Η κυβέρνηση δεν έχει περιθώρια για νέα αύξηση των φορολογικών συντελεστών και θα πρέπει να εστιάσει στην πάταξη της φοροδιαφυγής για να αυξήσει τα κρατικά έσοδα, τονίζει, μεταξύ άλλων, η Τράπεζα της Ελλάδος στην ενδιάμεση έκθεση για τη νομισματική πολιτική, που δημοσιεύθηκε την Τρίτη.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι στο πρώτο φετινό εξάμηνο, το ΑΕΠ μειώθηκε, σε ετήσια βάση, κατά 3% και στο σύνολο του 2010 η μείωση αναμένεται ότι θα κυμανθεί περί το 4%.
Για την ανεργία η ΤτΕ προβλέπει ότι θα υπερβεί το 12% φέτος και οι μέσες πραγματικές αποδοχές, επηρεαζόμενες και από τον υψηλό πληθωρισμό, θα μειωθούν κατά 8% στο σύνολο της οικονομίας και 17% στο Δημόσιο.
Η ΤτΕ προσθέτει ότι η ύφεση θα συνεχιστεί και το 2011, με μικρότερη όμως ένταση, ενώ επισημαίνει ότι για να αντιμετωπιστούν τα μεγάλα προβλήματα, η οικονομία θα πρέπει να προσαρμοστεί σε χαμηλότερα επίπεδα δραστηριότητας, έως ότου αρχίσει να ανακάμπτει μέσω της ενεργότερης συμβολής του ιδιωτικού τομέα.
Ο κ. Προβόπουλος απέρριψε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του δημοσίου χρέους, επισημαίνοντας ότι η επιφυλακτικότητα των αγορών τροφοδοτείται και από αναλύσεις που θεωρούν αναπόφευκτη την αναδιάρθρωση του χρέους, προεξοφλώντας ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης θα είναι καθηλωμένοι σε χαμηλό επίπεδο.
«Όχι» σε αύξηση φόρων
Σε σχέση με τη φορολογία, η ΤτΕ υπογραμμίζει ότι για να περιοριστεί το εύρος της ύφεσης και να επισπευσθεί η ανάκαμψη, πρέπει να ενθαρρυνθεί η ιδιωτική επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία σήμερα υφίσταται έντονα τις επιπτώσεις της μειωμένης ζήτησης, της χαμηλής ανταγωνιστικότητας, της επιβραδυνόμενης πιστωτικής επέκτασης και του αυξημένου φορολογικού βάρους.
Όσον αφορά το τελευταίο, η ΤτΕ τονίζει ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια αύξησης των φορολογικών συντελεστών επιχειρήσεων και ιδιωτών και σημειώνει ότι η αιχμή της πολιτικής για την αύξηση των εσόδων πρέπει να προσανατολιστεί στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και στη σύλληψη της φοροδιαφυγής.
Περαιτέρω αύξηση της επιβάρυνσης των ήδη φορολογουμένων θα κατέληγε όχι μόνο να επιτείνει την ύφεση, αλλά και να επιτύχει το αντίθετο από το αναμενόμενο αποτέλεσμα, δηλαδή μείωση αντί αύξησης των εσόδων, επισημαίνει η ΤτΕ.
Η περαίωση των φορολογικών εκκρεμοτήτων δεν αποτελεί θεωρητικά την ιδανικότερη επιλογή για την αύξηση των εσόδων, αναφέρεται και προστίθεται πως η πολιτική αυτή θα αποδειχθεί χρήσιμη, αν συνοδευθεί από ουσιαστικό εκσυγχρονισμό και αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος για την εφαρμογή νέων πρακτικών και αποτελεσματικών μεθόδων σύλληψης της φοροδιαφυγής.
Σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη
Σε σχέση με την πολιτική μείωσης του ελλείμματος, αναφέρεται ότι η δημοσιονομική προσαρμογή, για να είναι πιο αποτελεσματική τα επόμενα χρόνια, πρέπει να στηριχθεί κυρίως στη μείωση των δαπανών.
«Η δημοσιονομική προσαρμογή τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του Προγράμματος παρουσιάζει αξιόλογη πρόοδο. Οι κίνδυνοι όμως αποκλίσεων από τους στόχους εξακολουθούν να είναι υψηλοί. Οι κίνδυνοι αυτοί ενισχύονται από την επικείμενη αναθεώρηση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης του 2009, που είναι πιθανό να επηρεάσει και το λόγο ελλείμματος/ΑΕΠ το 2010», επισημαίνεται.
Η ΤτΕ λέει ότι αυτό που απαιτείται είναι να σχεδιαστεί, παράλληλα με την προσαρμογή, ένας αναλυτικός «οδικός χάρτης» για τη δυναμική επανέναρξη μιας αναπτυξιακής διαδικασίας που θα στηρίζεται αυτή τη φορά σε στέρεες βάσεις.
«Ένα τέτοιο Σχέδιο Δράσης, σε συνδυασμό με την προώθηση των μεταρρυθμίσεων που έχουν προγραμματιστεί και την απρόσκοπτη πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής, θα εκπέμψει το ηχηρό μήνυμα στις αγορές ότι η ελληνική οικονομία αναπροσανατολίζεται δυναμικά, αποκτά εξωστρέφεια, ανοίγεται σε επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και εκμεταλλεύεται αποδοτικά την ευκαιρία που παρέχει ο μηχανισμός στήριξης για να ανακάμψει σύντομα», τονίζεται.
«Λουκέτο» σε ΤΕΙ-ΚΑΠΗ, κρατικά ΜΜΕ
Μεταξύ άλλων μέτρων για τη μείωση του ελλείματος, ο κ. Προβόπουλος συνιστά να μπει «λουκέτο» σε ΤΕΙ και ΚΑΠΗ, να συγχωνευθούν οι κρατικοί τηλεοπτικοί σταθμοί και να μειωθούν οι δαπάνες για τη μεταφορά των μαθητών στην περιφέρεια της χώρας.
«Πολλοί φορείς που χρηματοδοτούνται από τους δήμους, όπως για παράδειγμα τα ΚΑΠΗ, θα πρέπει να αναστείλουν ορισμένες δραστηριότητες, όπως π.χ. εκδρομές στο εξωτερικό ή δωρεάν διακοπές, για μία πενταετία, έως ότου αποκατασταθεί η δημοσιονομική σταθερότητα στη χώρα», αναφέρει.
«Οι λειτουργικές δαπάνες των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ είναι εξαιρετικά υψηλές και θα πρέπει να γίνει κάθε προσπάθεια για τη συγκράτησή τους. Υπάρχει κατ’ αρχάς πολύ μεγάλος αριθμός ιδρυμάτων, ενώ συνεχώς δημιουργούνται νέα τμήματα για το αντικείμενο των οποίων δεν υπάρχει ενδιαφέρον από την αγορά», επισημαίνει για τα ΤΕΙ, ενώ για τους κρατικούς τηλεοπτικούς σταθμούς υποστηρίζει:
«Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δημόσιοι τηλεοπτικοί σταθμοί (ΕΤ1, ΝΕΤ, ΕΤ3, Πρίσμα και ο τηλεοπτικός σταθμός της Βουλής). Οι τηλεοπτικοί αυτοί σταθμοί όχι μόνο είναι πολλοί για μια χώρα του μεγέθους της Ελλάδος, αλλά και λειτουργούν με πολύ μεγάλο αριθμό υπαλλήλων και με εξαιρετικά υψηλό κόστος, το οποίο είναι πολλαπλάσιο αντίστοιχων ιδιωτικών σταθμών πανελλαδικής εμβέλειας».
» Θα ήταν σκόπιμο οι δημόσιοι τηλεοπτικοί σταθμοί να συγχωνευθούν σε έναν ή δύο και να καλύπτουν περισσότερο από το 70% του κόστους λειτουργίας τους με έσοδα από διαφημίσεις, όπως συμβαίνει και με τους ιδιωτικούς σταθμούς. Το σημερινό έσοδο που εισπράττεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ θα ήταν σκόπιμο να διατεθεί για τη μείωση του δημόσιου χρέους».
Συγχωνεύσεις στις τράπεζες
Για τις εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα, ο διοικητής της ΤτΕ τάσσεται υπέρ των στρατηγικών συνεργασιών και των συγχωνεύσεων. Εκτιμά ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές τράπεζες οφείλονται κυρίως στην υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας.
Υποστηρίζει ότι ότι τα μεγέθη του τραπεζικού τομέα δεν θα μεταβληθούν επί τα βελτίω, εάν πρωτίστως δεν διορθωθούν οι παράγοντες εκείνοι που ασκούν πιέσεις στην πιστοληπτική ικανότητα των τραπεζών και κατ’ επέκταση στη δυνατότητά τους να αντλούν κεφάλαια από τις αγορές χρήματος και κεφαλαίων.
Παράλληλα, ο διοικητής της ΤτΕ κάλεσε τις τράπεζες να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους ότι, ακόμη και όταν η οικονομική δραστηριότητα επανέλθει σε ανοδική πορεία, ο ρυθμός επέκτασης των τραπεζικών εργασιών θα διαμορφωθεί σε επίπεδο χαμηλότερο εκείνου που είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν, πριν από την κρίση.
Επίσης, κάποια στιγμή, σταδιακά, θα αρθούν τα εναπομένοντα μη-συμβατικά μέτρα στήριξης της ΕΚΤ, ενώ η άντληση χρηματοδότησης από τις διεθνείς αγορές ενδέχεται να παραμείνει δυσχερής, καθώς θα είναι αυξημένος ο ανταγωνισμός μεταξύ κυβερνήσεων, τραπεζών και επιχειρήσεων
του μη χρηματοπιστωτικού τομέα για την άντληση κεφαλαίων.
