Αχελώος : μύθος και πραγματικότητα στην Αργιθέα


 Όταν για άλλη μια φορά «κόλλησε» το θέμα Αχελώου, ο τότε ΥΠΕΧΩΔΕ κ. Σουφλιάς έφερε στη Βουλή το άρθρο 13 στο νόμο 3481/2006 «τροποποιήσεις στη νομοθεσία για το Εθνικό κτηματολόγιο, την ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων έργων και μελετών και άλλες διατάξεις».

 Η συγκεκριμένη ρύθμιση αφορούσε αφενός την εκπόνηση σχεδίου διαχείρισης των ποταμών Αχελώου και Πηνειού και την έγκρισή του, αφετέρου την έγκριση περιβαλλοντικών όρων και περιορισμών για την κατασκευή και λειτουργία του έργου.

Το σχέδιο διαχείρισης και οι περιβαλλοντικοί όροι προστέθηκαν στον παραπάνω νόμο ως παράρτημα Β και Γ, όπου στην παράγραφο 2 του άρθρου 13 αναφέρεται «.. η τήρηση των όρων αυτών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση των έργων και βαρύνει τον φορέα εκτέλεσης και λειτουργίας τους…».

Θα θυμάστε τότε τους «πανηγυρισμούς», όχι μόνον των συντακτών, αλλά και πολλών άλλων – κυρίως ντόπιων πολιτικών – ότι επιτέλους ξεσκάλωσαν τον Αχελώο, προχωρούνε τα έργα κλπ.

Η αυτονόητη προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας και κυρίως η απόφαση του δικαστηρίου να κάνει δεκτή την αίτηση αναστολής των εργασιών,  εξέθεσε κυρίως τους Κυβερνώντες γιατί το αντίστοιχο διάστημα ούτε χρηματοδότησαν, ούτε βεβαίως προχώρησαν το έργο με εντατικούς ρυθμούς, όπως δήλωναν.

Η τελευταία απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ και η παραπομπή ερωτημάτων στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο, είναι προφανές ότι δίνει περαιτέρω χρόνο στην ανάπτυξη ελπίδων, αλλά χωρίς να γίνομαι μάντης κακών, με τα ελάχιστα νομικά που γνωρίζω, είναι προφανές ότι οι απαντήσεις των Βρυξελλών θα δεσμεύσουν την επόμενη απόφαση του δικαστηρίου στην κατεύθυνση της αποδοχής της προσφυγής και δεν θα «φταίει» ούτε το δικαστήριο, ούτε οι προσφεύγοντες Αιτωλοακαρνάνες και μη.

Έχω ξαναγράψει, με κίνδυνο να θεωρηθώ «πολέμιος» του έργου, ότι η υπεράσπιση των επιχειρημάτων της Θεσσαλίας στο ανώτατο δικαστήριο ήταν απολύτως ελλιπής και τούτο όχι με ευθύνη των «υπερασπιστών» αλλά εκείνων που διαχειρίζονταν την συνολική υπεράσπιση, ερήμην ειδικών και επιστημόνων.

Περίσσευαν με λίγα λόγια τα πολιτικά επιχειρήματα και έλειπαν παντελώς οι επιστημονικές και ειδικές τεκμηριώσεις για την μεταφορά νερού από ένα υδατικό διαμέρισμα στο άλλο.

Αφού ούτε καν δόθηκε καμία απάντηση γιατί εμπλέκεται το φράγμα Μεσοχώρας με τον «Αχελώο» και κυρίως γιατί δεν μπαίνει στην παραγωγή «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ είναι προ πολλού τελειωμένο με συνέπεια να «διακόπτονται» οι εργασίες που έχουν … ολοκληρωθεί.

Δεν γνωρίζω καν τη σύνθεση της ΠΑΣΕ που θα ξανασυνεδριάσει για να εκτιμήσει την κατάσταση, αλλά φοβούμαι ότι θα λείπει πάλι ο πραγματισμός και η ειλικρίνεια που απαιτεί ο συγκεκριμένος χειρισμός.

Έχω ξαναγράψει επίσης ότι σε πολιτικό επίπεδο το συγκεκριμένο έργο αντιμάχονται διάφορα συμφέροντα με πρώτα εκείνα που ως τώρα αρδεύουν τον κάμπο, πωλούν και συντηρούν μηχανήματα κλπ, και ποτίζουν … με εμφιαλωμένα νερά που κοστίζουν περισσότερο από τα καύσιμα,  για να περιοριστώ στο θεσσαλικό χώρο.

ο ρυπαίνων πληρώνει;

Είμαι απολύτως βέβαιος επίσης ότι το κείμενο του άρθρου 13 και των παραρτημάτων  του νόμου δεν το διάβασε κανείς από όσους ενδιαφέρονται για τη συνέχιση του έργου, ούτε καν τα μέλη της ΠΑΣΕ που θα συνεδριάσουν, ή οι κ. Βουλευτές που θα  ξανακαταθέσουν επερώτηση, «για να ξεδιψάσουν τα χωράφια».

