Τον Μάρτιο του 2015 εκδόθηκε από το Υπουργείο Παιδείας εγκύκλιος η οποία πάγωνε τις προκηρύξεις διαγωνισμών μίσθωσης σχολικών κυλικείων και καλούσε τις Σχολικές Επιτροπές να παρατείνουν τις υπάρχουσες συμβάσεις μέχρι να ψηφιστεί νέος νόμος σχετικά με το πλαίσιο λειτουργίας των κυλικείων. Η εγκύκλιος αυτή δημιούργησε στους Δήμους προσδοκίες καθώς η κατάσταση με τα σχολικά κυλικεία είναι πανελληνίως έκρυθμη.
Ο χαρακτήρας του πλειοδοτικού διαγωνισμού σε συνδυασμό με την υψηλή ανεργία και την απόγνωση των ανθρώπων να αποκτήσουν μια δουλειά οδηγούν σε υψηλά μισθώματα τα οποία οι μισθωτές αρνούνται να καταβάλουν την επομένη κιόλας της δημοπρασίας. Η λογική που επικρατεί είναι «ας πάρω τώρα το κυλικείο και μετά βλέπουμε». Ως αποτέλεσμα, οι Δήμοι βρίσκονται στα δικαστήρια με πολλούς εκμεταλλευτές κυλικείων οι οποίοι δεν πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί πολλαπλά προβλήματα όχι μόνο στη λειτουργία των σχολείων αλλά και στη Σχολική Επιτροπή, η οποία έχει τη δέσμια υποχρέωση να υπερασπίζεται τα δημόσια έσοδα.
Ο νόμος ήρθε πριν από ένα μήνα αλλά δεν άλλαξε τίποτα. Οι ελπίδες για αλλαγή του πλαισίου διαψεύσθηκαν καθώς το ΦΕΚ της τροποποίησης του παλαιού νόμου δεν άλλαξε επί της ουσίας τίποτα. Το μόνο αποτέλεσμα που παράχθηκε είναι η υποχρέωση των Σχολικών Επιτροπών να δημοπρατήσουν τα κυλικεία στα οποία έχουν παρέλθει τα εννιά χρόνια της σύμβασης. Και επειδή η Καρδίτσα δεν εξαιρέθηκε του νόμου, αυτό αποφασίσαμε για τα τέσσερα κυλικεία στα οποία έληξε η σύμβαση των σημερινών μισθωτών.
Η Δευτεροβάθμια Σχολική Επιτροπή λαμβάνοντας τις σχετικές αποφάσεις προχώρησε στη διακήρυξη πλειοδοτικών διαγωνισμών για τέσσερα κυλικεία, πράξη η οποία προκάλεσε την αντίδραση των σημερινών μισθωτών οι οποίοι ζητούν τη σιωπηλή συνέχιση των μισθωμάτων μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς. Το αίτημα αυτό απορρίφθηκε ομόφωνα από τη Σχολική Επιτροπή καθώς οδηγεί σε καταστρατήγηση του γράμματος αλλά και του πνεύματος του νόμου, στερώντας παράλληλα το δικαίωμα σε πολλούς συνδημότες να διεκδικήσουν την εκμετάλλευση των κυλικείων μέσω της συμμετοχής τους στο διαγωνισμό.
Οι επιχειρηματίες που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στα κυλικεία κατέθεσαν προσφυγές εναντίον των σχετικών αποφάσεων προκήρυξης των διαγωνισμών της Σχολικής Επιτροπής στη βάση τυπικών λεπτομερειών ώστε απλά να κερδίσουν χρόνο, αξιοποιώντας τους αργούς ρυθμούς με τους οποίους κινείται το δημόσιο, προσδοκώντας να «βγάλουν τη χρονιά» παρότι δεν καταβάλλουν κανονικά τα μισθώματα των κυλικείων υποστηρίζοντας ότι σημειώνουν ζημίες. Πρέπει όμως όλοι μας να γνωρίζουμε ότι τα χρήματα που δεν καταβάλλονται στη Σχολική Επιτροπή δε ζημιώνουν κάποιους ανθρώπους γενικά και αόριστα, ζημιώνουν τους ίδιους τους μαθητές οι οποίοι στερούνται τους σημαντικούς και προϋπολογισμένους πόρους των μισθωμάτων. Ο Δήμος παρακολουθεί τους εκμεταλλευτές των κυλικείων να χρωστάνε πολλά χρήματα στα σχολεία και αντί να καταγγέλλει τις συμβάσεις τους, ως γνήσιος σύμμαχός τους προσπαθεί να επιτύχει τη μείωση των μισθωμάτων τους. Οι ίδιοι προχωρούν σε προσφυγές εναντίον των αποφάσεων του Δήμου. Λογικό.
