Πραγματοποιήθηκε χθες η ημερίδα με θέμα «ΑΧΕΛΩΟΣ και ΒΙΩΣΙΜΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΩΝ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ – ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ» στο Αμφιθέατρο ΤΕΕ Μαγνησίας που διοργανώθηκε από την ΠΑΣΕ, σε συνεργασία με τη Νομαρχία Μαγνησίας. Στο ίδιο πλαίσιο θα διοργανωθούν 3 ακόμα Ημερίδες στις έδρες των άλλων τριών Θεσσαλικών νομών .
Στην ημερίδα παραβρέθηκαν ο Νομάρχης Καρδίτσας και Πρόεδρος της ΠΑΣΕ Φώτης Αλεξάκος, ο Νομάρχης Μαγνησίας Απόστολος Παπατόλιας, οι πρώην Νομάρχες Καρδίτσας Βασίλης Αναγνωστόπουλος και Μαγνησίας Γιάννης Πρίντζος οι οποίοι είναι και μέλη της ΠΑΣΕ, ο Κώστας Γκούμας μέλος της ΠΑΣΕ και εκπρόσωπος του Νομάρχη Λάρισας, οι Αντινομάρχες Μαγνησίας Νατάσσα Οικονόμου, Λεωνίδας Αναστασίου και Ηλίας Ξηρακιάς, οι Αντιδήμαρχοι Βόλου Γιάννης Κουρτίνας και Ιωάννης Στάμος, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Μαγνησίας Σωκράτης Αναγνώστου, ο Δημοτικός Σύμβουλος Μίλτος Ζιάκας, Νομαρχιακοί και Δημοτικοί Σύμβουλοι , εκπρόσωποι φορέων και υπηρεσιακοί παράγοντες.
Αναλυτικότερα στην ημερίδα αναπτύχθηκαν οι παρακάτω εισηγήσεις:
10:00 – 10:30 «Αχελώος: Τελευταίες εξελίξεις και περιβαλλοντική διάσταση του έργου», Κωνσταντίνος Παράσχης, Πολιτικός Μηχανικός Προϊστάμενος Τμήματος ΕΥΔΕ – ΟΣΥΕ Έργων Καρδίτσας
10:30 – 11:00 «Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Υδάτων και Βιώσιμη Περιφερειακή Ανάπτυξη», Βίκυ Ι. Καραγεώργου, Λέκτορας Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος
11:30 – 12:00 «Λειψυδρία και Βιώσιμη Διαχείριση στο Υδατικό Διαμέρισμα Θεσσαλίας», Νικήτας Μυλόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας,
12:00- 12:30 «Διαχειριστική Μελέτη των Υδάτινων Πόρων της Λεκάνης Απορροής του Πηνειού Ποταμού», Γιάννης Καραβοκύρης, Πολιτικός Μηχανικός, Δρ Υδρολογίας
12:30- 13:00 «Αχελώος: Εκτροπή ή Νομική Παρεκτροπή;» Μουρατιάν Φιλοθέη – Άλκηστη, Δικηγόρος, Μ.Π.Σ. Ευρωπαϊκού Δικαίου, Διεύθυνση Νομικών Υπηρεσιών Δ.Ε.Η. Α.Ε.
Ο Νομάρχης Καρδίτσας και Πρόεδρος της ΠΑΣΕ κ. Φώτης Αλεξάκος κήρυξε τις εργασίες της ημερίδας και τοποθετήθηκε :
«Πριν λίγες μέρες, ως ΠΑΣΕ, εκδώσαμε σε 50.000 αντίτυπα ένα ενημερωτικό τρίπτυχο με τίτλο «Ο Αχελώος πηγή ζωής και για τη Θεσσαλία». Αυτή είναι και η βασική μας θέση. Δεν επιδιώκουμε να στερήσουμε κάτι από τους φίλους της Αιτωλοακαρνανίας. Ζητάμε το 15% από το περίσσευμα του νερού που χύνεται στο Δέλτα Μεσολογγίου προκαλώντας πολλές φορές πλημμυρικά φαινόμενα, να μην πάει χαμένο, αλλά να δώσει ζωή στον Θεσσαλικό κάμπο που κινδυνεύει άμεσα με ερημοποίηση. Να σημειώσουμε ότι όλη η ποσότητα που ζητάμε να έρθει στη Θεσσαλία θα μπορεί να αποθηκευτεί μόνο τη χειμερινή περίοδο στις δυο λίμνες Συκιάς και Μεσοχώρας.