Για να ξεπεράσει μια σειρά από δεσμευτικές περιβαλλοντικές διατάξεις, η Βουλή θεσμοθέτησε το παράρτημα Γ.  όπου αναφέρονται μια σειρά από προϋποθέσεις και όροι, που αφορούν κυρίως το περιβάλλον των περιοχών που αναπτύσσεται το έργο ( Μεσοχώρα – Αργιθέα), όπου σε εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» προβλέπεται:

  • Να εκπονηθεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ με δαπάνες που θα βαρύνουν τις πιστώσεις του έργου Χωροταξική περιβαλλοντική μελέτη …λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των σημερινών και μελλοντικών λειτουργιών της, καθώς και τις δυνατότητες ανάπτυξης της περιοχής…
  • Σχέδια διαχείρισης της κτηνοτροφίας (με ευθύνη της Περιφέρειας Θεσσαλίας).
  • Σχέδιο διαχείρισης της τουριστικής ανάπτυξης των περιοχών που αναπτύσσεται το έργο
  • Πρόβλεψη για την ανασκαφή των κατονομαζόμενων αρχαιολογικών τόπων και μνημείων …. με την πρόβλεψη, μεταξύ άλλων … να εξετασθεί η μεταφορά της γέφυρας Τριζώλου, που κατακλύζεται…

Αν με ρωτήσετε τι έχει συμβεί από τα προβλεπόμενα θα απαντήσω τίποτε ή εντελώς τίποτε.

          Παρόλα που μια πανέμορφη περιοχή (Αργιθέα) έχει μετατραπεί σε «κρανίου τόπο», πληρώνοντας ήδη τις συνέπειες της «εκτροπής του Αχελώου»,  εξακολουθεί ακόμη να μην έχει δρόμο άσφαλτο σε Χωριά της και το Χειμώνα ν’ αποτελεί «είδηση» ότι αποκλείστηκαν τα Χωριά της …  από το χιόνι !

          Φαίνεται οι όροι  και οι προϋποθέσεις αποτελούσαν το άλλοθι για να πουν ότι «προχωρεί» το έργο και σιγά μην τις εφαρμόσουμε ή μην τις διεκδικήσουν κιόλας.

          Κάπως έτσι λειτούργησε το σύστημα που στα προγράμματα της Περιφέρειας και κυρίως του ΕΣΠΑ δεν ενέταξε ακόμη κανένα έργο ουσιαστικής άρσης του οδικού αποκλεισμού και της απομόνωσης της περιοχής Αργιθέας, αφού κι αυτή η σήραγγα Τυμπάνου, έμεινε με την «ολοκληρωμένη μελέτη» (;) της, η δε σύνδεση της λίμνης Πλαστήρα με την Αργιθέα μέσω σήραγγας, δεν έτυχε καν σχετικής μελέτης.

          Βλέπεις και εκείνο το πρόγραμμα «ΠΙΝΔΟΣ» παλιότερα το έκαναν για να τακτοποιήσουν ρουσφέτια στο Ιόνιο και να πληρώσουν τους «παραπονούμενους» μελετητές, που ακόμη δεν δέησαν να παραδώσουν τις μελέτες, μην και τυχόν ζητήσουμε την ένταξη των έργων στο ΕΣΠΑ. 

«Οι φορείς υλοποίησης και διαχείρισης των έργων υποχρεούνται εντός των διοικητικών τους μονάδων στη δημιουργία στελεχωμένου με το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό για την επόπτευση της υλοποίησης των περιβαλλοντικών όρων που τίθενται με την παρούσα απόφαση. Έργο των προαναφερομένων μηχανισμών θα είναι και η ετήσια εκπόνηση έκθεσης προόδου των έργων περιβαλλοντικής προστασίας και διαχείρισης τόσο κατά τη φάση κατασκευής, όσο και κατά τη φάση λειτουργίας των έργων..».

Από το 2006 πέρασαν πέντε χρόνια. Είμαι απολύτως βέβαιος ότι όχι μόνον «ετήσιες εκθέσεις» δεν έχουν συνταχθεί, αλλά ούτε καν «φορέας υλοποίησης και διαχείρισης του έργου» υπάρχει για ν’ αναλάβει την ευθύνη γι’ αυτό.

Φαίνεται ότι όλοι γνωρίζουν ότι στο έργο δεν τηρήθηκαν καν οι αυτονόητοι όροι συνέχισής του, που ψήφισε η ίδια η Βουλή και τα ευρώ που έλειπαν από τα ταμεία.

Θα σταματήσω εδώ επί του παρόντος για να δω τι θα διαχειρίζεται η ΠΑΣΕ στη συνεδρίασή της και αν πράγματι θέλει να χειριστεί το θέμα του Αχελώου με τη σοβαρότητα και την προοπτική που έχει και όχι με την προχειρότητα που πανηγύριζαν την «τροπολογία Σουφλιά», που κι αυτή έγινε για να κερδίσει χρόνο η μικροπολιτική και όχι το έργο του Αχελώου.

Και καλά ο Σουφλιάς παραιτήθηκε και πήγε σπίτι του.

Οι Αχελωο – έμποροι όμως φοβούμαι ότι ζουν και «βασιλεύουν», όπως και η έλλειψη διεκδικητικής στρατηγικής από τους ορεινούς τόπους.

Λάμπρος Γ. Τσιβόλας. Δημοτικός σύμβουλος αντιπολίτευσης Δήμου Αργιθέας.

Προηγούμενο άρθρο Κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Μουζακίου υλοποίηση σεμιναρίου Π.Ε. με θέμα: «ενέργεια - κλιματική αλλαγή»
Επόμενο άρθρο Κώστας Πάσχος : κυβέρνηση εθνικής ενότητας τώρα