Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση τιμής και ανάδειξης της δράσης των Συλλόγων και Σωματείων των κοινοτήτων Δήμου Λίμνης Πλαστήρα (1881 – 2016), που συνδιοργάνωσαν τα Γενικά Αρχεία του Κράτους Ν. Καρδίτσας και ο Δήμος Λίμνης Πλαστήρα την Κυριακή 6 Αυγούστου 2017 στο Πολιτιστικό Κέντρο «Αντώνης Σαμαράκης» στο Μορφοβούνι Καρδίτσας.
Στο χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Λίμνης Πλαστήρα κ. Δημήτρης Τσιαντής αναφέρθηκε στη συνεργασία του Δήμου με τα ΓΑΚ Αρχεία Ν. Καρδίτσας για δεύτερη συνεχή χρονιά , στη συστηματική προσπάθεια που καταβάλλει ο Δήμος για την ανάπτυξη πολιτιστικών υποδομών και τέλος αναγνωρίζει τη τόσο σημαντική προσφορά των Πολιτιστικών Συλλόγων του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα, διότι χωρίς τη βοήθεια τους δεν θα μπορούσε ο Δήμος να έχει τόσο πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων.
Η προϊσταμένη των ΓΑΚ Αρχείων Ν. Καρδίτσας κα Ελπινίκη Αγγελίναστην ομιλία της μεταξύ των άλλων ανέφερε «Επιλέξαμε να αναδείξουμε το θέμα της Συλλογικής δράσης και την διαδρομή των Σωματείων, με τις διάφορες μορφέςπουεμφανίζονται, είτε ως αγροτικοί και πολιτιστικοί σύλλογοι, είτε ως σωματεία συμφερόντων που δημιουργήθηκαν με ένα και μόνο σκοπό, να προασπίσουν τα οικονομικά συμφέροντα των μελών. Μέσα από την διαδρομή των συλλόγων και των επαγγελματικών σωματείων, αναδεικνύεται η ίδια η τοπική ιστορία σε μία μορφή μοναδική, δεδομένου ότι είναι ο καθρέφτης τηςκοινωνικής πραγματικότητας. Μέσα από την ανάλυση της ίδρυσης και της διαδρομής των σωματείων, θα έχουμε την ευκαιρία να προσεγγίσουμε τις ιστορικές περιόδους, τις ανάγκες και τις προκλήσεις της κάθε εποχής και να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα για την μελλοντική οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των παραλίμνιων χωριών.
Μελετώντας την ιστορία των συλλόγων και των φορέων, των επαγγελματικών και συνδικαλιστικών σωματείων, ουσιαστικά μοιάζει να κάνουμε μία κοινωνική τομογραφία, στην οποία απεικονίζεται η οικονομική, πολιτιστική, ιδεολογική και κοινωνική πραγματικότητα, έτσι όπως δεν έχει φωτιστεί ποτέ με τον τρόπο που θα προσεγγίσουμε σήμερα εδώ την σωματειακή ζωή, δίνοντας το λόγο στους πρωταγωνιστές, όπως είναι οι Σύλλογοι Μορφοβουνιωτών Αθήνας, Βόλου και Καρδίτσας.
Επιλέξαμε να μιλήσουμε σήμερα για τους Συλλόγους απανταχού Μορφοβουνιωτών, Αθήνας – Βόλου και Καρδίτσας, διότι το Μορφοβούνι είναι ίσως από τα ελάχιστα πλέον χωριά που διατηρεί ακόμα ενεργούς τρεις συλλόγους οι οποίοι δραστηριοποιούνται στο χωριό αναφοράς. Για τα ΓΑΚ είναι ένα τυπικό δείγμα συλλογικής δράσης που η αποτύπωσή της αποδίδει χρήσιμο υλικό για την μελέτη και ερμηνεία αυτού του σημαντικού κοινωνικού πόρου που αιμοδοτεί το χωριό καταγωγής και συνεισφέρει στην διατήρηση της έννοιας της Κοινότητας, σε διαφορετικές πόλεις, αρχής γενομένης από την πρωτεύουσα όπου είχαν συγκεντρωθεί οι μετανάστες την δεκαετία του 1960.