Η αναγκαιότητα μεταφοράς μέρους των νερών του άνω ρου του Αχελώου στη Θεσσαλική πεδιάδα έχει απαντηθεί και τεχνοκρατικά πολλές φορές, με πιο πρόσφατο το σχέδιο διαχείρισης των λεκανών απορροής των ποταμών Αχελώου και Πηνειού Θεσσαλίας που ενσωματώθηκε στο Νόμο 3481/2006 ΦΕΚ 162/Α’/ 2.8.2006.
Η μερική μεταφορά νερού από τον άνω ρου του Αχελώου, ενώ ξεκίνησε πριν 26 χρόνια ως έργο αναπτυξιακό και αρδευτικό, έχει εξελιχθεί σε περιβαλλοντικό αφού τα νερά του:
α) μπορούν να αποτρέψουν τον κίνδυνο ερημοποίησης της Θεσσαλίας από την εξάντληση των υπόγειων υδατικών αποθεμάτων, την υφαλμύρωση του τμήματος αυτών που βρίσκονται στην Ανατολική Θεσσαλία και την νιτρορύπανση αυτών που έχουν απομείνει.
β) θα μειώσουν την ρύπανση του Πηνειού ποταμού με τη διατήρηση της οικολογικής παροχής, ιδιαίτερα τη θερινή περίοδο, που αυτή μηδενίζεται.
γ) θα παρέχουν στην Εθνική οικονομία 400 ΜW πράσινης ενέργειας από την λειτουργία των υδροηλεκτρικών εργοστασίων.
Το έργο επίσης εξελίχθηκε σε υδρευτικό, αφού από τα νερά του προσδοκούν να υδρευτούν το πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου και όλες οι περιοχές των αξόνων Λάρισας – Βόλου και Λάρισας – Φαρσάλων, που κάθε καλοκαίρι υποφέρουν.
Η αντίληψη ότι για το υδατικό έλλειμμα της Θεσσαλίας ευθύνονται οι καλλιέργειες και η σπατάλη στην άρδευση δεν ευσταθεί σε καμιά περίπτωση. Οι αγρότες της Θεσσαλίας (στην Ανατολική Θεσσαλία σε ποσοστό 80% ) χρησιμοποιούν στάγδην άρδευση και φυσικά δεν είναι τρελοί να αντλούν νερό από 250 μ. βάθος και να το σπαταλούν.
Η απεμπλοκή του έργου από τις δικαστικές διενέξεις και η ταχεία ολοκλήρωσή του πέραν των λόγων ουσίας είναι επιβεβλημένη και από την εξέλιξη των μέχρι τώρα εργασιών οι οποίες βαίνουν προς το τελικό στάδιο. Συγκεκριμένα, το φράγμα Συκιάς έχει ολοκληρωθεί περισσότερο από το 75% του έργου και το κόστος ολοκλήρωσης μπορεί να αποσβεστεί σε λιγότερο από τρία (3) χρόνια. Η σήραγγα εκτροπής έχει ολοκληρωθεί το 86% του έργου και απαιτούνται μόλις 34 εκ. € για την ολοκλήρωσή της.
Μετά τη άδικη απόφαση του ΣτΕ για προσωρινή διακοπή των εργασιών οι τελευταίες εξελίξεις δημιουργούν συγκρατημένη αισιοδοξία για την επανέναρξη και ολοκλήρωση των εργασιών.
