Σε πολλά μέρη της ορεινής κυρίως περιοχής του Νομού μας υπάρχουν ερείπια από αρχαία φρούρια. Σήμερα απέμειναν μόνο μερικοί τεράστιοι ογκόλιθοι και πάρα πολλοί μύθοι και θρύλοι για τους γίγαντες που τα κατασκεύασαν και τους βασιλιάδες που τα υπερασπίστηκαν.
Ερείπια αυτών των κάστρων, που ο λαός τα ονομάζει «Παλιόκαστρα», υπάρχουν στα χωριά: Αμπελικό, Απιδιά, Αργιθέα, Βλοχό, Γόμφους, Θραψίμι, Καλλίθηρο, Καστανιά, Καταφύγι, Κέδρο, Κτιμένη, Λεοντάρι, Μεταμόρφωση, Μητρόπολη, Μορφοβούνι, Πύργο Ιθώμης, Πύργο Κιερίου, Ρεντίνα, Συκεώνα, Σμόκοβο, Φανάρι, Φύλλο, Ορφανά, Δαφνοσπηλιά κ.α.
Αξίζει να αναφερθούμε ιδιαίτερα στο περίφημο βυζαντινό κάστρο του Φαναρίου, γιατί είναι το μόνο που σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση.
Το φρούριο έχει πολυγωνικό σχήμα, η περίμετρός του είναι διακόσια τριάντα μέτρα κι έχει πέντε τετράπλευρους πύργους.
Στα βορινά υπάρχει ένας τοίχος αντιστήριξης και στα νότια του κάστρου μια τοξωτή πύλη. Συμπληρωματικά υπήρχε ένας ιδιαίτερα ισχυρός τετραγωνικός πύργος για την κάλυψη την πύλης στη δυτική πλευρά.
Τα τείχη έχουν ύψος δέκα μέτρα, πλάτος δύο, είναι κατασκευασμένα από καλοπελεκημένη πέτρα και από σπαστά τούβλα. Κατά την τουρκοκρατία χρησιμοποιήθηκε από τους Τούρκους και μετά την απελευθέρωση από τον ελληνικό στρατό, ως στρατώνας.
Όλες οι προσπάθειες των τοπικών παραγόντων κατά το παρελθόν να χρηματοδοτηθεί και να αξιοποιηθεί το μοναδικό αυτό βυζαντινό κάστρο – φρούριο του Νομού μας, απέτυχαν. Ωστόσο, τελευταία η Πολιτεία δείχνει αμέριστο ενδιαφέρον για την προβολή του.
Όμως, παρ’ όλη την ερήμωσή του, τα γκρεμίσματά του και τις καταστροφές, το κάστρο του Φαναρίου, σε πείσμα του καιρού και των ανθρώπων, διατηρεί ακόμη μια μυστηριώδη κι επιβλητική εικόνα.
ΠHΓH από το
βιβλίο:Nομαρχιακή
Aυτοδιοίκηση
Kαρδίτσας
“EΓXEIPIΔIO TOΠIKHΣ IΣTOPIAΣ”
