελεχών κλπ.).
Για τη χρηματοδότηση αυτού του επιτελικού έργου και στη συνέχεια την εφαρμογή του στους 325 Δήμους και τις 13 Περιφέρειες εκδόθηκε στις 24.04.2012 η πρόσκληση της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης (Ε.Υ.Δ.) του Ε.Π. «Διοικητική Μεταρρύθμιση» με α/α 64 «Δράσεις Εφαρμογής Προγράμματος “Καλλικράτης” – Β’ Φάση», η οποία αφορά στην υποβολή προτάσεων στο πλαίσιο του Ειδικού Στόχου 1.1 «Ενδυνάμωση των μηχανισμών σχεδιασμού, εφαρμογής και ελέγχου των δημόσιων πολιτικών» των Αξόνων Προτεραιότητας 01, 02 και 03. Τον Αύγουστο 2013 υπεγράφησαν από τον Υπουργό Εσωτερικών τα τελικά Τεχνικά Δελτία ΥΠΕΣ – ΚΕΔΕ – ΕΕΤΑΑ του επιτελικού έργου και υποβλήθηκαν στην Ε.Υ.Δ. του Ε.Π. «Διοικητική Μεταρρύθμιση» του ΥΔιΜΗΔ, όπου και εκκρεμεί η έγκρισή τους.
Εάν αποφασιστεί από την Κυβέρνηση ότι θα αξιοποιηθεί και η Γερμανική τεχνική βοήθεια για τον λειτουργικό εκσυγχρονισμό των Περιφερειών και των Δήμων, χρειάζεται πολύ καλός συντονισμός των παραπάνω δυο Πρωτοκόλλων Συνεργασίας και της χρηματοδότησης από το Ε.Π. «Διοικητική Μεταρρύθμιση» 2000–2013.
Εκείνο που έχω να τονίσω κ. Υφυπουργέ είναι πως για μία ακόμη φορά υπήρξαν σοβαρές καθυστερήσεις στην υλοποίηση του προγράμματος, διότι απ’ ότι διαφαίνεται το κράτος μας δεν διαθέτει θεσμική μνήμη. Λάθη του παρελθόντος επαναλαμβάνονται ξανά, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει υλοποιήσει μέχρι τώρα 4 Κοινοτικά Πλαίσια και το λογικό θα ήταν καλές πρακτικές προηγούμενων προγραμμάτων να αξιοποιούνται και κυρίως παθογένειες και δυστοκίες να αποφεύγονται. Δυστυχώς όμως κάτι τέτοιο δεν έχει αποφευχθεί και βρισκόμαστε στη θέση η απορροφητικότητα του προγράμματος να κινείται κάτω από το 50%
Θεωρώ ότι μία από τις σοβαρότερες παθογένειες και αιτίες των καθυστερήσεων είναι το γεγονός ότι οι συνεχείς εναλλαγές των εμπλεκόμενων Υπουργών και πολιτικών προϊσταμένων (Υφυπουργοί, Γενικοί Γραμματείς) με το πρόγραμμα και η διάθεση του καθενός να βάλει τη «δική του σφραγίδα» ανέτρεψαν πολλάκις τους αρχικούς σχεδιασμούς με συνέπεια τις παλινωδίες και την τρομακτική καθυστέρηση. Δεν είναι άμοιρο της μέχρι τώρα κατάστασης το γεγονός ότι από την αρχή της 4ης προγραμματικής περιόδου (2007) η χώρα μας άλλαξε 5 Πρωθυπουργούς (Καραμανλής, Παπανδρέου, Παπαδήμος, Πικραμένος, Σαμαράς), 10 συναρμόδιους Υπουργούς (Παυλόπουλος, Ραγκούσης, Καστανίδης, Ρέππας, Γιαννίτσης, Μανιτάκης, Αποστολίδης, Στυλιανίδης, Μιχελάκης, Μητσοτάκης), 3 Αναπληρωτές συναρμόδιους Υπουργούς (Γεννηματά, Αθανασίου, Γρηγοράκος) και 4 συναρμόδιους Υφυπουργούς (Κουκουλόπουλος, Τζωρτζάκης, Βουλουδάκης, Χριστουφιλοπούλου). Θεωρώ ότι επιβάλλεται άμεσα να θεσπιστεί η ύπαρξη ενός μόνιμου ενδιάμεσου μηχανισμού μεταξύ Πολιτικής ηγεσίες και Επιχειρησιακών Στελεχών των Υπουργείων ο οποίος θα διασφαλίζει τη συνέχεια και την ομαλή μετάβαση από τη μία κατάσταση στην άλλη. Προς αυτή την κατεύθυνση θεωρώ πως η ύπαρξη Γενικών Γραμματέων μόνιμων ή με μακρά θητεία (ίσως στο χρονικό διάστημα που διαρκεί η κάθε προγραμματική περίοδος) θα ήταν μία πολύ καλή λύση.