Συγκεκριμένα, ολοκληρώθηκαν οι δυο πραγματογνωμοσύνες που δείχνουν ότι είναι απαραίτητη η ολοκλήρωση της επένδυσης για να μην κινδυνεύσει η μελλοντική ζωή της σήραγγας και ότι οι εργασίες επένδυσης δεν προκαλούν καμιά περιβαλλοντική επιβάρυνση. Με βάση τα παραπάνω θα υποβάλλουμε από κοινού με το Υπουργείο Μεταφορών, εντός του μήνα στο ΣτΕ αίτηση ανάκλησης της απόφασης 141/2010 με την οποία διατάχθηκε η προσωρινή διακοπή των εργασιών. Παράλληλα, η ολοκλήρωση της διαδικασίας ανάθεσης της μελέτης των σχεδίων διαχείρισης όπου το βασικό συμπράττον γραφείο είναι των αδελφών Καραβοκύρη που έχουν ήδη συντάξει τα σχέδια διαχείρισης που ενσωματώθηκαν στο ν. 3481/2006 γνωστό ως νόμο Σουφλιά.
Τέλος, ως ΠΑΣΕ επειδή θέλουμε οι πολίτες να είναι ενημερωμένοι και σύμμαχοί μας, παίρνουμε μια σειρά από πρωτοβουλίες στις οποίες συμπεριλαμβάνονται:
— Η έκδοση πριν 15 μέρες ενός τρίπτυχου ενημερωτικού φυλλαδίου σε 50.000 αντίτυπα που ήδη διανεμήθηκε με στόχο να φθάσε σε κάθε Θεσσαλική γωνιά και όχι μόνο.
— Η συγκέντρωση και ταξινόμηση σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή όλου του αρχειακού υλικού που αφορά τον Αχελώο.
— Η δημιουργία της ιστοσελίδας «www.ergaaxeloou.gr» η οποία θα είναι επισκέψιμη από το τέλος Σεπτεμβρίου.
— Η έκδοση ενός πληρέστερου 16σελιδου ενημερωτικού φυλλαδίου για τα έργα του Αχελώου, που θα είναι έτοιμο στο τέλος του Οκτώβρη.
— Η διοργάνωση, εντός του φθινοπώρου τεσσάρων (4) ημερίδων, στις πρωτεύουσες των Θεσσαλικών Νομών με θεματολογία τα έργα του Αχελώου και την αναγκαιότητα μεταφοράς νερού στη Θεσσαλία που η πρώτη είναι η παρούσα.
Κλείνω με τη διαβεβαίωση ότι διατηρώντας το κλίμα σύμπνοιας και ενότητας θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά όλες τις εξελίξεις, προτείνοντας λύσεις και ασκώντας πίεση για την επιτάχυνση των ενεργειών που θα οδηγήσουν στην ολοκλήρωση του πολύπαθου έργου. Είναι ένα έργο που η διεκδίκησή του πρέπει να ενώνει τους Θεσσαλούς και όχι να λειτουργεί ως παράγοντας ανώφελων τριβών και εντάσεων».
Ο Νομάρχης Μαγνησίας Απόστολος Παπατόλιας που φιλοξένησε στην έδρα του Νομού τις εργασίες της ημερίδας έκανε τον ακόλουθο χαιρετισμό:
«Κύριοι συνάδελφοι της Αυτοδιοίκησης Κυρίες και Κύριοι,
Η σημερινή ημερίδα έχει μία ιδιαίτερη σημασία, διότι τώρα ξεκινά ουσιαστικά η προσπάθεια ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης πάνω στο θέμα της θεμελίωσης – τεκμηρίωσης της αναγκαιότητας του έργου της μερικής μεταφοράς του άνω ρου του Αχελώου.
