Τα στερεά βιοκαύσιμα (solid biofuels) αποτελούν σημαντικές καύσιμες ύλες για την αειφόρο ανάπτυξη της χώρας μας λόγω της χρόνιας εξάρτησης της χώρας μας από τις ορυκτές πρώτες ύλες (πετρέλαιο, λιγνίτης), αλλά και των διακυμάνσεων στις τιμές των καυσίμων γενικότερα. Στην Ευρώπη, έχει γίνει θεσμοθέτηση σημαντικών μέτρων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο (Οδηγία 2009/28/ΕΚ) σχετικά με την προώθηση των χρήσεων ενέργειας από καθαρές, ανανεώσιμες πηγές.
Τα σύμπηκτα βιομάζας, βλ. pellets (πέλετ ή πελλέτες) αποτελούν μια πολύ συνηθισμένη μορφή στερεών βιοκαυσίμων, καθώς στις μέρες μας υπάρχουν αρκετές επιχειρήσεις διαμέσου των οποίων παράγονται ή διακινούνται στην ελληνική αγορά τέτοια προϊόντα (καύσιμα). Μια τέτοια αξιοσημείωτη επιχείρηση, η οποία μάλιστα είναι και συνεταιριστική, είναι η Ενεργειακή Συνεταιριστική Επιχείρηση Καρδίτσας (ΕΣΕΚ), η οποία δραστηριοποιείται στην παραγωγή πελλετών ξύλου. Ο Συνεταιρισμός αυτός αποτελείται από περίπου 400 μέλη. Εμείς δεν γνωρίζαμε για την ύπαρξη της ΕΣΕΚ μέχρι και το Δεκέμβριο του 2017. Ωστόσο, κληθήκαμε τότε να βοηθήσουμε τεχνικά την επιχείρηση, ώστε να αναβαθμιστεί η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων της. Έτσι, από τότε, σε μια εθελοντική βάση, αναλάβαμε την υποστήριξη της τοπικής αυτής συνεταιριστικής επιχείρησης, από τεχνολογικό ενδιαφέρον, προτείναμε λύσεις, και επιχειρήσαμε σειρές από δοκιμές ποιότητας των τελικών προϊόντων πελλετών στα εργαστήρια του ΤΕΙ/Θ (Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου – Επίπλου).
Μετά από διαδοχικά βήματα: καταγραφή της κατάστασης, σύσταση για πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού που βοήθησε πάρα πολύ σημαντικά, εισηγήσεις που είχαν να κάνουν με τη σωστή προμήθεια και προετοιμασία των ντόπιων πρώτων υλών, σήμερα κρίνουμε ότι η εν λόγω επιχείρηση έχει φτάσει σε ένα καλό επίπεδο, και το παραγόμενο πέλλετ είναι πολύ καλής ποιότητας.
Πρώτο δεδομένο είναι ότι η επιχείρηση αυτή μπορεί να λειτουργήσει επαρκώς, αρκεί να παράγει μόνον τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες (όχι το χειμώνα), εξαιτίας των υψηλών υγρασιών της ξυλείας, που δρα ανασταλτικά στην παραγωγική διαδικασία. Από ερωτήσεις στην αγορά και τελικούς χρήστες, οι ίδιοι διαπιστώσαμε ότι τον περυσινό χειμώνα δεν υπήρξαν παράπονα για τα πέλλετ της ΕΣΕΚ, ούτε χαμηλή αποδοτικότητα στους καυστήρες, ούτε επεισόδια με clinker (κρυσταλλοποιημένη στάχτη), ή κάτι άλλο αρνητικό, στους πρώτους χρήστες των πελλετών παραγωγής της επιχ/σης ΕΣΕΚ.
Ένα επιπλέον δεδομένο που θέλουμε να τονίσουμε είναι η εξαιρετικής ποιότητας πρώτες ύλες ξύλου, τις οποίες προμηθεύεται η επιχείρηση ΕΣΕΚ από τοπικά πριστήρια των νομών Καρδίτσας και Τρικάλων. Από ιδία αντίληψη και μετρήσεις επιτόπου, διαπιστώσαμε την πολύ υψηλή καθαρότητα της πρώτης ύλης σε ατόφιο ξύλο (κυρίως σε πριονίδια και μικρά ξυλοτεμαχίδια -τσιπς-), τη μηδενική παρουσία φλοιού (ο οποίος δρα πάντοτε αρνητικά στην ποιότητα), και την απόλυτη απουσία ξένων προσμίξεων. Ο τελευταίος παράγων, αποτελεί κύριο τροχοπέδη, αφού αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις πελλετών προσθέτουν ξένες προσμίξεις, και η ποιότητα τελικώς είναι πολύ χαμηλή.
Στο ΤΕΙ, εφαρμόζοντας οι ίδιοι τις μεθόδους που προβλέπονται από τα Ευρωπαϊκά πρότυπα (ΕΝ 14961), κάναμε τρεις (3) δειγματοληψίες τελικών πελλετών ξύλου, από την ΕΣΕΚ, και έτσι προσδιορίστηκαν οι κυριότερες ιδιότητες αυτών και πρωτίστως η περιεχόμενη υγρασία και η περιεχόμενη τέφρα. Ο καταναλωτής οφείλει να γνωρίζει ότι η τέφρα (δηλ. τα περιεχόμενα ανόργανα συστατικά) αποτελεί μακράν την πιο αρνητική, και την πιο προβληματική παράμετρο στις πελλέτες της ελληνικής αγοράς σήμερα. Σχεδόν τα 2/3 των πελλετών, έχουν πρόβλημα έντονο με τη τέφρα. Η τέφρα από μόνη της προκαλεί σωρεία προβλημάτων κατά την καύση, και πολλά άλλα αρνητικά.
Από τα αποτελέσματα των μετρήσεων μας εξάγαμε (έως σήμερα) τα ακόλουθα πολύ χρήσιμα συμπεράσματα:
- Πρώτη ύλη αποτελεί το ξύλο της ελάτης (Abies sp.), οποία μαζί με την ερυθρελάτη είναι τα πλέον καλύτερα είδη ξύλου στην Ευρώπη, για την παραγωγή πελλετών.
- Σε ότι αφορά την περιεχόμενη υγρασία, όλα τα δείγματα τηρούν τις προδιαγραφές, καθώς βρέθηκαν τιμές υγρασίας 8% έως 10% στις τελικές πελλέτες.
- Όσον αφορά την περιεχόμενη τέφρα (που είναι και το πιο καθοριστικό κριτήριο) παρατηρήθηκε ότι όλα σχεδόν τα δείγματα είχαν περιεκτικότητα μεταξύ 0,5% και 0,7% σε τέφρα, κάτι εξαιρετικό σε αποτέλεσμα, δηλ. άριστης ποιότητας.
Συνεπώς, διαπιστώνεται από τα αποτελέσματα της μελέτης, ότι οι παραγόμενες πελλέτες της επιχ/σης ΕΣΕΚ είναι πολύ καλής ποιότητας. Θεωρούμε εν κατακλείδι ότι αξίζει τον κόπο να γίνουν περαιτέρω ενέργειες για την αναβάθμιση της εν λόγω παραγωγικής επιχείρησης του νομού Καρδίτσας, σε τοπικό επίπεδο, ένα εγχείρημα το οποίο εμείς θα συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε, τόσο από τοπικό όσο και από τεχνολογικό ενδιαφέρον.
Των Γεωργίου Μαντάνη & Σωτήρη Καραστεργίου, Εργαστήριο Επιστήμης & Τεχνολογίας Ξύλου, Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας
