Πολλοί τόνοι μελάνης έχουν χυθεί σχετικά με το μνημόνιο και τις επιπτώσεις του που τις βιώνουμε όλοι μας. Είχα γράψει σε άρθρο ένα χρόνο πριν ότι υπεύθυνο για το κατάντημα της χώρας είναι το πολιτικό σύστημα και η λογική ότι το κράτος είναι το λάφυρο του νικητή των εκλογών, που εξέθρεψε για δεκαετίες ελλείμματα με ρουσφετολογικές προσλήψεις, διασπάθιση του δημοσίου χρήματος, παράνομες χρηματοδοτήσεις, «συνδικαλιστικές» εταιρείες, κ.λ.π. Δηλαδή χρειάζονταν να φτάσουμε στον πάτο και να έλθει το μνημόνιο για να γίνουν μια σειρά από αυτονόητα; Απαριθμώ ορισμένα:
Απογραφή δημοσίων υπαλλήλων, όλες οι προσλήψεις να γίνονται μέσω ΑΣΕΠ, όλες οι αποφάσεις της Δημόσιας Διοίκησης να δημοσιεύονται στο διαδίκτυο (Διαύγεια), Πόθεν Έσχες για όλους τους αιρετούς ή διορισμένους διοικητές, Ηλεκτρονική συνταγογράφηση φαρμάκων, αλλαγές σε ένα «τελματωμένο» σύστημα δημόσιας παιδείας, άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων, Καλλικράτης, και ένα σωρό άλλα. Αποφάσεις που αν το πολιτικό σύστημα τις είχε λάβει έγκαιρα, θα είχαμε αποφύγει τα σημερινά δεινά.
Από το 2009 λοιπόν βρισκόμαστε στη δίνη της κρίσης χρέους. Η χώρα μας, μαζί με τις άλλες νότιες χώρες της Ευρωζώνης (μαζί με την Ιρλανδία ονομάστηκαν PIIGS) βιώνουν τις επιπτώσεις ενός παγκοσμιοποιημένου οικονομικού πολέμου. Όταν όμως βρίσκεσαι σε πόλεμο, ανάλογες θα πρέπει να είναι και οι ενέργειές σου, διαφορετικά «πέθανες». Αν επικρατήσουν οι ιδεοληψίες όλες οι θυσίες του ελληνικού λαού θα πάνε χαμένες και τελικά δεν θα αποφύγουμε τη χρεοκοπία. Κάτι τέτοιο είχε προτείνει πολύ πριν ο Αλέκος Παπαδόπουλος, ο οποίος ζητούσε από το 2008 «συθέμελες αλλαγές για να απελευθερωθούν οι σχολάζουσες δυνάμεις της οικονομίας, αλλά και η ίδια η κοινωνία από τα στερεότυπα που τη διατηρούν καθηλωμένη», και μιλούσε για ένα «νέο πνεύμα που πρέπει να κυριαρχήσει στη χώρα». Όλα κρίνονται από την Αποτελεσματικότητα στην Πράξη. Άλλωστε ο Μάο Τσε Τουνγκ είχε πει κάποτε: «άσπρος γάτος, μαύρος γάτος, δεν με νοιάζει αρκεί να πιάνει ποντίκια».
Η Ευρώπη παρ’ όλες τις αγκυλώσεις της, ήδη έκανε ένα γιγάντιο άλμα. Η ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με την απεριόριστη αγορά ομολόγων θα δώσει τη δυνατότητα αφενός να πέσουν τα επιτόκια δανεισμού της χώρας μας, αφετέρου να «ρίξει» ζεστό χρήμα στην αγορά. Κάτι που το εφάρμοσε επιτυχημένα από το 2008 η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα. Τώρα απομένει στις υπερχρεωμένες νότιες χώρες να κάνουν τα απαραίτητα τολμηρά βήματα ώστε να συμβεί ένα θετικό σοκ στην εγχώρια οικονομία.
Για να συμβεί όμως αυτό το θετικό σοκ, πρέπει πρώτα-πρώτα να απαλλαχτούμε από στερεότυπα και εμμονές που κρατούν τις υγιείς δυνάμεις καθηλωμένες. Και υπάρχουν πολλοί τομείς στους οποίους μπορούμε να κάνουμε άλματα. Τομείς που μένουν αναξιοποίητοι λόγω των ιδεολογικών, γραφειοκρατικών και άλλων αγκυλώσεων.
Ένα τεράστιο παράδειγμα απεξάρτησης από τις αγκυλώσεις, αποτελεί το μοντέλο αξιοποίησης των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου που εφάρμοσε η κυπριακή κυβέρνηση. Στην Ελλάδα θα ωρυόμασταν, θα μαλώναμε, για τα δυο «πρωτοφανή» της συμφωνίας αυτής: Το πρώτο πρωτοφανές είναι ότι ο πρόεδρος Χριστόφιας (σσ. κομμουνιστής) συμφώνησε για συνεκμετάλλευση με το Ισραήλ των κοιτασμάτων αυτών. Μάλιστα το συμβόλαιο εξόρυξης δόθηκε σε αμερικανική εταιρεία. Το δεύτερο πρωτοφανές έγκειται στο ότι συμφώνησε η κυπριακή αντιπολίτευση(!).
Καλά όλα αυτά, θα πει κάποιος για την Ελλάδα, σε επίπεδο κεντρικού κράτους. Τι γίνεται όμως με την Τοπική Αυτοδιοίκηση η οποία είναι ο τρίτος μετά το κεντρικό κράτος και την Εκκλησία, κάτοχος δημόσιας και ανεκμετάλλευτης περιουσίας; Και πως θα μπορέσει μέσα από την κρίση να βγει ωφελημένη όχι μόνον για την ίδια ως όργανο εξουσίας αλλά κυρίως για τους δημότες της; Μπορεί να συμβεί αυτό όταν μαστίζεται από χρέη και δεν της αποδίδονται από την κεντρική κυβέρνηση οι θεσμοθετημένοι πόροι;
ΝΑΙ. Μπορεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση να διαδραματίσει ακόμη και σήμερα βαρύνοντα ρόλο στην μείωση των επιπτώσεων της κρίσης, αν δείξει την απαιτούμενη τόλμη και αποφασιστικότητα. Όμως αυτό είναι θέμα ανάλυσης στο 2ο μέρος του παρόντος άρθρου.
Βασίλειος Θ. Σουφλάκος
πρώην Αντιδήμαρχος
Έργων, Πολεοδομίας & Νέων Τεχνολογιών
(Φυσικός – MSc Τηλεπικοινωνίες)