Αυτή η ημερίδα εντάσσεται, όπως ανέφερε και ο συνάδελφος Φώτης Αλεξάκος, σε ένα πλαίσιο ενεργειών που έχουμε αποφασίσει σε μια πολύ σημαντική συνεδρίαση του Πανθεσσαλικού μας οργάνου, της ΠΑΣΕ, που έλαβε χώρα τον περασμένο Μάρτιο, στην οποία αν μπορούσα να αποκωδικοποιήσω τα σημαντικότερα συμπεράσματα, είχαμε αποφασίσει:
- Η πολιτική ενότητα του θεσσαλικού χώρου για τη διασφάλιση του έργου, είναι εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για τη σωτηρία του. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγουμε συμπεριφορές ή και δημόσια προβολή θέσεων, η οποία τραυματίζει αυτή την ενότητα και διαιρεί το μέτωπό μας αντί να το πολλαπλασιάζει. Άρα αποχή από συμπεριφορές που τραυματίζουν την ενότητα και προκαλούν αντιπαραθέσεις.
- Η αυτοδιοικητικοί και πολιτικοί φορείς που συμμετέχουν στο Πανθεσσαλικό Όργανο, οφείλουν να συντονίζουν τις ενέργειές τους και στο πλαίσιο αυτό, να αξιοποιήσουν κάθε νομικό ή επικοινωνιακό μέσο που έχουν στη διάθεσή τους, έτσι ώστε να ανατρέψουν μία δυσμενή εικόνα που υπάρχει στην Πανελλαδική κοινή γνώμη, σε σχέση, με την αναγκαιότητα ή όχι του έργου. Φαίνεται ότι αυτή η προσπάθεια συστηματοποίησης της επιχειρηματολογίας με το φυλλάδιο, με την διοργάνωση των ημερίδων, με τη δημιουργία της ιστοσελίδας, ήδη έχει αρχίσει να αποφέρει καρπούς, δημιουργεί καλύτερο κλίμα και αποκαθιστά κατά κάποιο τρόπο, αυτό το τεράστιο έλλειμμα προβολής το οποίο υπήρχε σε σχέση με τις θέσεις μας.
- Χρέος επίσης των ανθρώπων της αυτοδιοίκησης είναι να λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά σε αυτή τη προσπάθεια, να αξιοποιήσουν τη σχέση εγγύτητας που έχουν με τους πολίτες για να διαδώσουμε τα επιχειρήματα.
Ανέφερε πολύ συγκεκριμένα και πολύ μεθοδικά ο συνάδελφος Φώτης Αλεξάκος, όλα τα επιχειρήματα τα οποία συνηγορούν υπέρ της συνέχισης του έργου. Με ιδιαίτερη έμφαση δε αναφέρθηκε στην ανάγκη διασφάλισης μιας μεγάλης δημόσιας επένδυσης, στην οποία έχουν δαπανηθεί τόσα και τόσα ποσά και είναι παντελώς ανορθολογικό από κάθε άποψη η διακοπή της.
Εκτιμώ ότι πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερο βάρος στην προβολή του περιβαλλοντικού χαρακτήρα του έργου, με το γνωστό επιχείρημα που συνδέεται με την αποτροπή της ερημοποίησης του θεσσαλικού κάμπου και τη διασφάλιση των οικοσυστημάτων της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Είναι όμως επίσης αλήθεια, ότι αυτά τα επιχειρήματα υπέρ του περιβαλλοντικού χαρακτήρα του έργου, δεν έχουν βρει σήμερα ευήκοα ώτα στην κοινή γνώμη της χώρας μας. Χρέος μας είναι να αντιστρέψουμε αυτή την παραπειστική εικόνα που έχει δημιουργηθεί και να αναζητήσουμε συμμάχους παντού. Στην κοινωνία , στο χώρο της επιστήμης και στο χώρο της πολιτικής. Και να θεμελιώσουμε, το περιβαλλοντικό αυτό χαρακτήρα και εκτιμώ εδώ ότι η στήριξη της επιστημονικής κοινότητας, έχουμε σήμερα μαζί μας δύο εμφανής εκπροσώπους της, αλλά και η συμπαράσταση των πολιτών με περιβαλλοντικές ευαισθησίες θα μπορέσουν να λειτουργήσουν καταλυτικά για την προώθηση του έργου. Και επιτρέψτε μου να πω, ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να περάσουμε την εικόνα ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις. Εμείς σήμερα, προσκαλέσαμε στην ημερίδα αυτή, όλες τις περιβαλλοντικές οργανώσεις του Νομού, να έρθουν και να συζητήσουμε για την αναγκαιότητα του έργου. Δημόσια, ανοιχτά και με επιχειρήματα.
