Οι δημιουργικοί άνθρωποι απεχθάνονται τα πολωτικά διλήμματα. Δεν εννοώ τα αμείλικτα που μας βάζει η ίδια η ζωή και η φύση κάποιες φορές – ελάχιστες ευτυχώς –, αλλά εκείνα που εκ του πονηρού, από άγνοια ή και πνευματική οκνηρία συχνά εκβιάζουν μια επιλογή μας πολιτική, ηθική, αισθητική, συναισθηματική, ιδεολογική. Τα διλήμματα αυτά αρνούνται την ικανότητα του ανθρώπινου νου να αναλύσει την πολύπλοκη πραγματικότητα και να την ανασυνθέσει σε μια βεντάλια επιλογών όχι αντιθετικών μεταξύ τους, αλλά ως διαβαθμίσεις μιας συνεχούς ροής αλληλεξαρτήσεων. Αυτές οι καταστάσεις, όσο κι αν μας δυσκολεύουν, έχουν άλλη χάρη, μας δείχνουν τον κόσμο όπως πραγματικά είναι και μας καλούν να πάρουμε μέρος δημιουργικά, όχι αποτρεπτικά.
Κάθε φορά που μπαίνουμε σε προεκλογική περίοδο (το αγαπημένο σπορ των ελλήνων από την εμφάνιση της δημοκρατίας), το κλίμα πολώνεται, γίνεται οπαδικό. Αφού δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να κατακτήσουμε τη συμμετοχική δημοκρατία – ότι περισσότερο πλησιάζει στην άμεση δημοκρατία των προγόνων μας –εκφράζουμε την συμμετοχή μας με απλουστεύσεις του τύπου: ή με τη Ν.Δ. ή με το ΣΥΡΙΖΑ. Το δίλημμα δεν διαφέρει αν μπει σε ένα γενικότερο ιδεολογικό πλαίσιο (ή δεξιά, ή αριστερά), αφού στην ουσία καλείσαι να δηλώσεις μια δογματική και απόλυτη ταύτιση που θα σε δεσμεύει ηθικά στα μάτια όλων και στη συνέχεια δύσκολα θα μπορείς να την αναιρέσεις χωρίς να φανείς ασυνεπής. Εδώ βρίσκεται η παγίδα των μονολιθικών διλημμάτων και των ιδεολογιών, σε καθορίζουν αντί να σου δίνουν εργαλεία επίλυσης προβλημάτων.
Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι αυτή η μονοδιάστατη επιλογή του ή… ή… θεωρείται πλέον τόσο δεδομένη που όλο το σύστημα πολιτικής επικοινωνίας, από τους ίδιους τους πολιτικούς ως τους δημοσιογράφους και τους ψηφοφόρους, έχει παγιδευτεί και δυσκολεύεται να αντιληφτεί τον αυτονόητο και απλούστατο στη ουσία νεωτερισμό που προσπαθεί να εισάγει «Το Ποτάμι» στα πολιτικά ήθη: το νεωτερισμό του ούτε… ούτε…, της μη απόλυτης ταύτισης δηλαδή, αλλά και το νεωτερισμό του και… και…, της σύνθεσης, της τόσο αναγκαίας σύνθεσης απόψεων και λύσεων για να παρακάμψουμε τα αδιέξοδα που έχει δημιουργήσει η διλημματική λογική.
Αυτό το διάστημα, στα καφενεία της πόλης και της τηλεόρασης θα το ακούσουμε συχνά το διχαστικό δίλημμα. Καθώς τα πάθη της πολιτικής σύγκρουσης αυξάνουν, τα περιθώρια υπεκφυγών στενεύουν – υπεκφυγή θεωρούν τη διαλεκτική και διαλλακτική στάση. Αυτή είναι η κυρίαρχη νοοτροπία του λαού μας δυστυχώς, οπότε θα το πω λαϊκά: μην τσιμπάτε, μην αυτοπαγιδεύεστε, μην απενεργοποιείτε τις δεκάδες εναλλακτικές επιλογές που μπορεί να φέρει στο προσκήνιο μια συναινετική και συνθετική πολιτική προσέγγιση σαν κι’ αυτή που προτείνει έμπρακτα «Το Ποτάμι», για μία και μόνο, δοκιμασμένη εξάλλου και αποτυχημένη συνταγή. Διότι το δίλημμα ή… ή… είναι άκρως παραπλανητικό, Ν.Δ. ή ΣΥΡΙΖΑ την ίδια λύση προτείνουν αποζητώντας απεγνωσμένα την αυτοδυναμία μέσα από το καταχρηστικό bonus των 50 εδρών του ισχύοντος εκλογικού νόμου: τον ίδιο κρατισμό των διαπλεκόμενων με την εξουσία και μάλιστα τον υπόσχονται με τον ίδιο ακαταίσχυντο λαϊκισμό.
Εμείς δεν τους μοιάζουμε, ας το τονίσουμε υπερήφανα αλλά δίχως υπεροψία, διότι ο τελικός σκοπός είναι να μάθουμε όλοι οι έλληνες να συζητάμε με στόχο να βρούμε τα κοινά στοιχεία των προβληματισμών μας και να συνθέσουμε τις απόψεις μας σε λύσεις αποτελεσματικές, που θα μας βγάλουν από την κοινή κατάντια. Είναι παράλογο κάτι τέτοιο; Είναι τόσο δύσκολο να απαγκιστρωθούμε από τα αδιέξοδα των ψευτοδιλημμάτων;
Υ.Γ. Δίλημμα: συλλογισμός που περιέχει δύο αντιθετικές προτάσεις οι οποίες όμως οδηγούν στο ίδιο, καταδικαστικό για τον προβληματιζόμενο, συμπέρασμα. (Μείζον ελληνικό λεξικό Τεγόπουλος – Φυτράκης).
Χρήστος Γιαννακόπουλος
Καθηγητής Ιταλικών
Υποψήφιος Βουλευτής με ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ
