Χειροπέδες, κράνη και πηλήκια του 1900, σημαίες, λάβαρα, μετάλλια, παράσημα, παλιές γραφομηχανές, σπάνιες φωτογραφίες, στολές και αστυνομικά σήματα «παρατάχθηκαν» στους χώρους του ιστορικού κτιρίου που φιλοξενούσε στο παρελθόν τους μαθητές του 1ου Δημοτικού Σχολείου Καρδίτσας, και διηγούνται την ιστορία της Ελληνικής Χωροφυλακής, της Αστυνομίας Πόλεων και της Αγροφυλακής. Στο Αστυνομικό Μουσείο Καρδίτσας φυλάσσονται σήμερα περίπου 2.000 αντικείμενα, που «σκιαγραφούν» την πορεία των τριών Σωμάτων και αναδεικνύουν την προσφορά τους στην ελληνική κοινωνία.
«Οπως έλεγε ο εθνικός μας ποιητής, Κωστής Παλαμάς, χρωστάμε σε όσους ήρθαν, πέρασαν, θα ‘ρθουν και θα περάσουν. Η ιστορική μνήμη είναι το δημιουργικό εμπόδιο στην ιστορική μας αμνησία, που πολλές φορές καλλιεργείται σκόπιμα. Η ιστορία δεν ξεχνάει, δεν ψεύδεται, δεν κρύβει την αλήθεια. Είναι ο αδέκαστος κριτής που μετράει αλάνθαστα το έργο των ανθρώπων» λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο ιδρυτής του μουσείου, υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας Δημήτρης Καλλιαντζής. Παλαιό στέλεχος της Διεθνούς Ενωσης Αστυνομικών και συλλέκτης εδώ και 30 χρόνια, ο κ. Καλλιαντζής κατάφερε να συγκεντρώσει πολύτιμα αντικείμενα, βιβλία, φακέλους και «κιτρινισμένα» έγγραφα από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που τοποθετήθηκαν με… ευλάβεια στα ράφια και στις προθήκες του μουσείου.
«Μια στολή του 1960 τη βρήκα σκονισμένη σε ένα παλαιοπωλείο και την αγόρασα. Εδωσα πολλά χρήματα για να μεγαλώσω τη συλλογή μου, αλλά με βοήθησαν και πολλοί συνάδελφοι, φίλοι, ακόμα και άγνωστοι. Αλλος μου έφερε τη στολή του παππού του, άλλος ένα παλιό σπαθί, όλα έχουν την αξία τους. Στο μουσείο υπάρχουν σήμερα περισσότερες από 100 στολές, σφραγίδες, πένες, μελανοδοχεία, πινακίδες αστυνομικών τμημάτων, αριστεία ανδρείας, άρβυλα, κουμπιά, σφυρίχτρες, ξίφη, παλαιός οπλισμός, περιοδικά, κανονιστικές διαταγές, επίσημα Δελτία Χωροφυλακής, είδη εστίασης και φωτισμού, επετειακά αναμνηστικά πιάτα και κούπες. Εχω έναν πολεμικό σταυρό του 1910, παράσημα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και ένα χειροκίνητο τηλέφωνο εκστρατείας με μηχανισμό σημάτων Μορς. Εκπληκτικό κομμάτι» λέει ο ίδιος.
Ανάμεσα στα εκθέματα υπάρχουν επίσης στολές και κράνη από άλλες χώρες, από τη γειτονική Αλβανία και την Ιταλία ως τον Καναδά, την Γκάνα και τη Νέα Ζηλανδία. «Είμαι σε ανοιχτή γραμμή με συλλέκτες και με αστυνομικούς συλλόγους από το εξωτερικό και, κατά καιρούς, κάνουμε ανταλλαγές. Μου στέλνουν ένα κράνος, τους δίνω ένα καπέλο ή κάτι άλλο, αναμνηστικό. Εχω αντικείμενα από την Τυνησία, τη Νιγηρία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, τη Ρωσία, την Αυστρία, το Βέλγιο, μια στολή Γερμανού συνταγματάρχη, πρώην διοικητή της αστυνομικής σχολής του Βερολίνου, και άλλη μια γυναικεία στολή, της έφιππης αστυνομίας του Καναδά. Τώρα περιμένω να μου στείλουν και μια στολή από τη Σερβία» σημειώνει.
Πριν από λίγο καιρό ο κ. Καλλιαντζής κατάφερε να εξασφαλίσει και κειμήλια μεγάλης ιστορικής αξίας, που συνδέονται με το θρυλικό ύψωμα 731, βόρεια της Κλεισούρας, εκεί που τον Μάρτιο του 1941 οι μαχητές του Ελληνικού Στρατού από την Καρδίτσα, τα Τρίκαλα και τις Σέρρες κατατρόπωσαν τις ιταλικές δυνάμεις του Μουσολίνι, ο οποίος ήθελε να «σπάσει» τις ελληνικές γραμμές και να μπει θριαμβευτής στα Ιωάννινα. «Οι Ελληνες έσκαβαν αλεπότρυπες και κρύβονταν στο χώμα όση ώρα βομβάρδιζαν τις θέσεις τους οι Ιταλοί. Και, όταν οι εχθροί πλησίαζαν, νομίζοντας ότι δεν είχε μείνει ούτε ένας Ελληνας ζωντανός, οι στρατιώτες μας έβγαιναν από τα τούνελ και τους θέριζαν με τις ξιφολόγχες. Μια χούφτα ήταν οι Ελληνες και κατατρόπωσαν τους Ιταλούς, που είχαν χιλιάδες άνδρες. Για τέτοιους ήρωες μιλάμε» εξηγεί ο κ. Καλλιαντζής.
Η γωνιά για τους (4.000) πεσόντες
Μια γωνιά του Αστυνομικού Μουσείου Καρδίτσας είναι αφιερωμένη στους περίπου 4.000 αστυνομικούς και χωροφύλακες που έπεσαν την ώρα του καθήκοντος. «Είναι ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος προς τιμήν των 3.500 πεσόντων αστυνομικών της Χωροφυλακής, των 250 της Αστυνομίας Πόλεων και των 200 της Ελληνικής Αστυνομίας, που θυσιάστηκαν εκτελώντας το χρέος τους απέναντι στην πατρίδα και στον Ελληνα πολίτη για να διασφαλιστούν η κοινωνική ειρήνη και συνοχή, όπως επιτάσσουν το Σύνταγμα και οι νόμοι της χώρας. Ολοι οι επισκέπτες του μουσείου στέκονται λίγο παραπάνω σε αυτό το σημείο. Σκέφτονται, μαθαίνουν, θυμούνται, συγκινούνται» αναφέρει ο κ. Καλλιαντζής.
Στον τοίχο έχουν τοποθετηθεί αντίγραφα πολεμικών σημαιών, της εποχής του βασιλιά Παύλου, βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών προς την Αστυνομία Πόλεων και τη Χωροφυλακή, ρητά και επιγραφές, παράσημα, μετάλλια, εικόνες αγίων και μια μαρμάρινη αναθηματική πλάκα με ονόματα πεσόντων. «Αναγράφονται περίπου 1.800 ονόματα νεκρών αστυνομικών. Στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο μπορεί κάποιος να διαβάσει και τους στίχους του πρώτου εμβατηρίου της Χωροφυλακής, όπως γράφτηκε το 1947, που αναφέρεται στους φρουρούς της Ελλάδας. Πολλές φορές, η προσφορά των Σωμάτων στην πατρίδα μας αποσιωπάται. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε εκείνους που έδωσαν το δικό τους σήμερα για να διασώσουν το δικό μας αύριο».
Ελεύθερη είσοδος με ραντεβού
Το Αστυνομικό Μουσείο Καρδίτσας ιδρύθηκε το 2013 και βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, στη συμβολή των οδών Βασιαρδάνη και Μπιζανίου, δίπλα στο Αρχαιολογικό Μουσείο και στη Δημοτική Πινακοθήκη. Η είσοδος είναι ελεύθερη, ενώ επισκέψεις πραγματοποιούνται κατόπιν συνεννόησης με τον ιδρυτή του μουσείου στα τηλέφωνα 2441025651 και 6998881088. «Στο μουσείο έρχονται κυρίως νέοι άνθρωποι, που θέλουν να ενημερωθούν για την ιστορική πορεία και τη δράση της Χωροφυλακής, της Αστυνομίας και της Αγροφυλακής. Μας επισκέπτονται μαθητές, στο πλαίσιο εκπαιδευτικών εκδρομών, νεαροί αστυνομικοί, σπουδαστές της Στρατιωτικής Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών και απλοί πολίτες. Κρίνοντας από τα σχόλια που αφήνουν στο Βιβλίο Επισκεπτών, οι περισσότεροι εντυπωσιάζονται από την ξενάγηση» λέει ο κ. Καλλιαντζής.