Η παλιά οικία του αειμνήστου Καναλιώτη Λάμπρου Παπαγεωργίου, κτίριο το οποίο έχει κληρονομήσει με συμβολαιογραφική πράξη ο Σύλλογος Καναλιωτών Καρδίτσας της Αθήνας, θα στεγάζει από τις 20 Ιουλίου 2012 όπου θα γίνουν και τα επίσημα εγκαίνιά του, τους σκοπούς και τις εκδηλώσεις του παραπάνω συλλόγου, ενώ θα λειτουργεί και ως ξενώνας που θα φέρει το όνομα του δωρητή. Το κτίριο που ανασκευάστηκε και διαμορφώθηκε σε παραδοσιακό ξενώνα θα εκπληρώνει μεν τον κύριο σκοπό της διαθήκης, θα εμπλουτιστεί δε η λειτουργία του και με σκοπούς πολιτισμικού, ιστορικού, οικονομικού και κοινωνικού χαρακτήρα σχετικούς με την αποδημία και τον απόδημο πληθυσμό των Καναλιωτών. Η ευρύτητα των σκοπών του ξενώνα αφενός θα συνάδει με την επιθυμία του διαθέτη ως προς τη χρήση του κτιρίου, αφετέρου θα υπηρετεί το θεσμό της αποδημίας θεμελιώνοντας το χαρακτηρισμό του ξενώνα και ως το «Σπίτι του Απόδημου Καναλιώτη». Σε ειδική προθήκη στο χώρο υποδοχής του ξενώνα θα στεγαστούν τα βιβλία, το λοιπό έντυπο αρχειακό υλικό καθώς και προσωπικά αντικείμενα – ενθυμήματα του διαθέτη Λάμπρου Παπαγεωργίου.
Ειδικοί σκοποί
Ειδικότερα το Σπίτι του Απόδημου Καναλιώτη θα εξυπηρετεί τους παρακάτω σκοπούς:
- Τη φιλοξενία απόδημων Καναλιωτών που δεν έχουν πλέον για διάφορους λόγους, δυνατότητα διαμονής ή φιλοξενίας σε προγονική κατοικία
- Την υποδοχή και δημιουργία αρχειακού υλικού των εκδόσεων των διαφόρων συλλογικών οργάνων και ομάδων των απανταχού αποδήμων Καναλιωτών (εφημερίδων, φυλλαδίων κλπ) για τη διατήρηση της μνήμης αλλά και ως πηγή μελέτης των συνθηκών ζωής, των πολιτισμικών δραστηριοτήτων και επαγγελματικών επιτευγμάτων των απόδημων Καναλιωτών στις αμέτρητες πολιτείες που διεσπάρησαν, έζησαν, πρόκοψαν και διατήρησαν τους μεταξύ τους δεσμούς και τις κοινές τους παραδόσεις
- Τη λειτουργία εργαστηρίου μελέτης του φαινομένου της αποδημίας των Καναλιωτών και της μετανάστευσης γενικότερα
- Την υποδοχή και προβολή ενθυμημάτων σχετικών με παραγωγικές, πολιτισμικές και κοινωνικές δραστηριότητες, όπως βραβείων, επαίνων κλπ των απόδημων Καναλιωτών
- Τη λειτουργία του ως χώρου συναντήσεων ομάδων εργασίας σχετικών με την αποδημία και επίσης ως χώρου άλλων πολιτισμικού και κοινωνικού χαρακτήρα εκδηλώσεων συλλογικών οργάνων του απόδημου και ντόπιου πληθυσμού
- Τη συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο, το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο και την Πινακοθήκη των Καναλίων για την από κοινού διοργάνωση πολιτισμικών και εορταστικών εκδηλώσεων, την από κοινού μελέτη, ανάδειξη και προβολή της τοπικής ιστορίας, της τοπικής παράδοσης, του πολιτισμού και της οικονομικής ζωής του χωριού
Το κτίριο
Το συγκεκριμένο κτίριο είναι ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας όχι μόνο για το χωριό των Καναλίων αλλά και για ολόκληρη την περιοχή. Στοιχεία που το κάνουν ιδιαίτερο, είναι η παλαιότητά του, η τυπική αρχιτεκτονική του και η στερεότητά του. Το κτίριο, σύμφωνα με τα ευρήματα, κατασκευάστηκε πριν το 1900. Εύρημα από τα υλικά της παλαιάς κατοικίας, μια χειροποίητη κεραμίδα που φέρει τη χρονολογία 1896 ενισχύει το συμπέρασμα αυτό. Τα ξύλινα διαζώματα περιμετρικά του κτιρίου, τα μικρά παράθυρα με σιδερένια κάγκελα και χωρίς εξωτερικά πατζούρια, είναι χαρακτηριστικά που εμφανίζονται σε πολύ λίγα σπίτια στο χωριό, που είναι τα πιο παλιά. Η εσωτερική του διαρρύθμιση με τα δύο μεγάλα δωμάτια και την κουζίνα ενδιάμεσα, δείχνει νεότερη αρχιτεκτονική μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881, χωρίς να ξεφεύγει από τα κύρια χαρακτηριστικά όλων των παλαιών κτιρίων του χωριού, με τον μακρόστενο συμπαγή όγκο, τη συμμετρία των ανοιγμάτων προσανατολισμένων νοτιοανατολικά και με ένα μικρό μπαλκόνι στη νότια είσοδο του κτιρίου. Το διώροφο κτίριο της κατοικίας εντυπωσιάζει με την στερεότητά του παρ’ όλα τα χρόνια που το βαραίνουν, βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση και είναι στατικά επαρκές, καθώς μέχρι πριν λίγα χρόνια κατοικούνταν, όπως και η πλακοσκεπής αποθήκη. Εκτός από λίγες ρωγμές μικρού εύρους και κάποια αστοχία λόγω υγρασίας στο σημείο της σκάλας, δεν παρατηρήθηκαν ιδιαίτερα προβλήματα. Εκείνο που έκανε υποχρεωτική την άμεση συντήρησή του ήταν ένα τμήμα της στέγης που άνοιξε και που εάν παρέμενε θα ήταν καταστροφικής σημασίας για το κτίριο. Έτσι ζητήθηκε και χορηγήθηκε πολεοδομική έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας για τη συντήρηση του κτιρίου και την αντικατάσταση της στέγης. Έγιναν επισκευές των όψεων με αμμοβολή και αρμολόγημα και η αντικατάσταση της υπάρχουσας στέγης στο κτίριο, ενώ αντικαταστάθηκαν και τα κουφώματα. Ο αείμνηστος Λάμπρος Παπαγεωργίου για να απολαμβάνει τη θέα προς το θεσσαλικό κάμπο μετέτρεψε το ένα παράθυρο ανατολικά σε πόρτα και έφτιαξε βεράντα με τσιμέντο πάνω από το μικρό αποθηκάκι που υπήρχε εκεί,. Όπως και το κύριο μπαλκόνι πάνω από την είσοδο το έκανε με τσιμέντο. Το δεύτερο καθαιρέθηκε και αντικαταστάθηκε με ξύλινο όπως ήταν το αρχικό του υλικό, ενώ το δεύτερο κρίθηκε ότι έπρεπε να παραμείνει για να μη δημιουργηθούν στατικά προβλήματα στην αποθήκη. Όλες οι εργασίες έγινανμε σεβασμό στην παράδοση και θεωρείται ότι το αποτέλεσμα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που είχαν τεθεί, της διάσωσης και της ανάδειξης του κτιρίου.
Ο Λάμπρος Παπαγεωργίου
Ο Λάμπρος Παπαγεωργίου του Δημητρίου και της Παρασκευής γεννήθηκε στα Κανάλια το 1898 και ήταν ο πέμπτος κατά χρονολογική σειρά των αδερφών (Ξενοφών, Ευάγγελος, Περσεφόνη, Ευρύκλεια, Λάμπρος, Γλυκερία). Απόφοιτος της Σχολής Ευελπίδων συμμετείχε στην εκστρατεία της Μ. Ασίας, απ’ όπου αποστρατεύθηκε ύστερα από τραυματισμό του, με το βαθμό του Συνταγματάρχη (Π.Δ.) Έμεινε για αρκετό διάστημα στην Π. Πεντέλη και στη συνέχεια στα Κανάλια, όπου παντρεύτηκε την Αμαλία το γένος Στυλλογιάννη από την Καρδίτσα. Στα Κανάλια παρέμεινε μέχρι το θάνατο της μητέρας του Παρασκευής και στη συνέχεια μετακόμισε στην Αθήνα όπου παρέμεινε μέχρι το θάνατό του στις 8/9/1993. Κατά την παραμονή του στο χωριό ασχολήθηκε με τη λαϊκή ποίηση, εκφράζοντας την αγάπη του προς αυτό, εξυμνώντας τις ομορφιές του τόπου και την αφοσίωση στην πατρίδα του και τη θρησκεία, περιγράφοντας έθιμα και χαρακτήρες του τόπου. Μερικές από τις συλλογές που έχει τυπώσει είναι: «Αξέχαστο χωριό μου», «Κοινωνικοί Τύποι», «Τα παιδιά της Ελλάδος», «Έξω στη φύση» κλπ. Διετέλεσε ψάλτης στην εκκλησία του Αη Λια και κάποια από τα ποιήματά του τα μελοποίησε. Μερικά εξ αυτών τα τραγούδησαν τα παιδιά του δημοτικού σχολείου την εποχή εκείνη.