Καλέσαμε να μας μιλήσει για το θέμα ένας γνωστός ερευνητής της τοπικής ιστορίας οκ. Παναγιώτης Νάνος, για τον οποίο δεν χρειάζονται συστάσεις αφού είναι γέννημα θρέμμα του τόπου σας. Ο συγγραφέας θα παρουσιάσει σήμερα για πρώτη φορά αδημοσίευτα στοιχεία γιατησυλλογική δράση και τα σωματεία των χωριών της Λίμνης Πλαστήρα, από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το1881 μέχρι σήμερα. Η εργασία του ουσιαστικά παρακολουθεί την εξέλιξη του μοντέλου της ορεινής οικονομίας, τις αλλαγές που σηματοδοτούν κάθε φορά οι ιστορικές εποχές για να καταλήξει στην περίοδο της μετανάστευσης και της αστικοποίησης μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού της υπαίθρου, αναδεικνύοντας παράλληλα το άσβεστο το ενδιαφέρον των ανθρώπων για την γενέθλια γη, έτσι όπως αυτό εκφράζεται μέσα από του Συλλόγους των Απανταχού καταγόμενων.
Ομιλητές για την 40χρονη ιστορία των Συλλόγων είναι ακόμαοι δικοί σας άνθρωποι: ο ΓιώργοςΒασιλούλης, πρόεδρος του ιστορικού Συλλόγου Μορφοβουνιωτών Αθήνας, ο Απόστολος Κατοίκος, μέλος της διοίκησης του Συλλόγου Βόλου, ο πρόεδρος του Συλλόγου Καρδίτσας Σεραφείμ Νάνος και ο Τάσος Τσάβαλος μέλος της διοίκησης στους Συλλόγους Αθήνας και Καρδίτσας, αλλά και εκδότης για ένα μεγάλο διάστημα της εφημερίδας Βουνεσιώτικη – Μορφοβουνιώτικη Φωνή. Άνθρωποι με πολύχρονη παρουσία στα κοινά, όπως και πολλοί άλλοι που είσαστε σήμερα εδώ και διατελέσατε κατ’ επανάληψη πρόεδροι και μέλη των ΔΣ, όλοι σας ζήσατε την εξέλιξη των Συλλόγων Μορφοβουνιωτών από την ίδρυση τους μέχρι σήμερα.
Επιλέξαμε επίσης να μιλήσουμε μέσα από την έκθεση ενός σπάνιου αρχειακού υλικού που διαθέτουν τα ΓΑΚ, μεταξύ αυτών όλα τα φύλλα της 30άχρονης εφημερίδας Βουνεσιώτικη Φωνή, η οποία μετατράπηκε σε Μορφοβουνιώτικη Φωνή και ο εκδότης κ. Τσάβαλος θα αναφερθεί στην ιστορία της. Προσωπικά εύχομαι σ’ αυτήν την τριαντάχρονηόμορφη κυρία της οποίας σήμερα γιορτάζουμε τα γενέθλια, να συνεχίζει αταλάντευτη για πολλές δεκαετίες να κρατά σε επικοινωνία τους Μορφοβουνιώτες και τους φίλους τους και κάποτε να γιορτάζουν εδώ οι επόμενες γενιές τα 100χρονά της.
Όμως μαζί με τα φύλλα της εφημερίδας του Βουνεσίου τα οποία είναι μέρος ενός σπάνιου και δυσεύρετου αρχείου, το οποίο διατηρούσε εδώ και 40 χρόνια ο συγχωριανός σας Παναγιώτης Νάνος και το δώρισε στην Υπηρεσίας μας. Το αρχείο αυτό περιλαμβάνει εφημερίδες και περιοδικά για όλα τα χωριά του Νομού Καρδίτσας, ανάμεσα στα έντυπα και εφημερίδες των χωριών της Λίμνης Πλαστήρα, υλικό που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο Δήμο Πλαστήρα και το νομό. Ανάμεσα σε αυτό είναι ολόκληρο το αρχείο της μηνιαίας εφημερίδας «Νεβρόπολη» του γειτονικού Μεσενικόλα, η οποία συμπλήρωσε 40 χρόνια κυκλοφορίας».
Οι ομιλητές της εκδήλωσηςανέδειξαν μέσα από τις ομιλίες τους την τεράστια προσφορά των Συλλόγων και των Σωματείων στην περιοχή.
Ο κ. Νάνος, συγγραφέας – ερευνητής Τοπικής Ιστορίαςανέπτυξε το θέμα « Συλλογική δράση, Σύλλογοι και Σωματεία στα παραλίμνια χωριά από το 1881 μέχρι τον Δήμο Λίμνης Πλαστήρα του 2016. Από την κλειστή οικονομία ως την αστικοποίηση, μέχρι τα χωριά του 21ου αιώνα.»Αρχικά έκανε μια ιστορική αναδρομή στις άτυπες μορφές συλλογικής δραστηριότητας, από το 1881 μέχρι και το 1921, όπως τα συνεταιριστικά κοπάδια που σχηματίζονταν από τα οικόσιτα γαλακτοφόρα ζώα και την συνεταιριστική εργασία. Επίσης έκανε αναφορά στους δύο άτυπους συνεταιρισμούς των αμπελουργών του Μεσενικόλα και των ακτημόνων του Μορφοβουνίου που έγινε για να αγοραστεί το τσιφλίκι της Ράζιας, ιδιοκτησίας της μονής Κορώνας. Ακολούθως αναφέρθηκε στο πρώτο αναγνωρισμένο σωματείο της περιοχής (Φρουροί Προόδου Αγράφων, Μεσενικόλας 1922) και όσα ακολούθησαν, ενώ έκανε ειδική αναφορά στην Φιλοπρόοδο Ένωση Καροπλεσίου και τα αποτελέσματά της. Μετά μίλησε για τους συλλόγους Πολεμοπαθών και Πυροπαθών που ιδρύθηκαν το 1945 -46 για να διεκδικήσουν αποζημιώσεις για τις καταστροφές των χωριών στα χρόνια της Κατοχής. Ειδική αναφορά έκανε στου Μορφωτικούς Συλλόγους Αγροτοπαίδων Μεσενικόλα της περιοχής που ιδρύθηκαν με κρατική φροντίδα και στους συλλόγους των «Μεγδοβοπληττόμενων» που αντιδρούσαν στην δημιουργία της λίμνης διότι τα χωριά έχαναν τα ευφορότερα χωράφια τους.
Επίσης ειδική αναφορά έκανε στην ιδιαιτερότητα του Μεσενικόλα και την φανερή οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη σε σχέση με τις γύρω κοινότητες, την οποία απέδωσε στην μονοκαλλιέργεια του αμπελιού και στον τρόπο οργάνωσης της διάθεσης των κρασιών Μεσενικόλα, αλλά και την εξωστρέφεια της κοινότητας, σε σχέση με την κλειστή οικονομία των όμορων χωριών .
Ο κ. Νάνος ολοκλήρωσε την ομιλία του παρουσιάζοντας τις υπόλοιπες δεκαετίες μέχρι σήμερα και κατέληξε: «η γνώση της Ιστορίας έχει νόημα όταν αξιοποιούμε την εμπειρία παλαιότερων γενεών για να διαμορφώσουμε το παρόν και το Μέλλον μας. Από την σωματειακή ζωή και την συλλογική δράση των χωριών της Λίμνης Πλαστήρα μπορούμε να αντλήσουμε πολύτιμα στοιχεία για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής, ειδικά την σημερινή εποχή της χρεοκοπημένης πατρίδας που τόσο έχουμε ανάγκη.»
Ο κ. Γιώργος Βασιλούλης, πρόεδρος Συλλόγου Μορφοβουνιωτών Αθήνας αναφέρθηκε στην ομιλία του στα «Σαράντα χρόνιαλειτουργίας του Συλλόγου Απανταχού Βουνεσιωτών Μορφοβουνιωτών Αθήνας – η προσφορά του στο χωριό.»
Ο κ. Απόστολος Κατοίκος, φιλόλογος μέλος ΔΣ Συλλόγου Βόλου συμμετείχε με την ομιλία του « Ιστορική αναδρομή του Συλλόγου Μορφοβουνιωτών Βόλου».
Οκ. Σεραφείμ Νάνος, πρόεδρος Μορφωτικού Συλλόγου Μορφοβουνίου αναφέρθηκε στην « Ιστορική αναδρομή του Συλλόγου Μορφοβουνιωτών Καρδίτσας»
Και ο κ Τάσος Τσάβαλος , γραμματέας ΔΣ Συλλόγου Καρδίτσας παρουσίασε το θέμα«Τριάντα χρόνια Βουνεσιώτικη – Μορφοβουνιώτικη Φωνή»
Ακολούθησε απονομή αναμνηστικών στα παλαιά μέλη των ΔΣ των Συλλόγων.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με έκθεση αρχειακού υλικού εφημερίδων των Συλλόγων Λίμνης Πλαστήρα, το οποίο δώρισε ο κ. Παναγιώτης Νάνος στα Γενικά Αρχεία του Κράτους Ν. Καρδίτσας.
ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Ν. ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