Οι λόγοι που αναγράφονται στις προσφυγές κι έχουν να κάνουν με την αλληλουχία διοικητικών ενεργειών της Σχολικής Επιτροπής είναι όλοι άνευ αντικειμένου. Αποσκοπούν απλά σε χρονοτριβές.
Υπάρχει όμως στις προσφυγές ένα επιχείρημα ουσίας, το οποίο αξίζει να αναλυθεί. Σύμφωνα με τη διακήρυξη δε γίνονται δεκτοί στο διαγωνισμό «όσοι υπήρξαν ανάδοχοι εκμετάλλευσης σχολικού κυλικείου και έχουν οικονομική εκκρεμότητα με τα σχολεία στα οποία υπάγονται καθώς και οι έχοντες με αυτούς συγγένεια έως 1ου βαθμού». Ο όρος αυτός προστέθηκε από την προηγούμενη διοίκηση ώστε να αποκλείει μια σημαντική αλλοίωση: όταν εμφανίζεται κάποιος που συστηματικά αρνείται να καταβάλλει τα μισθώματα στα σχολεία, εφόσον έχει αποφασίσει να ζει εις βάρος των σχολείων έχει την ευχέρεια να δίνει υπέρογκες προσφορές ώστε να μισθώνει το ίδιο ή και άλλα κυλικεία χρησιμοποιώντας το ΑΦΜ της γυναίκας του ή των παιδιών του. Από τη στιγμή που δε σκοπεύει να πληρώσει βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση έναντι των σοβαρών ανθρώπων που υπολογίζουν πόσα μπορούν να αποδώσουν στο σχολείο και ποιο θα είναι το κέρδος τους. Όποιος παίζει με όρους εκτός παιχνιδιού δεν αποκτά απλά πλεονέκτημα, έχει την πολυτέλεια να καταστρέφει το παιχνίδι κάνοντας πλάκα με την αγωνία των υπολοίπων. Αυτή ήταν η μεγάλη αδυναμία του προηγούμενου νόμου η οποία δε θεραπεύτηκε.
Ένας μισθωτής προσέφυγε έναντι του όρου αυτού, τον οποίο θεωρεί αντισυνταγματικό. Κατά τη γνώμη μου, από νομικής άποψης έχει δίκιο καθώς δε μπορεί να ισχύει στις δημοκρατίες το «αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα». Επί της ουσίας γνωρίζουμε τι θα συμβεί εάν οι συστηματικοί οφειλέτες συμμετάσχουν στους διαγωνισμούς, από νομικής όμως σκοπιάς ο όρος αυτός φαντάζει καταχρηστικός και η χρηστή διοίκηση απαιτεί την αποδοχή των δίκαιων αιτημάτων των συμπολιτών.
Ως πρόεδρος της Επιτροπής, αναγνωρίζοντας το δίκαιο της προσφυγής δε σκοπεύω να επιμείνω στον όρο αυτό αναμένοντας επί μήνες την τελική έκβαση της εκδίκασης της προσφυγής, συντηρώντας για τα κυλικεία τη σημερινή άρρωστη κατάσταση. Η Σχολική Επιτροπή θα ανακαλέσει τις αποφάσεις που έλαβε, δικαιώνοντας στην πράξη τους προσφεύγοντες ως προς τον αποκλεισμό των συγγενών 1ου βαθμού των οφειλετών και θα προχωρήσει σε νέες αποφάσεις, ώστε σε ένα μήνα από σήμερα να αποκατασταθεί η κανονικότητα, δηλαδή οι σημερινοί μισθωτές να καταβάλλουν το σύνολο των προηγούμενων μισθωμάτων εφόσον επιθυμούν δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό, οι Σχολικές Επιτροπές να πάψουν να είναι ελλειμματικές και οι μισθωτές να κάνουν μια νέα αρχή γνωρίζοντας ότι η καθυστέρηση στην καταβολή των μισθωμάτων συνεπάγεται την καταγγελία της σύμβασης, όρος ο οποίος θα αναγράφεται με σαφήνεια στη νέα διακήρυξη.
Η κατάσταση στον τομέα των Σχολικών Επιτροπών δεν επιτρέπεται να ακολουθεί τη γενική κατάσταση του οικονομικού χάους που επικρατεί στη χώρα για τον απλούστατο λόγο ότι αφορά άμεσα τους μαθητές και τις παροχές των λειτουργικών εξόδων των σχολείων οι οποίες συνεχώς περιορίζονται. Κύριο γνώμονα των αποφάσεων της Σχολικής Επιτροπής αποτελεί η δημιουργία ενός προστατευτικού περιβάλλοντος για τους μαθητές και οι μισθωτές των κυλικείων πρέπει να αποτελέσουν τους συμμάχους μας προς την κατεύθυνση αυτή.
Άρθρο του Γιάννη Γεννάδιου
