Την 28η Οκτωβρίου 1940 ο δυσμενέστερος συσχετισμός δυνάμεων και το πλέον δύσκολο μέτωπο για τον Ελληνικό Στρατό ήταν στην Πίνδο και όχι στην περιοχή Καλπακίου όπως ενδεχόμενα να πιστεύουν ορισμένοι λόγω της ύπαρξης εκεί των μνημείων και του αντίστοιχου Μουσείου. Με την γενναιότητα και την αποτελεσματικότητα των δυνάμεων της Πίνδου σταμάτησε, η προέλαση των Ιταλικών δυνάμεων, κοντά στο χωριό Βωβούσα, λίγα χιλιόμετρα έξω από τα Γιάννενα.
Ποιες όμως ήταν αυτές οι Ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις; Αναφέρονται ως «ΤΟΥ ΔΑΒΑΚΗ ΤΑ ΑΞΙΑ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΑ », αλλά αυτό είναι αόριστο και γενικό. Η αλήθεια είναι πως τα πεζοπόρα τμήματα του ονομαζόμενου «ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΟΣ ΔΑΒΑΚΗ» της Πίνδου το αποτελούσαν τρία Τάγματα του 51ου Συντάγματος Πεζικού συγκροτούμενα από δυτικοθεσσαλούς στρατιώτες και ένας λόχος προκαλύψεως.
Επομένως ή θα λέμε γενικά ο «Ελληνικός Στρατός στην Πίνδο», ή όταν κάποιος θέλει να ακριβολογήσει «Το 51 Σύνταγμα Πεζικού» (Με στρατιώτες από την Καρδίτσα, τα Τρίκαλα και ορισμένα χωριά της Ευρυτανίας προς το νομό Καρδίτσας και διοικητή, τις πρώτες 4 μέρες του πολέμου, τον Δαβάκη).
Συγκεκριμένα το 51ο Σ.Π. συγκροτήθηκε από εφέδρους που επιστρατεύθηκαν στις 29 Αυγούστου στα Τρίκαλα και απετέλεσαν το 1ο και το 2ο Τάγματα, ενώ το 3ο Τάγμα συγκροτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου. Την ημέρα της επίθεσης το 2ο Τάγμα κατείχε το Δεξιό Τομέα του μετώπου με σταθμό διοίκησης το χωρίο Κάτζικο και το 1ο Τάγμα τον Κεντρικό και Αριστερό Τομέα με σταθμούς διοικήσεως τα χωριά Οξυά και Παλαιοχώρι αντίστοιχα. Το 3ο Τάγμα βρισκότανε στο Επταχώρι, όπου και η διοίκηση του Συντάγματος.
Αυτές ήταν οι στρατιωτικές δυνάμεις που αμύνθηκαν την 28 Οκτωβρίου στα βουνά της Πίνδου. Μάλιστα λίγες μέρες αργότερα, στις 10 με 11 Νοεμβρίου, πρώτες εισήλθαν στην Αλβανία καταδιώκοντας τους Ιταλούς από το Ελληνικό έδαφος. Για να ακολουθήσουν αργότερα, από τις 18 Νοεμβρίου, και οι υπόλοιποι στα άλλα μέτωπα.
Υ.Σ. Αρκετοί βέβαια συμπολίτες μας δεν ασχολούνται ή δεν γνωρίζουν ιστορικά γεγονότα ακόμη και των τελευταίων χρόνων.
Όμως, έχω την άποψη, ότι σε κάθε περίπτωση, όταν γίνονται κάποιες αναφορές -ιδιαίτερα όταν αφορούν τους δικούς μας πατεράδες ή παππούδες την 28η Οκτωβρίου – αυτές πρέπει να είναι ακριβείς και συγκεκριμένες.
Το ίδιο προσπάθησα να κάνω, ξεκινώντας το 2002 για πρώτη φορά μετά το τέλος του πολέμου, μία προσπάθεια για την ανάδειξη των γεγονότων της μεγάλης Εαρινής Επίθεσης των Ιταλών την 9 Μαρτίου. Ευτυχώς, δε, τα γεγονότα στο ύψωμα 731 έχουν αναγνωρισθεί πανελλαδικά από όλους και επίσημα από την Πολιτεία. Αλλά το μνημείο στην πόλη μας δεν έχει κατασκευαστεί, προς το παρόν, ούτε προηγούμενα από τη Νομαρχία, ούτε, ακόμη, από την Περιφέρεια Θεσσαλίας.