Πρέπει επομένως και αυτές οι οργανώσεις να αναγνωρίσουν, ότι τα επιχειρήματα τα οποία προβάλλονται υπέρ της μερικής μεταφοράς του νερού, είναι κι αυτά πειστικά. Εμείς πιστεύουμε δε, ότι αυτά τα επιχειρήματα, εξυπηρετούν πολύ καλύτερα το αξιακό σύστημα που οι ίδιοι υπηρετούν. Άλλωστε με αστήρικτες και αδικαιολόγητες εμμονές δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε δημόσιο διάλογο. Ενώ αντιθέτως, αν γίνει μια ορθολογική οργάνωση διαλόγου, πιστεύουμε ότι η κοινή γνώμη θα πειστεί για την αναγκαιότητα του έργου.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια, οφείλουμε να ασκήσουμε κριτική και στις αποφάσεις του ΣτΕ, καθώς ελέγχονται και οι αποφάσεις του Ανώτατου Ακυρωτικού δικαστηρίου για τη νομική και ουσιαστική τους ορθότητα. Εδώ υποβαθμίστηκε αδικαιολόγητα η περιβαλλοντική διάσταση του έργου. Θα έπρεπε επίσης να ληφθεί υπόψη ότι η αρχή της αειφορίας είναι μία πολυσύνθετη αρχή, στην οποία η κοινωνική παράμετρος είναι ισοδύναμη με την παράμετρο της περιβαλλοντικής προστασίας και της οικονομικής ανάπτυξης. Άρα η συμβατότητα της μεταφοράς του νερού, δεν θα έπρεπε να εξεταστεί αποκλειστικά και μόνο υπό το στενό πρίσμα των ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεων στη χλωρίδα και την πανίδα μιας περιοχής του οικοσυστήματος. Αλλά θα έπρεπε να εξεταστεί στο σύνολό του. Από τη μεγάλη δηλαδή, περιβαλλοντική καταστροφή που θα προκύψει από τη μη εκτέλεση του έργου. Και εδώ και η Διεθνής εμπειρία και η περιβαλλοντική νομοθεσία, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιβαλλοντικό επίπεδο, θεμελιώνουν και με το παραπάνω την ανάγκη της μεταφοράς του νερού και τη διασφάλιση της περιβαλλοντικής παροχής με την έννοια της διασφάλισης της αναγκαίας ποσότητας νερού, για να σωθούν τα οικοσυστήματα. Και ολοκληρώνω με μια παρατήρηση:
Πιστεύω ότι ο Νόμος του 2006, παρά το ότι είχε ένα στιβαρό υπόβαθρο αιτιολόγισης των περιβαλλοντικών ωφελειών που θα προκύψουν από την εκτέλεση του έργου, δεν τήρησε τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας σε σχέση με τον τρόπο που πρέπει να εκπονούνται τα Διαχειριστικά Σχέδια. Ήταν κατ΄ όνομα Διαχειριστικό Σχέδιο και δεν είχε καταρτιστεί με βάση τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας και για αυτό το λόγο έγινε και ευάλωτο το έργο στις δικαστικές προσφυγές. Το σημαντικό όμως είναι να πούμε σήμερα ότι η οδηγία του 2000, σε καμία περίπτωση δεν απαγορεύει τη μεταφορά νερού. Αυτό είναι δεδομένο, όσο κι αν ψάξει κανείς δεν θα βρει πουθενά ρητή απαγόρευση ή έστω που να προκύπτει με σαφή τρόπο ερμηνευτικά για τη μεταφορά του νερού. Αυτό σημαίνει ότι δεν ήταν αρνητικός ο κοινοτικός Νομοθέτης στη μεταφορά του νερού, αρκεί βεβαίως να τηρούνται κάποιες συγκεκριμένες προϋποθέσεις περιβαλλοντικής προστασίας. Πρέπει τέλος να δούμε, ότι το ζήτημα της βιώσιμης και ορθολογικής διαχείρισης των νερών, είναι πάνω από όλα ζήτημα καλής διακυβέρνησης, διοίκησης αν θέλετε, γιατί όπως διοικούνται οι ανθρώπινοι πόροι έτσι διοικούνται και οι φυσικοί πόροι. Για αυτό λοιπόν είναι πολύ σημαντικό να αναπτύξουμε έναν διαπεριφερειακό διάλογο με τους φορείς της Αιτωλοακαρνανίας , όπως δεν είμαστε σε πόλεμο με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, έτσι δεν είμαστε σε πόλεμο και με τους φορείς της Αιτωλοακαρνανίας.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πρέπει να συγκροτηθούν τα περιφερειακά συμβούλια, να λειτουργήσουν τα θεσμικά όργανα για την προστασία των νερών και οι φορείς των δύο περιοχών να αναζητήσουν από κοινού λύσεις για τη δίκαιη κατανομή των ωφελημάτων από τη την εκτέλεση του έργου, αλλά και για τη θεσμοθέτηση τυχόν αντισταθμιστικών μέτρων για τη διασφάλιση της ισόρροπης αυτής ανάπτυξης.
Χρέος μας πάντως είναι, και το έχουμε αποδείξει αυτό με τις ενωτικές μας προσπάθειες στην ΠΑΣΕ, να εγγυηθούμε ότι πλέον ενώπιον του Ευρωπαϊκού δικαστηρίου που εκκρεμεί η υπόθεση δεν θα επαναληφθεί το ατυχές σκηνικό με την εκδίκαση της υπόθεσης στο ΣτΕ, όπου η στάση του Δημοσίου χαρακτηρίστηκε από αμφιθυμία. Πρέπει επομένως το Δημόσιο να έχει μία και ενιαία στάση και πρέπει να προκληθεί πλέον μία ουσιαστική κινητικότητα στο εσωτερικό της Κυβέρνησης, έτσι ώστε να διαμορφωθεί μια ισχυρή άμυνα με προβολή της επιχειρηματολογίας για τον περιβαλλοντικό χαρακτήρα του έργου ενώπιον του ΔΕΚ. Έτσι θα ακυρώσουμε έμπρακτα κάθε μικροκομματική ή άλλη στενά παραταξιακή λογική και έτσι θα δώσουμε μια απάντηση σε μια κατά τη γνώμη μου αδιέξοδη λογική, όπου προκρίνει μια καθαρά πολιτική διαχείριση του ζητήματος , με μια ανακοίνωση του Πρωθυπουργού , με μια πολιτική δήλωση, η οποία παρά την αδιαμφισβήτητη βαρύτητά της, αν δεν συνδυάζεται με ένα συγκεκριμένο σχέδιο διάσωσης του Αχελώου, με την υιοθέτηση ενός πλάνου συγκεκριμένου ενεργειών, από την ημερίδα που κάνουμε σήμερα μέχρι και τη διαμόρφωση μιας κοινής πολιτικής γραμμής για το πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε τα εμπόδια. Εκτιμώ ωστόσο, ότι οι ενέργειες που κάναμε μέχρι σήμερα, έχουν αποδώσει καρπούς και δίνουν αποτελέσματα και θα πάμε στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο πλέον με μια ενιαία στάση υποστήριξης της αναγκαιότητας της συνέχισης του έργου και αυτό θα σημάνει την αρχή του τέλους, όλων αυτών των εμποδίων, για ένα έργο, που πραγματικά θα δώσει ζωή στη Θεσσαλία».
